Przestrzeganie zaleceń dietetycznych przez pacjentów po transplantacji komórek krwiotwórczych
Streszczenie
Przeszczepienie krwiotwórczych komórek macierzystych (HSCT) jest wymagającą procedurą, obarczoną powikłaniami gastrycznymi i licznymi działaniami niepożądanymi. Pacjenci poddawani transplantacji komórek krwiotwórczych mają zatem wyjątkowe wymagania dietetyczne. Stosowana przez nich dieta ma fundamentalne znaczenie i bezpośrednio wpływa na proces terapeutyczny oraz jego efekty. W okresie od listopada 2021 r. do lutego 2022 r. w Klinice Transplantacji Szpiku i Onkohematologii w Narodowym Instytucie Onkologii im. M. Skłodowskiej-Curie, Państwowym Instytucie Badawczym Oddział w Gliwicach, przeprowadzono badanie, którego celem była ocena wiedzy pacjentów po transplantacji komórek krwiotwórczych krwi (KKK) na temat diety przeszczepowej. Pacjenci wykazali wysoki poziom wiedzy w zakresie żywienia po transplantacji komórek krwiotwórczych. Warto jednak zaznaczyć, że wiedza pacjentów nie zawsze przekłada się na jej praktyczne stosowanie i ich wybory żywieniowe. Z tego względu przeprowadzono badanie oceniające stopień przestrzegania zaleceń dietetycznych przez pacjentów po transplantacji komórek krwiotwórczych. Pozwoliło to uzyskać wyniki o większej mocy statystycznej. Ocena stopnia przestrzegania zaleceń dietetycznych jest jedną ze składowych biorących udział w ocenie zasadności stosowania diety neutropenicznej. Pozwoliła także zweryfikować produkty spożywcze, które pacjenci spożywają, oraz praktykę bezpieczeństwa i higieny żywności, którą zaleca się pacjentom.
Słowa kluczowe: przestrzeganie zaleceń dietetycznychtransplantacja komórek krwiotwórczychdieta po transplantacji komórek krwiotwórczych
Referencje
- Giebel S. Advances in hematopoietic stem cells transplantation. Hematology in Clinical Practice. 2015; 6(1): 85–89.
- Passweg JR, Baldomero H, Chabannon C, et al. European Society for Blood and Marrow Transplantation (EBMT). Hematopoietic cell transplantation and cellular therapy survey of the EBMT: monitoring of activities and trends over 30 years. Bone Marrow Transplant. 2021; 56(7): 1651–1664.
- Łęczycka A,Dudkiewicz M. Rejestr przeszczepień komórek krwiotwórczych szpiku, krwi obwodowej oraz krwi pępowinowej. Poltransplant Biuletyn Informacyjny. Warszawa 2023: 1 (32) s. 59-71. https://files.poltransplant.org.pl/Biuletyn_2023_www.pdf.
- Jędrzejczak W, Cierpka L. Transplantologia Kliniczna. Przeszczepy komórkowe. Termedia Wydawnictwa Medyczne, Poznań 2021.
- Stuhler R. Diets for patients undergoing haematopoietic stem cell transplant—a review. LymphoSign Journal. 2020; 7(4): 115–121.
- Krawczyk J. Leczenie żywieniowe pacjentów poddawanych przeszczepieniu macierzystych komórek krwiotwórczych. Acta Haematologica Polonica. 2013; 44(3): 232–237.
- Lewandowska A, Woźniak A. Leczenie żywieniowe u chorych na nowotwory układów krwiotwórczego i chłonnego. Hematologia. 2017; 7(3): 243–249.
- Sankowska M, Kauc L. Transplantacja Szpiku. Medigen, Warszawa 2010.
- Koper KJ. Żywienie w chorobie nowotworowej. PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2021.
- The 49th Annual Meeting of the European Society for Blood and Marrow Transplantation: Nurses Group – Poster Sessions (NP001-NP041). Bone Marrow Transplantation. 2023; 58(S1): 638–659.
- Malcherczyk K, Kołodziej P. Dieta neutropeniczna: konieczność czy przeżytek? — przegląd literatury. Postępy Żywienia Klinicznego. 2024; 19: 95–99.
- Commission for Hospital Hygiene and Infection Prevention (KRINKO). Infection prevention requirements for the medical care of immunosuppressed patients: recommendations of the Commission for Hospital Hygiene and Infection Prevention (KRINKO) at the Robert Koch Institute. GMS Hyg Infect Control. 2022.
- Kenyon M, Babic A. EBMT. The European Blood and Marrow Transplantation Textbook for Nurses. 2023.
- U.S. Food and Drug Administration center for food safety and applied nutrition [FDA]. Food Safety for Older Adults and People with Cancer, Diabetes, HIV/AIDS, Organ Transplants, and Autoimmune Diseases. https://www.fda.gov/media/83744/download.
- Guidelines for Preventing Opportunistic Infections Among Hematopoietic Stem Cell Transplant Recipients. https://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/rr4910a1.htm.
- Moody K. Neutropenic Dietary Restrictions for Hematopoietic Stem Cell Patients: Time for a Change. Biology of Blood and Marrow Transplantation. 2019; 25(7): e223–e225.
- Holopa A, Szeja N, Grosicki S. Zachowania żywieniowe chorych na nowotwory hematologiczne — prospektywne badanie jednoośrodkowe. Hematologia. 2019; 10(3): 124–134.
- Arnhold AP, Araújo HG, Cruz AF, et al. Use of neutropenic diet in the nutritional care of pediatric cancer patients with neutropenia: a scoping review. J Pediatr (Rio J). 2024; 100(2): 132–142.
- Matteucci S, De Pasquale G, Pastore M, et al. Low-Bacterial Diet in Cancer Patients: A Systematic Review. Nutrients. 2023; 15(14).
- Ball S, Brown TJ, Das A, et al. Effect of Neutropenic Diet on Infection Rates in Cancer Patients With Neutropenia: A Meta-analysis of Randomized Controlled Trials. Am J Clin Oncol. 2019; 42(3): 270–274.