dostęp otwarty

Tom 7, Nr 4 (2010)
Praca badawcza (oryginalna)
Opublikowany online: 2010-09-13
Pobierz cytowanie

Rozwój potraumatyczny - charakterystyka i pomiar

Nina Ogińska-Bulik, Zygfryd Juczyński
Psychiatria 2010;7(4):129-142.

dostęp otwarty

Tom 7, Nr 4 (2010)
Prace oryginalne
Opublikowany online: 2010-09-13

Streszczenie


Wstęp. W ostatnich latach coraz większą uwagę zwraca się na pozytywne zmiany pojawiające się w następstwie doświadczonej traumy czy nieszczęścia, określane pojęciem potraumatycznego rozwoju. W artykule przedstawiono charakterystykę pojęcia, mechanizmy rozwoju, czynniki warunkujące jego pojawienie się oraz metody oceny. Najbardziej popularną metodą pomiaru konstruktu jest Inwentarz Potraumatycznego Rozwoju (PTGI) skonstruowany przez Tedeschi i Calhouna. Artykuł przedstawia polską adaptację tego narzędzia.
Materiał i metody. W badaniach dotyczących polskiej wersji inwentarza uczestniczyło 730 osób, w wieku 16-75 lat (M = 36,5, SD = 14,3), 49,6% badanych stanowili mężczyźni, 50,4% kobiety.
Wyniki. Polska wersja PTGI posiada zadowalające właściwości psychometryczne. Wskaźnik alfa Cronbacha wynosi 0,93, wewnętrznej stabilności (ocena test–retest) - 0,74. Analiza czynnikowa eksploracyjna i konfirmacyjna uzasadniają przyjęcie czteroczynnikowej struktury PTGI, czyli: 1. Zmiany w percepcji siebie, 2. Zmiany w relacjach z innymi, 3. Większe docenianie życia i 4. Zmiany duchowe. Czynniki te wyjaśniają 57,7% wariancji całkowitej. Dla polskiej wersji PTGI obliczono tymczasowe normy.
Wnioski. Zaprezentowane dane dowodzą, że polska wersja PTGI jest rzetelnym i trafnym narzędziem pomiaru potraumatycznego rozwoju.
Psychiatria 2010; 7, 4: 129-142

Streszczenie


Wstęp. W ostatnich latach coraz większą uwagę zwraca się na pozytywne zmiany pojawiające się w następstwie doświadczonej traumy czy nieszczęścia, określane pojęciem potraumatycznego rozwoju. W artykule przedstawiono charakterystykę pojęcia, mechanizmy rozwoju, czynniki warunkujące jego pojawienie się oraz metody oceny. Najbardziej popularną metodą pomiaru konstruktu jest Inwentarz Potraumatycznego Rozwoju (PTGI) skonstruowany przez Tedeschi i Calhouna. Artykuł przedstawia polską adaptację tego narzędzia.
Materiał i metody. W badaniach dotyczących polskiej wersji inwentarza uczestniczyło 730 osób, w wieku 16-75 lat (M = 36,5, SD = 14,3), 49,6% badanych stanowili mężczyźni, 50,4% kobiety.
Wyniki. Polska wersja PTGI posiada zadowalające właściwości psychometryczne. Wskaźnik alfa Cronbacha wynosi 0,93, wewnętrznej stabilności (ocena test–retest) - 0,74. Analiza czynnikowa eksploracyjna i konfirmacyjna uzasadniają przyjęcie czteroczynnikowej struktury PTGI, czyli: 1. Zmiany w percepcji siebie, 2. Zmiany w relacjach z innymi, 3. Większe docenianie życia i 4. Zmiany duchowe. Czynniki te wyjaśniają 57,7% wariancji całkowitej. Dla polskiej wersji PTGI obliczono tymczasowe normy.
Wnioski. Zaprezentowane dane dowodzą, że polska wersja PTGI jest rzetelnym i trafnym narzędziem pomiaru potraumatycznego rozwoju.
Psychiatria 2010; 7, 4: 129-142
Pobierz cytowanie

Słowa kluczowe

potraumatyczny rozwój; Inwentarz Potraumatycznego Rozwoju; ocena PTGI

Informacje o artykule
Tytuł

Rozwój potraumatyczny - charakterystyka i pomiar

Czasopismo

Psychiatria

Numer

Tom 7, Nr 4 (2010)

Typ artykułu

Praca badawcza (oryginalna)

Strony

129-142

Opublikowany online

2010-09-13

Wyświetlenia strony

11043

Wyświetlenia/pobrania artykułu

18348

Rekord bibliograficzny

Psychiatria 2010;7(4):129-142.

Słowa kluczowe

potraumatyczny rozwój
Inwentarz Potraumatycznego Rozwoju
ocena PTGI

Autorzy

Nina Ogińska-Bulik
Zygfryd Juczyński

Referencje (40)
  1. Lis-Turlejska M. Zdarzenia traumatyczne — sposoby definiowania, pomiar i rozpowszechnienie. In: Zawadzki B, Kaczmarek M, Strelau J. ed. Konsekwencje psychiczne traumy. Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2009: 15–33.
  2. Lis-Turlejska M. Traumatyczne zdarzenia i ich skutki psychiczne. Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN, Warszawa 2005.
  3. O’Leary VE, Alday CS, Ickovits JR. Models of life change and posttraumatic growth. In: Tedeschi RG, Park CL, Calhoun LG. ed. Posttraumatic growth: Positive changes in the aftermath of crisis. Lawrence Erlbaum Associates Publishers. Mahwah, NJ 1996: 1–22.
  4. Tedeschi R, Calhoun L. The Posttraumatic Growth Inventory: Measuring the positive legacy of trauma. Journal of Traumatic Stress. 1996; 9(3): 455–471.
  5. Tedeschi RG, Calhoun LG. Podejście kliniczne do wzrostu po doświadczeniach traumatycznych. W: Lindley P.A., Joseph S. (red.). Psychologia pozytywna w praktyce. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007: 230–248.
  6. Tedeschi RG, Calhoun LG. Posttraumatic growth: future directions. In: Tedeschi RG, Park CL, Calhoun LG. ed. Posttraumatic Growth: Positive Changes in the Aftermath of Crisis. Lawrence Erlbaum Associates Publishers, New York 1998: 215–238.
  7. Helgeson VS, Reynolds KA, Tomich PL. A meta-analytic review of benefit finding and growth. J Consult Clin Psychol. 2006; 74(5): 797–816.
  8. Tedeschi RG, Park CL, Calhoun LG. Posttraumatic growth: Conceptual issues. In: Tedeschi RG, Park CL, Calhoun LG. ed. Posttraumatic growth: Positive changes in the aftermath of crisis (1–22). Mahwah, NJ 1998.
  9. Park CL, Cohen LH, Murch RL. Assessment and prediction of stress-related growth. J Pers. 1996; 64(1): 71–105.
  10. Tedeschi RG. ence transformed: posttraumatic growth in survivors and their societies. Aggress Viol Behav. 1999; 4(3): 319–341.
  11. Evers A, Kraaimaat F, van La, et al. Beyond unfavourable thinking: The Illness Cognition Questionnaire for chronic disease. Journal of Consulting and Clinical Psychology. 2001; 69: 1026–1036.
  12. Linley PA, Joseph S. Positive change following trauma and adversity: a review. J Trauma Stress. 2004; 17(1): 11–21.
  13. Fredrickson B, Tugade M, Waugh C, et al. What good are positive emotions in crisis? A prospective study of resilience and emotions following the terrorist attacks on the United States on September 11th, 2001. Journal of Personality & Social Psychology. 2003; 84(2): 365–376.
  14. Ryff RC, Singer BH, Selzer MM. Pathways through challenge: Implications for well-being and health. In: Pulkkinen L, Caspi A. ed. Pathways to successful development: Personality in the life course. Cambridge University Press, New York 2002: 302–328.
  15. Tugade M, Fredrickson B. Regulation of Positive Emotions: Emotion Regulation Strategies that Promote Resilience. Journal of Happiness Studies. 2006; 8(3): 311–333.
  16. Block J, Kremen A. IQ and ego-resiliency: Conceptual and empirical connections and separateness. Journal of Personality and Social Psychology. 1996; 70(2): 349–361.
  17. Waugh CE, Fredrickson BL, Tugade MM, et al. The role of positive emotions in positive psychology. The broaden-and-build theory of positive emotions. Am Psychol. 2001; 56(3): 218–226.
  18. Connor KM. Assessment of resilience in the aftermath of trauma. J Clin Psychiatry. 2006; 67 Suppl 2: 46–49.
  19. Ogińska-Bulik N, Juczyński Z. Osobowość, stres a zdrowie. Wyd Difin, Warszawa 2008.
  20. Ogińska-Bulik N. Potraumatyczny rozwój w chorobie nowotworowej — rola prężności. Polskie Forum Psychologiczne. (w druku).
  21. Felcyn-Koczewska M, Ogińska-Bulik N. Rola prężności w rozwoju potraumatycznym osób w żałobie. In: Golińska L, Bielawska-Batorowicz E. ed. Rodzina i praca z perspektywy wyzwań i zagrożeń. UŁ, Łódź : w druku.
  22. Zoellner T, Maercker A. Posttraumatic growth in clinical psychology - a critical review and introduction of a two component model. Clin Psychol Rev. 2006; 26(5): 626–653.
  23. Tedeschi RG, Calhoun LG. Posttraumatic growth: conceptual foundations and empirical evidence. Psychol Inq. 2004; 15: 1–8.
  24. Armeli S, Gunthert K, Cohen L. Stressor Appraisals, Coping, and Post-Event Outcomes: The Dimensionality and Antecedents of Stress-Related Growth. Journal of Social and Clinical Psychology. 2001; 20(3): 366–395.
  25. Joseph S, Williams R, Yule W. Changes in outlook following disaster: The preliminary development of a measure to assess positive and negative responses. Journal of Traumatic Stress. 1993; 6(2): 271–279.
  26. McMillen JC, Fisher RH. The Perceived Benefit Scales: Measuring perceived positive life changes after negative events. Social Work Research. 1998; 22(3): 173–187.
  27. Aldwin CM, Levenson MR. Posttraumatic growth: a developmental perspective. Psychol Inq. 2004; 15: 19–22.
  28. Fischer PC. The link between posttraumatic growth and forgiveness: an intuitive truth. In: Calhoun LG, Tedeschi RG. ed. Handbook of posttraumatic growth. Erlbaum, Mahwah, NJ 2006: 311–333.
  29. JOSEPH S, LINLEY PA, HARRIS G. UNDERSTANDING POSITIVE CHANGE FOLLOWING TRAUMA AND ADVERSITY: STRUCTURAL CLARIFICATION. Journal of Loss and Trauma. 2004; 10(1): 83–96.
  30. Sheikh A, Marotta SA. cross-validation study of the Posttraumatic Growth Inventory. Measur Eval Coun Develop. 2005; 38: 66–11.
  31. Powell S, Rosner R, Butollo W, et al. Posttraumatic growth after war: a study with former refugees and displaced people in Sarajevo. J Clin Psychol. 2003; 59(1): 71–83.
  32. Weiss T. Reliability and Validity of a Spanish Version of the Posttraumatic Growth Inventory. Research on Social Work Practice. 2006; 16(2): 191–199.
  33. Ho SMY, Chan CLW, Ho RTH. Posttraumatic growth in Chinese cancer survivors. Psychooncology. 2004; 13(6): 377–389.
  34. Chen F, Sousa K, West S. Teacher's Corner: Testing Measurement Invariance of Second-Order Factor Models. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal. 2005; 12(3): 471–492.
  35. Juczyński Z. Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, Warszawa 2009.
  36. Juczyński Z, Ogińska-Bulik N. Pomiar zaburzeń po stresie traumatycznym — polska wersja Zrewidowanej Skali Wpływu Zdarzeń. Psychiatr. 2009; 6(1): 15–25.
  37. Ogińska-Bulik N, Juczyński Z. Skala Pomiaru Prężności — SPP-25. Nowiny Psycholog. 2008; 3: 39–56.
  38. Kaniasty K. Klęska żywiołowa czy katastrofa społeczna. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003.
  39. Włodarczyk D. Rola i miejsce oceny poznawczej w radzeniu sobie ze stresem. Nowiny Psychol. 1999; 4: 57–73.
  40. Milam J, Ritt-Olson A, Unger J. Posttraumatic Growth among Adolescents. Journal of Adolescent Research. 2004; 19(2): 192–204.

Regulamin

Ważne: serwis https://journals.viamedica.pl/ wykorzystuje pliki cookies. Więcej >>

Używamy informacji zapisanych za pomocą plików cookies m.in. w celach statystycznych, dostosowania serwisu do potrzeb użytkownika (np. język interfejsu) i do obsługi logowania użytkowników. W ustawieniach przeglądarki internetowej można zmienić opcje dotyczące cookies. Korzystanie z serwisu bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci komputera. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności.

Czym są i do czego służą pliki cookie możesz dowiedzieć się na stronie wszystkoociasteczkach.pl.

Wydawcą serwisu jest VM Media Group sp z o.o., ul. Świętokrzyska 73, 80–180 Gdańsk

tel.:+48 58 320 94 94, faks:+48 58 320 94 60, e-mail:  viamedica@viamedica.pl