Koncepcja spektrum choroby afektywnej dwubiegunowej

Streszczenie

Prekursorem współczesnej klasyfikacji psychiatrycznej jest Emil Kraepelin, który w 1899 roku oddzielił zaburzenie maniakalno-depresyjne (manisch-depressives Irrensein) od grupy zaburzeń dementia praecox. W historii klasyfikacji psychiatrycznej XX wieku znaczącym wydarzeniem było rozdzielenie zaburzeń afektywnych jedno- i dwubiegunowych. W połowie lat 70. ubiegłego wieku zaczęto wyróżniać typy zaburzeń afektywnych dwubiegunowych: typ I i II, przebieg z szybką zmianą faz i choroba sezonowa. Wyniki badań epidemiologicznych przy zastosowaniu szerszych kryteriów dwubiegunowości zaczęły wskazywać na znacznie częstsze, obejmujące kilka procent populacji, rozpowszechnienie zaburzeń afektywnych dwubiegunowych niebędących chorobą typu I. Opracowano również nowe skale do pomiaru dwubiegunowości, na przykład Kwestionariusz Zaburzeń Nastroju. Wprowadzono też pojęcie „spektrum” choroby afektywnej dwubiegunowej, które ma obecnie kilka znaczeń. Jedno z nich dotyczy przestrzeni diagnostycznej między chorobą afektywną dwubiegunową typu II i depresją nawracającą. W polskim badaniu DEP-BI stwierdzono, że tak rozumiane spektrum choroby afektywnej dwubiegunowej występuje u 12% pacjentów leczonych przez psychiatrów z powodu depresji. Koncepcja spektrum choroby afektywnej dwubiegunowej amerykańskiego badacza, Hagopa Akiskala, oznacza continuum zaburzeń, które, poza klasyczną postacią choroby afektywnej dwubiegunowej (bipolar I), miałyby obejmować wszystkie postacie chorób afektywnych mające kliniczne cechy "dwubiegunowości" Autor ten przedstawił 7 podtypów spektrum choroby afektywnej dwubiegunowej (od I do IV, stosując również wartości pośrednie, np. I ½ ), gdzie głównym kryterium umieszczenia na jej continuum było nasilenie objawów (cech) związanych ze wzmożonym nastrojem. W ostatnich badaniach dotyczących spektrum choroby afektywnej dwubiegunowej wskazuje się na znaczenie takich postaci klinicznych, jak depresyjny stan mieszany i często nawracająca depresja oraz na rolę takich narzędzi badawczych, jak Hipomania Checklist (HCL-32) i "indeks dwubiegunowości".