Rola dietetyka w prehabilitacji
Streszczenie
Prehabilitacja wyznacza nowy model sprawowania opieki zdrowotnej nad pacjentem, umożliwiając
wielokierunkowe przygotowanie do zaplanowanego leczenia onkologicznego lub chirurgicznego.
Różne koncepcje jej realizacji wskazują na dużą zdolność adaptacji prehabilitacji do warunków
lokalnych, choć uwypuklają również problem niedostatecznie zdefiniowanej roli dietetyka w tym
procesie. Niniejsza publikacja koncentruje się na uzasadnieniu potrzeby multidyscyplinarnego
podejścia w przygotowaniu pacjentów do leczenia chirurgicznego i onkologicznego, a także wskazuje
na luki w obecnym systemie opieki zdrowotnej. Celem artykułu jest omówienie optymalnego
modelu opieki dietetycznej w ramach prehabilitacji, która wspiera zarówno wydolność fizyczną,
stan odżywienia, jak i stan psychiczny pacjentów. Artykuł stanowi pracę poglądową o charakterze
narracyjnym. W analizie wykorzystano przegląd literatury dotyczącej wpływu programów prehabilitacyjnych,
ze szczególnym uwzględnieniem opieki żywieniowej u pacjentów z chorobami
onkologicznymi. Uzyskane wyniki wskazują na znaczące korzyści będące skutkiem zaangażowania
dietetyka w proces prehabilitacji, takie jak poprawa stanu odżywienia, redukcja czasu hospitalizacji
oraz zmniejszenie ryzyka powikłań pooperacyjnych. W konkluzji podkreślono, że kompleksowa rola
dietetyka w prehabilitacji jest niezbędna i wymaga jasnych wytycznych oraz integracji w systemie
opieki zdrowotnej.
Słowa kluczowe: prehabilitacjadietetykzabiegleczenie onkologiczneżywienie kliniczne
Referencje
- Banasiewicz T, Kobiela J, Cwaliński J, et al. Recommendations on the use of prehabilitation, i.e. comprehensive preparation of the patient for surgery. Polish Journal of Surgery. 2023; 95(4): 62–91.
- Jeske P, Wojtera B, Banasiewicz T. Prehabilitation – Current Role in Surgery. Polish Journal of Surgery. 2022; 94(3): 64–72.
- Gillis C, Ljungqvist O, Carli F. Corrigendum to 'Prehabilitation, enhanced recovery after surgery, or both? A narrative review' (Br J Anaesth 2022; 128: 434-48). Br J Anaesth. 2022; 128(6): 1061.
- Gillis C, Carli F. Promoting Perioperative Metabolic and Nutritional Care. Anesthesiology. 2015; 123(6): 1455–1472.
- Malietzis G, Currie AC, Athanasiou T, et al. Influence of body composition profile on outcomes following colorectal cancer surgery. Br J Surg. 2016; 103(5): 572–580.
- Sorensen J, Kondrup J, Prokopowicz J, et al. EuroOOPS study group. EuroOOPS: an international, multicentre study to implement nutritional risk screening and evaluate clinical outcome. Clin Nutr. 2008; 27(3): 340–349.
- Sun Z, Kong XJ, Jing X, et al. Nutritional Risk Screening 2002 as a Predictor of Postoperative Outcomes in Patients Undergoing Abdominal Surgery: A Systematic Review and Meta-Analysis of Prospective Cohort Studies. PLoS One. 2015; 10(7): e0132857.
- Tangvik RJ, Tell GS, Eisman JA, et al. The nutritional strategy: four questions predict morbidity, mortality and health care costs. Clin Nutr. 2014; 33(4): 634–641.
- Jeejeebhoy KN, Keller H, Gramlich L, et al. Nutritional assessment: comparison of clinical assessment and objective variables for the prediction of length of hospital stay and readmission. Am J Clin Nutr. 2015; 101(5): 956–965.
- Guerra RS, Sousa AS, Fonseca I, et al. Comparative analysis of undernutrition screening and diagnostic tools as predictors of hospitalisation costs. J Hum Nutr Diet. 2016; 29(2): 165–173.
- Hossain M, Yu D, Bikdeli B, et al. Sarcopenia and Adverse Post-Surgical Outcomes in Geriatric Patients: A Scoping Review. J Frailty Aging. 2021; 10(1): 63–69.
- Nakanishi R, Oki E, Sasaki S, et al. Sarcopenia is an independent predictor of complications after colorectal cancer surgery. Surg Today. 2018; 48(2): 151–157.
- Fukushima H, Koga F. Impact of sarcopenia in the management of urological cancer patients. Expert Rev Anticancer Ther. 2017; 17(5): 455–466.
- Hasselager R, Gögenur I. Core muscle size assessed by perioperative abdominal CT scan is related to mortality, postoperative complications, and hospitalization after major abdominal surgery: a systematic review. Langenbecks Arch Surg. 2014; 399(3): 287–295.
- Cava E, Yeat NC, Mittendorfer B. Preserving Healthy Muscle during Weight Loss. Adv Nutr. 2017; 8(3): 511–519.
- Elia M, Stubbs RJ, Henry CJ. Differences in fat, carbohydrate, and protein metabolism between lean and obese subjects undergoing total starvation. Obes Res. 1999; 7(6): 597–604.
- Zhong Jx, Kang K, Shu Xl. Effect of nutritional support on clinical outcomes in perioperative malnourished patients: a meta-analysis. Asia Pac J Clin Nutr. 2015; 24(3): 367–378.
- Gillis C, Wischmeyer PE. Pre-operative nutrition and the elective surgical patient: why, how and what? Anaesthesia. 2019; 74 Suppl 1: 27–35.
- Minnella EM, Awasthi R, Loiselle SE, et al. Effect of Exercise and Nutrition Prehabilitation on Functional Capacity in Esophagogastric Cancer Surgery: A Randomized Clinical Trial. JAMA Surg. 2018; 153(12): 1081–1089.
- Yaceczko S, Baltz J. Evaluation of nutrition components within prehabilitation programs in gastrointestinal cancers: Is prehab worth the hype? Nutr Clin Pract. 2024; 39(1): 117–128.
- Thompson RL, Summerbell CD, Hooper L, et al. Dietary advice given by a dietitian versus other health professional or self-help resources to reduce blood cholesterol. Cochrane Database Syst Rev. 2001; 2003(1): CD001366.
- Nightingale JM, Reeves J. Knowledge about the assessment and management of undernutrition: a pilot questionnaire in a UK teaching hospital. Clin Nutr. 1999; 18(1): 23–27.
- Roszkowski W, Chmara-Pawlińska R. Somatometria osób starszych jako wskaźnik stanu odżywienia. Roczn PZH. 2003; 54(4): 399–408.
- Matthews LS, Wootton SA, Davies SJ, et al. Screening, assessment and management of perioperative malnutrition: a survey of UK practice. Perioper Med (Lond). 2021; 10(1): 30.
- Gillis C, Davies SJ, Carli F, et al. Current Landscape of Nutrition Within Prehabilitation Oncology Research: A Scoping Review. Front Nutr. 2021; 8: 644723.