Nowotwory to druga, zaraz po chorobach układu sercowo-naczyniowego, główna przyczyna zgonów
w krajach europejskich.

Choroby nowotworowe stanowią zróżnicowaną grupę chorób charakteryzujących się różnymi objawami i przebiegiem, do których leczenia stosuje się wiele odmiennych strategii terapeutycznych. Zarówno sama choroba, jak i leczenie onkologiczne mogą przynieść wiele działań niepożądanych. Dlatego też aby zapewnić skuteczność terapii oraz możliwie najlepszą jakość życia pacjenta, konieczne jest wdrożenie działania interdyscyplinarnego zespołu specjalistów: lekarzy, pielęgniarek, dietetyków, psychologów, fizjoterapeutów oraz farmaceutów.

Europejskie Stowarzyszenie Farmacji Onkologicznej określiło w Standardach Jakościowych w Farmacji Onkologicznej założenia i cele opieki farmaceutycznej w grupie pacjentów onkologicznych. Jako jeden z pięciu kluczowych obszarów opieki farmaceutycznej wskazano leczenie wspomagające, którego jednym z elementów jest leczenie żywieniowe.

Pierwszy objaw choroby nowotworowej może stanowić niezamierzona utrata masy ciała. Zgodnie z danymi ESPEN u 15–40% pacjentów w momencie postawienia diagnozy stwierdza się niedożywienie. Ponadto leczenie onkologiczne zarówno w warunkach ambulatoryjnych, jak i szpitalnych oraz w opiece długoterminowej może to niedożywienie znacznie pogłębić.

W ramach opieki farmaceutycznej świadczonej w aptece ogólnodostępnej, szpitalnej czy też POZ farmaceuta może zajmować się wsparciem żywieniowym pacjenta onkologicznego. W 2023 roku ukazały się „Wytyczne dla farmaceutów dotyczące wykonywania pomiarów podstawowych parametrów antropometrycznych i wykorzystania ich do oceny stanu odżywienia pacjenta”. Badanie antropometryczne, konsultacja farmaceutyczna i wywiad farmaceutyczny oraz przeprowadzenie przesiewowej oceny stanu odżywienia stanowią instrumenty w walce z niedożywieniem. W zależności od uzyskanych wyników farmaceuta może zaproponować pacjentowi wsparcie diety żywnością specjalnego przeznaczenia medycznego lub zalecić dalszą diagnostykę i konsultację dietetyczną lub lekarską.

Odrębną grupę stanowią pacjenci żywieni dojelitowo przez sztuczny dostęp. Na podstawie przeprowadzonego przeglądu lekowego farmaceuta potrafi zidentyfikować oraz rozwiązać problemy lekowe zagrażające skuteczności i bezpieczeństwu farmakoterapii, a jednocześnie zapobiec powikłaniom żywieniowym wynikającym z tej drogi podania leku.