Depresja poudarowa: przegląd wybranych zagadnień z uwzględnieniem czynników ryzyka

Streszczenie

Depresja po udarze mózgu uważana jest za przyczynę spowolnionego powrotu do zdrowia, pogorszenia funkcjonowania chorych i jakości ich życia poniżej poziomu wynikającego z dysfunkcji neurologicznych oraz za przyczynę podwyższonej śmiertelności. Szacuje się, iż jej występowanie dotyczy około 1/3 pacjentów po udarze (16-47%). Oznacza to w praktyce, że depresja jest zjawiskiem dość rozpowszechnionym w grupie chorych po przebytym udarze, chociaż czasami nieprawidłowo oszacowanym. Najczęstsze przyczyny złej oceny rozpowszechnienia depresji poudarowych to: problemy psychologiczne pacjenta, nieprawidłowe relacje między pacjentem a personelem medycznym oraz nadmiar funkcjonujących kryteriów diagnostycznych. Pewne zespoły po udarze, takie jak: zaburzenia lękowe, apatia (abulia), tzw. utrata psychicznej samoaktywacji, patologiczny śmiech i płacz, reakcja katastroficzna to najczęstsze jednostki naśladujące depresję poudarową. Wystąpienie depresji poudarowej wiąże się między innymi z umiejscowieniem udaru, płcią żeńską, wiekiem, stopniem niesprawności fizycznej i psychicznej, obciążeniem zaburzeniami nastroju w rodzinie lub w wywiadzie chorobowym oraz czynnikami psychologicznymi. Hipoteza postulująca, iż uszkodzenie lewopółkulowe potencjalnie miałoby się wiązać z częstszym występowaniem depresji poudarowej, doczekała się najobszerniejszego, jak dotychczas, piśmiennictwa. Jednak ani ta hipoteza, ani domniemane inne czynniki ryzyka nie znalazły jak dotąd pełnego potwierdzenia, prawdopodobnie ze względu na rozbieżności metodologiczne prac.