Zaburzenia po stresie traumatycznym i pozytywne zmiany psychologiczne u osób po transplantacji serca

Streszczenie

WSTĘP: Transplantacja serca stała się powszechnie stosowanym sposobem leczenia skrajnej niewydolności serca. Proces transplantacji zaczyna się wraz z zakwalifikowaniem do przeszczepu i trwa długo po operacji. Wiąże się z tym silny stres. Większość dotychczasowych badań psychospołecznych koncentrowała się na negatywnych konsekwencjach. Pozytywne efekty wzbudzały niewielkie zainteresowanie. Celem prezentowanej pracy jest pokazanie relacji pomiędzy negatywnymi i pozytywnymi skutkami pozytywnych zdarzeń życiowych.

MATERIAŁ I METODY: Siedemdziesiąt sześć osób (w wieku M = 40,12 ± 17,78 roku, 53,2% mężczyzn) po przeszczepie serca wypełniło standaryzowane narzędzia. Zaburzenia po stresie traumatycznym (PTSD) oceniano przy pomocy Skali Wpływu Zdarzeń — IES-R, potraumatyczny wzrost (PTG) mierzono Inwentarzem Potraumatycznego Rozwoju — PTGI.

WYNIKI: Trzydzieści jeden procent badanych spełnia kryteria psychometryczne diagnozy PTSD. Wskaźnik ogólny PTG (M = 88,65 ± 15,02) znacznie przekroczył poziom obserwowany w innych badaniach zdarzeń traumatycznych. Wiek, płeć, wykształcenie nie były istotnie związane z negatywnymi i pozytywnymi zmianami po przeszczepie serca, z wyjątkiem czasu od przeszczepu, krótki — z wyższym PTSD, dłuższy — z większym PTG. Korelacja między potraumatycznymi zaburzeniami stresowymi a potraumatycznym wzrostem była większa, gdy stres w okresie związanym z transplantacją był oceniany jako niski. Obserwowana struktura PTG sugeruje, że transplantacja serca może jednoznacznie sprzyjać pozytywnym zmianom psychologicznym.

WNIOSKI: Wyniki badania poddają w wątpliwość, czy rejestrowane zmiany rzeczywiście odzwierciedlają potraumatyczny wzrost. Zdarzenia życiowe, które traktowane są jako wyzwanie a nie zagrożenie i które wyzwalają silne emocje pozytywne, mogą sprzyjać rozwojowi osobistemu określanemu jako poekstatyczny wzrost.