Zaburzenia związane z niedoborem witaminy B12 — diagnostyka i postępowanie. Zalecenia interdyscyplinarnej grupy ekspertów

Streszczenie

Niedobory witaminy B12 mogą być przyczyną wielu objawów diagnozowanych przez lekarzy różnych specjalizacji. Objawy te są heterogenne — od niedokrwistości makrocytarnej, neuropatii, mielopatii po zaburzenia poznawcze. Są one także skutkiem wielu chorób, z których najważniejszą i wywołującą najpoważniejsze konsekwencje jest anemia złośliwa, związana z autoimmunologicznie uwarunkowanym zapaleniem śluzówki żołądka. Wiele leków stosowanych przewlekle (np. przyjmowana powszechnie w cukrzycy metformina czy lewodopa stosowana w chorobie Parkinsona) mogą także powodować objawy deficytu witaminy B12 wraz z hiperhomocysteinemią. Niedobory witaminy B12 nie są łatwe do zdiagnozowania, ponieważ część z nich pojawia się przy jedynie względnym niedoborze (dolne granice normy), a objawy neurologiczne i hematologiczne często nie występują jednocześnie. Wczesne rozpoznanie deficytów, odpowiedni profil badań laboratoryjnych służących temu rozpoznaniu oraz szybkie leczenie (także drogą doustną w części przypadków) mogą spowodować poprawę kliniczną. Późna diagnoza oznacza natomiast często nieskuteczne leczenie i długotrwałe utrzymywanie się objawów. W niniejszym artykule autorzy, reprezentujący różne specjalności, podjęli próbę wielostronnego przeanalizowania problemów diagnostycznych oraz klinicznych związanych z niedoborem witaminy B12 oraz sformułowali praktyczne zalecenia mające pomóc lekarzom wszystkich specjalności w codziennej praktyce.