Tom 19 (2024): Continuous Publishing
Artykuł przeglądowy
Opublikowany online: 2024-08-13
Dieta neutropeniczna: konieczność czy przeżytek? — przegląd literatury
DOI: 10.5603/pżk.100211
Postępy Żywienia Klinicznego 2024;19:95-99.
Streszczenie
Neutropenia jest głównym działaniem niepożądanym wielu środków chemioterapeutycznych. Ze
względu na konieczność całkowitego zniszczenia hematopoezy, jej występowanie jest szczególnie
częste u pacjentów poddanych transplantacji komórek krwiotwórczych. Powszechnie wiadomo, że
neutropenia jest jednym z głównych czynników ryzyka infekcji i wiąże się ze znaczną zachorowalnością
i śmiertelnością. Z tego względu wprowadza się liczne środki i praktyki zmniejszające ryzyko
zakażenia wśród pacjentów w okresie obniżonej odporności. Jedną z praktyk jest stosowanie diety
neutropenicznej. Jej głównym celem jest ograniczenie spożycia zanieczyszczeń bakteryjnych i grzybiczych
poprzez wykluczenie surowych owoców i warzyw, surowych jajek, surowego mięsa i ryb,
niepasteryzowanych produktów mlecznych czy lodu.
Pomimo braku dowodów naukowych potwierdzających słuszność stosowania tak restrykcyjnej diety
jest ona wciąż zalecana przez ośrodki lecznicze. Zalecenia dotyczące stosowania diety są niespójne
i różnią się między poszczególnymi placówkami.
Dostępne dane i wyniki badań wykazują ewidentny brak korzyści stosowania diety neutropenicznej
pod względem zmniejszenia częstości występowania poważnych infekcji. Zalecenia żywieniowe
czołowych towarzystw, tj. ESPEN, EBMT, a także wytyczne FDA,CDC i KRINKO zalecają stosowanie
diety wykorzystującej zasady bezpieczeństwa i higieny żywności.
Słowa kluczowe: dieta neutropenicznaneutropeniadieta ubogobakteryjnadieta ubogodrobnoustrojowazalecenia żywieniowe
Referencje
- Jędrzejczak W, Cierpka L. Transplantologia Kliniczna. Przeszczepy komórkowe. Termedia Wydawnictwa Medyczne, Poznań 2021.
- Rzepecki P, Skrzyński W, Olszewska-Szopa M. Wspólnie damy radę: chemioterapia, przeszczepianie krwiotwórczych komórek macierzystych-informator dla chorych i lekarzy. Medical Education 2013.
- The European Blood and Marrow Transplantation Textbook for Nurses. 2023.
- Garófolo A. Neutropenic diet and quality of food: a critical analysis. Rev Bras Hematol Hemoter. 2013; 35(2): 79–80.
- Casirati A, Salcedo I, Cereda E, et al. Cellular Therapy and Immunobiology Working Party, Nurses Group of the EBMT. The European Society for Blood and Marrow Transplantation (EBMT) roadmap and perspectives to improve nutritional care in patients undergoing hematopoietic stem cell transplantation on behalf of the Cellular Therapy and Immunobiology Working Party (CTIWP) and the Nurses Group (NG) of the EBMT. Bone Marrow Transplant. 2023; 58(9): 965–972.
- Ball S, Brown TJ, Das A, et al. Effect of Neutropenic Diet on Infection Rates in Cancer Patients With Neutropenia: A Meta-analysis of Randomized Controlled Trials. Am J Clin Oncol. 2019; 42(3): 270–274.
- Braun LE, Chen H, Frangoul H. Significant inconsistency among pediatric oncologists in the use of the neutropenic diet. Pediatr Blood Cancer. 2014; 61(10): 1806–1810.
- Stuhler R. Diets for patients undergoing haematopoietic stem cell transplant—a review. LymphoSign Journal. 2020; 7(4): 115–121.
- Sonbol M, Firwana B, DeLeon T, et al. The effect of neutropenic diets on infection and mortality rates in cancer patients: An updated systematic review and meta- analysis. Journal of Clinical Oncology. 2018; 36(15_suppl): e22087–e22087.
- Sonbol MB, Jain T, Firwana B, et al. Neutropenic diets to prevent cancer infections: updated systematic review and meta-analysis. BMJ Support Palliat Care. 2019; 9(4): 425–433.
- Ramamoorthy V, Rubens M, Appunni S, et al. Lack of Efficacy of the Neutropenic Diet in Decreasing Infections among Cancer Patients: A Systematic Review. Nutr Cancer. 2020; 72(7): 1125–1134.
- Radhakrishnan V, Lagudu PB, Gangopadhyay D, et al. Neutropenic versus regular diet for acute leukaemia induction chemotherapy: randomised controlled trial. BMJ Support Palliat Care. 2022; 12(4): 421–430.
- Al-Mansour Z, Farhadfar N, Zhao J, et al. A Phase III, Randomized Clinical Trial Comparing a Neutropenic Vs Liberalized Diets in Patients Undergoing Hematopoietic Stem Cell Transplant (HSCT) or Remission Induction Chemotherapy for Acute Leukemia/ Myelodysplastic Syndrome (MDS): Results of Interim Analysis. Transplantation and Cellular Therapy. 2022; 28(3): S160–S161.
- Stella F, Marasco V, Levati GV, et al. Nonrestrictive diet does not increase infections during post-HSCT neutropenia: data from a multicenter randomized trial. Blood Adv. 2023; 7(19): 5996–6004.
- Gupta A, Gupta AK, Meena JP, et al. A Pilot Randomised Controlled Trial Examining the Benefit of a Neutropenic Diet for Children Undergoing Cancer Treatment. Nutr Cancer. 2022; 74(8): 2930–2936.
- Beaver B, John T, Craddock J, et al. The Effectiveness of the Neutropenic Diet in Pediatric Bone Marrow Transplant Patients. Biology of Blood and Marrow Transplantation. 2019; 25(3): S159–S160.
- Jakob CEM, Classen AY, Stecher M, et al. Association between the dietary regimen and infection-related complications in neutropenic high-risk patients with cancer. Eur J Cancer. 2021; 155: 281–290.
- Muscaritoli M, Arends J, Bachmann P, et al. ESPEN practical guideline: Clinical Nutrition in cancer. Clinical Nutrition. 2021; 40(5): 2898–2913.
- Taggart C, Neumann N, Alonso PB, et al. Comparing a Neutropenic Diet to a Food Safety-Based Diet in Pediatric Patients Undergoing Hematopoietic Stem Cell Transplantation. Biol Blood Marrow Transplant. 2019; 25(7): 1382–1386.
- Boyle NM, Podczervinski S, Jordan K, et al. Bacterial foodborne infections after hematopoietic cell transplantation. Biol Blood Marrow Transplant. 2014; 20(11): 1856–1861.
- Muscaritoli M, Arends J, Bachmann P, et al. ESPEN practical guideline: Clinical Nutrition in cancer. Clin Nutr. 2021; 40(5): 2898–2913.
- Commission for Hospital Hygiene and Infection Prevention (KRINKO). Infection prevention requirements for the medical care of immunosuppressed patients: recommendations of the Commission for Hospital Hygiene and Infection Prevention (KRINKO) at the Robert Koch Institute. GMS Hyg Infect Control. ; 1007: s00103.
- Food Safety for Older Adults and People with Cancer, Diabetes, HIV/AIDS, Organ Transplants, and Autoimmune Diseases. https://www.fda.gov/food/people-risk-foodborne-illness/food-safety-older-adults-and-people-cancer-diabetes-hivaids-organ-transplants-and-autoimmune (29.05.2024).
- Guidelines for Preventing Opportunistic Infections Among Hematopoietic Stem Cell Transplant Recipients. https://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/rr4910a1.htm (29.05.2024).
- National Comprehensive Cancer Network[ NCCN]. Clinical Practice Guidelines in Oncology.Prevention and Treatment of Cancer Related Infections. https://www.nccn.org/guidelines/guidelines-detail?category=3&id=1457.
- Arnhold AP, Araújo HG, Cruz AF, et al. Use of neutropenic diet in the nutritional care of pediatric cancer patients with neutropenia: a scoping review. J Pediatr (Rio J). 2024; 100(2): 132–142.
- The EBMT Handbook. 2019.
- Moody K. Neutropenic Dietary Restrictions for Hematopoietic Stem Cell Patients: Time for a Change. Biol Blood Marrow Transplant. 2019; 25(7): e223–e225.
- Eating Well After Your Stem Cell Transplant. https://www.mskcc.org/cancer-care/patient-education/eating-well-after-your-stem-cell-transplant (29.05.2024).
- Kłęk S, Kapała A, Surwiłło-Snarska A, et al. Leczenie żywieniowe w onkologii. Onkol Prakt Klin Edu. 2024; 10(2): 111–129.
- Arnhold AP, Araújo HG, Cruz AF, et al. Use of neutropenic diet in the nutritional care of pediatric cancer patients with neutropenia: a scoping review. J Pediatr (Rio J). 2024; 100(2): 132–142.
- Wolfe HR, Sadeghi N, Agrawal D, et al. Things We Do For No Reason: Neutropenic Diet. J Hosp Med. 2018; 13(8): 573–576.
- Maia JE, da Cruz LB, Gregianin LJ. Microbiological profile and nutritional quality of a regular diet compared to a neutropenic diet in a pediatric oncology unit. Pediatr Blood Cancer. 2018; 65(3).
- Nowotwory złośliwe w Polsce. https://onkologia.org.pl/pl/epidemiologia/nowotwory-zlosliwe-w-polsce (29.05.2024).