Ubezwłasnowolnienie — instytucja wciąż potrzebna?

Streszczenie

Ubezwłasnowolnienie jest instytucją cywilnoprawną, która wzbudza wiele kontrowersji. W ciągu ostatnich kilkunastu lat, wraz ze wzrostem popularności idei równouprawnienia i niedyskryminacji osób z zaburzeniami psychicznymi, zaczęto zastanawiać się nad sensem istnienia owej instytucji, w kontekście jej celowości. Wątpliwości dotyczą przede wszystkim zakresu ingerencji w podmiotowość i autonomię osoby, względem której jest orzekane ubezwłasnowolnienie. Przeciwnicy tej instytucji wręcz podnoszą, że ubezwłasnowolnienie całkowite, którego konsekwencją jest utrata zdolności do czynności prawnych, narusza godność człowieka, narusza zasady konstytucyjne oraz jest niezgodne z przepisami ratyfikowanej przez Polskę w 2012 roku. Konwencji o ochronie osób z niepełnosprawnościami. Poniższy artykuł przedstawia analizę ubezwłasnowolnienia z punktu widzenia sytuacji prawnej i faktycznej osoby, względem której je orzeczono (regulacje, konsekwencje prawne, praktyka) i celowości jego stosowania na tle alternatywnych uregulowań w innych krajach europejskich.