Wstęp. W wielu koncepcjach etiopatogenetycznych schizofrenii główne znaczenie przypisuje się zaburzeniom neurokognitywnym. Jednak wiedza na ten temat nie jest potwierdzona odpowiednimi badaniami. Autorzy niniejszego artykułu przeprowadzili analizę związków wyników najpopularniejszych testów neurokognitywnych z obrazem klinicznym schizofrenii.
Materiał i metody. Pacjentów ze schizofrenią paranoidalną (136 osób) (wg ICD-10) poddano badaniom za pomocą baterii testów neurokognitywnych — WCST, Stroop, RAVLT, RCFT, TMT-A, TMT-B — oraz testów liczenia i płynności mowy. Wszyscy chorzy byli nowo przyjęci na oddziały szpitalne i leczeni zarówno neuroleptykami typowymi, jak i atypowymi w średniej dawce 466,6 mg ekwiwalentów chloropromazyny. Aby uprościć wyniki referencyjnej skali klinicznej (PANSS), przeprowadzono analizę czynnikową, z rotacją i uwzględnieniem innych warunków określenia czynników (wartość własna > 1,0, analiza wykresu osypiska).
Wynik. Mimo że w analizach statystycznych wykorzystano łącznie 34 pomiary neurokognitywne, wykazano jedynie łagodne lub umiarkowane korelacje z wynikami PANSS (w formie czynników, oryginalnych podskal oraz wyników całkowitych). Spośród pięciu czynników uzyskanego modelu schizofrenii (negatywnego, pozytywnego, depresji, poznawczego i dezorganizacji) jedynie czynnik poznawczy osiągał umiarkowany poziom korelacji z niektórymi zmiennymi neurokognitywnymi.
Wnioski. Zjawiska poznawcze oraz obraz kliniczny w znacznym stopniu są niezależne u chorych na schizofrenię paranoidalną. W ramach modelu 5-wymiarowego PANSS najsilniejsze związki z wynikami testów neurokognitywnych ujawnił czynnik poznawczy.