Wielopiętrowość zaburzeń mowy w praktyce lekarskiej

Streszczenie

W pracy przedstawiono nieco inną definicję mowy niż proponuje się w encyklopediach i słownikach. Na mowę i jej zaburzenia lekarz klinicysta powinien patrzeć kompleksowo (holistycznie). Mowa to komunikowanie się z otoczeniem i z samym sobą. Ten sposób komunikacji wykształcił się w procesie filogenezy, stąd można dopatrywać się w niej różnych poziomów. W sterowanie mową–komunikacją są zaangażowane piętra filogenetycznie stare i nowe w zależności od czasu ich powstania. W procesie ewolucji stare struktury zostały wbudowane w nowe, tworząc układy pracujące w sprzężeniu zwrotnym. Funkcjonowanie takich systemów wyjaśnia teoria cybernetyki stworzona przez Wienera oraz nauka o układach sformułowana przez Ashby’ego. Polskimi pionierami zastosowania cybernetyki w medycynie byli Marian Mazur i Julian Aleksandrowicz.
Przedstawiony przez autorów model cybernetyczny wielopiętrowego zaburzenia mowy ułatwia postępowanie diagnostyczne i terapeutyczne. Tak więc, oprócz najczęściej opisywanej mowy werbalnej, można mówić o mowie limbicznej i mowie wewnętrznej. "Narzędziem" dla wszystkich rodzajów mowy jest mowa ciała. Zdaniem autorów, redukcjonalistyczne rozpatrywanie mowy może prowadzić do pomyłek diagnostycznych oraz do niezrozumienia problemów chorego.