Multimedialna platforma wiedzy medycznej Internetowa Księgarnia Medyczna Kalendarium Konferencji
Polski Przegląd Neurologiczny
MENU
Na skróty Zdeponuj artykuł Wytyczne dla autorów Ahead of print Recenzenci 2022

Tom 18, Nr 2 (2022)
Artykuł przeglądowy
Opublikowany online: 2022-07-02
Dodaj do koszyka: 49,00 PLN
Pobierz cytowanie

Neurofilament lekki w stwardnieniu rozsianym

Robert Kwinta1, Daria Marciniak1, Maria Nowak-Kiczmer2, Monika Adamczyk-Sowa2
DOI: 10.5603/PPN.2022.0010
·
Pol. Przegl. Neurol 2022;18(2):103-109.
Afiliacje
  1. Koło Naukowe przy Katedrze i Klinice Neurologii, Wydział Nauk Medycznych w Zabrzu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Zabrze, Polska
  2. Katedra i Klinika Neurologii, Wydział Nauk Medycznych w Zabrzu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Polska

dostęp płatny

Tom 18, Nr 2 (2022)
Artykuły przeglądowe
Opublikowany online: 2022-07-02

Streszczenie

Stwardnienie rozsiane to najczęstsza choroba autoimmunologiczna ośrodkowego układu nerwowego oraz jedna z neurologicznych przyczyn niepełnosprawności młodych osób. Wraz z globalnym wzrostem liczby zachorowań zwiększa się zapotrzebowanie na stabilny, swoisty i czuły marker postępu choroby. Potencjalnym wskaźnikiem, który mógłby być użyteczny w diagnostyce i monitorowaniu przebiegu stwardnienia rozsianego, jest stężenie neurofilamentów lekkich w surowicy krwi lub w płynie mózgowo-rdzeniowym. Podwyższenie stężenia tego białka występuje w przypadku uszkodzeniu neuronów w przebiegu chorób neurodegeneracyjnych czy w wyniku urazów. Zmiany tego parametru korelują z nasileniem objawów chorobowych stwardnienia rozsianego oraz zmianami ogniskowymi w obrazach rezonansu magnetycznego. Pomiary stężenia łańcucha lekkiego neurofilamentów mogą być wykorzystywane w monitorowaniu leczenia rzutów choroby. Jednak przed wprowadzeniem tego parametru do rutynowej diagnostyki należy przeprowadzić dalsze badania w celu standaryzacji i walidacji metod oznaczenia (ECL, ELISA, SIMOA).

Streszczenie

Stwardnienie rozsiane to najczęstsza choroba autoimmunologiczna ośrodkowego układu nerwowego oraz jedna z neurologicznych przyczyn niepełnosprawności młodych osób. Wraz z globalnym wzrostem liczby zachorowań zwiększa się zapotrzebowanie na stabilny, swoisty i czuły marker postępu choroby. Potencjalnym wskaźnikiem, który mógłby być użyteczny w diagnostyce i monitorowaniu przebiegu stwardnienia rozsianego, jest stężenie neurofilamentów lekkich w surowicy krwi lub w płynie mózgowo-rdzeniowym. Podwyższenie stężenia tego białka występuje w przypadku uszkodzeniu neuronów w przebiegu chorób neurodegeneracyjnych czy w wyniku urazów. Zmiany tego parametru korelują z nasileniem objawów chorobowych stwardnienia rozsianego oraz zmianami ogniskowymi w obrazach rezonansu magnetycznego. Pomiary stężenia łańcucha lekkiego neurofilamentów mogą być wykorzystywane w monitorowaniu leczenia rzutów choroby. Jednak przed wprowadzeniem tego parametru do rutynowej diagnostyki należy przeprowadzić dalsze badania w celu standaryzacji i walidacji metod oznaczenia (ECL, ELISA, SIMOA).

Pełny tekst:

Dodaj do koszyka: 49,00 PLN
Pobierz cytowanie

Słowa kluczowe

neurofilament lekki, stwardnienie rozsiane, diagnostyka

Informacje o artykule
Tytuł

Neurofilament lekki w stwardnieniu rozsianym

Czasopismo

Polski Przegląd Neurologiczny

Numer

Tom 18, Nr 2 (2022)

Typ artykułu

Artykuł przeglądowy

Strony

103-109

Opublikowany online

2022-07-02

Wyświetlenia strony

1411

Wyświetlenia/pobrania artykułu

195

DOI

10.5603/PPN.2022.0010

Rekord bibliograficzny

Pol. Przegl. Neurol 2022;18(2):103-109.

Słowa kluczowe

neurofilament lekki
stwardnienie rozsiane
diagnostyka

Autorzy

Robert Kwinta
Daria Marciniak
Maria Nowak-Kiczmer
Monika Adamczyk-Sowa

Referencje (42)
  1. Yuan A, Rao MV, Nixon RA. Neurofilaments and neurofilament proteins in health and disease. Cold Spring Harb Perspect Biol. 2017; 9(4).
    CrossRefPubMed
  2. Yuan A, Rao MV, Nixon RA. Neurofilaments at a glance. J Cell Sci. 2012; 125(Pt 14): 3257–3263.
    CrossRefPubMed
  3. Gaetani L, Blennow K, Calabresi P, et al. Neurofilament light chain as a biomarker in neurological disorders. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2019; 90(8): 870–881.
    CrossRefPubMed
  4. Gordon BA. Neurofilaments in disease: what do we know? Curr Opin Neurobiol. 2020; 61: 105–115.
    CrossRefPubMed
  5. Khalil M, Teunissen CE, Otto M, et al. Neurofilaments as biomarkers in neurological disorders. Nat Rev Neurol. 2018; 14(10): 577–589.
    CrossRefPubMed
  6. Lublin FD, Reingold SC, Cohen JA, et al. Defining the clinical course of multiple sclerosis: the 2013 revisions. Neurology. 2014; 83(3): 278–286.
    CrossRefPubMed
  7. Thompson AJ, Banwell BL, Barkhof F, et al. Diagnosis of multiple sclerosis: 2017 revisions of the McDonald criteria. Lancet Neurol. 2018; 17(2): 162–173.
    CrossRefPubMed
  8. Novakova L, Axelsson M, Khademi M, et al. Cerebrospinal fluid biomarkers as a measure of disease activity and treatment efficacy in relapsing-remitting multiple sclerosis. J Neurochem. 2017; 141(2): 296–304.
    CrossRefPubMed
  9. Kuhle J, Plattner K, Bestwick JP, et al. A comparative study of CSF neurofilament light and heavy chain protein in MS. Mult Scler. 2013; 19(12): 1597–1603.
    CrossRefPubMed
  10. Mielke MM, Syrjanen JA, Blennow K, et al. Plasma and CSF neurofilament light: relation to longitudinal neuroimaging and cognitive measures. Neurology. 2019; 93(3): e252–e260.
    CrossRefPubMed
  11. Burman J, Zetterberg H, Fransson M, et al. Assessing tissue damage in multiple sclerosis: a biomarker approach. Acta Neurol Scand. 2014; 130(2): 81–89.
    CrossRefPubMed
  12. Limberg M, Disanto G, Barro C, et al. Neurofilament light chain determination from peripheral blood samples. Methods Mol Biol. 2016; 1304: 93–98.
    CrossRefPubMed
  13. Wilke C, Pujol-Calderón F, Barro C, et al. Correlations between serum and CSF pNfH levels in ALS, FTD and controls: a comparison of three analytical approaches. Clin Chem Lab Med. 2019; 57(10): 1556–1564.
    CrossRefPubMed
  14. Piehl F, Kockum I, Khademi M, et al. Plasma neurofilament light chain levels in patients with MS switching from injectable therapies to fingolimod. Mult Scler. 2018; 24(8): 1046–1054.
    CrossRefPubMed
  15. Bittner S, Steffen F, Uphaus T, et al. KKNMS consortium. Clinical implications of serum neurofilament in newly diagnosed MS patients: a longitudinal multicentre cohort study. EBioMedicine. 2020; 56: 102807.
    CrossRefPubMed
  16. Kuhle J, Barro C, Andreasson U, et al. Comparison of three analytical platforms for quantification of the neurofilament light chain in blood samples: ELISA, electrochemiluminescence immunoassay and Simoa. Clin Chem Lab Med. 2016; 54(10): 1655–1661.
    CrossRefPubMed
  17. Varhaug KN, Torkildsen Ø, Myhr KM, et al. Neurofilament light chain as a biomarker in multiple sclerosis. Front Neurol. 2019; 10: 338.
    CrossRefPubMed
  18. Steinacker P, Anderl-Straub S, Diehl-Schmid J, et al. FTLDc study group. Serum neurofilament light chain in behavioral variant frontotemporal dementia. Neurology. 2018; 91(15): e1390–e1401.
    CrossRefPubMed
  19. Weydt P, Oeckl P, Huss A, et al. Neurofilament levels as biomarkers in asymptomatic and symptomatic familial amyotrophic lateral sclerosis. Ann Neurol. 2016; 79(1): 152–158.
    CrossRefPubMed
  20. Gille B, De Schaepdryver M, Goossens J, et al. Serum neurofilament light chain levels as a marker of upper motor neuron degeneration in patients with Amyotrophic Lateral Sclerosis. Neuropathol Appl Neurobiol. 2019; 45(3): 291–304.
    CrossRefPubMed
  21. Hansson O, Janelidze S, Hall S, et al. Swedish BioFINDER study. Blood-based NfL: a biomarker for differential diagnosis of parkinsonian disorder. Neurology. 2017; 88(10): 930–937.
    CrossRefPubMed
  22. Disanto G, Barro C, Benkert P, et al. Swiss Multiple Sclerosis Cohort Study Group. Serum Neurofilament light: a biomarker of neuronal damage in multiple sclerosis. Ann Neurol. 2017; 81(6): 857–870.
    CrossRefPubMed
  23. Manouchehrinia A, Piehl F, Hillert J, et al. Confounding effect of blood volume and body mass index on blood neurofilament light chain levels. Ann Clin Transl Neurol. 2020; 7(1): 139–143.
    CrossRefPubMed
  24. Bjornevik K, Munger KL, Cortese M, et al. Serum neurofilament light chain levels in patients with presymptomatic multiple sclerosis. JAMA Neurol. 2020; 77(1): 58–64.
    CrossRefPubMed
  25. Kuhle J, Kropshofer H, Haering DA, et al. Blood neurofilament light chain as a biomarker of MS disease activity and treatment response. Neurology. 2019; 92(10): e1007–e1015.
    CrossRefPubMed
  26. Steinacker P, Feneberg E, Weishaupt J, et al. Neurofilaments in the diagnosis of motoneuron diseases: a prospective study on 455 patients. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2016; 87(1): 12–20.
    CrossRefPubMed
  27. Novakova L, Zetterberg H, Sundström P, et al. Monitoring disease activity in multiple sclerosis using serum neurofilament light protein. Neurology. 2017; 89(22): 2230–2237.
    CrossRefPubMed
  28. Varhaug KN, Barro C, Bjørnevik K, et al. Neurofilament light chain predicts disease activity in relapsing-remitting MS. Neurol Neuroimmunol Neuroinflamm. 2018; 5(1): e422.
    CrossRefPubMed
  29. Martin SJ, McGlasson S, Hunt D, et al. Cerebrospinal fluid neurofilament light chain in multiple sclerosis and its subtypes: a meta-analysis of case-control studies. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2019; 90(9): 1059–1067.
    CrossRefPubMed
  30. Kuhle J, Nourbakhsh B, Grant D, et al. Serum neurofilament is associated with progression of brain atrophy and disability in early MS. Neurology. 2017; 88(9): 826–831.
    CrossRefPubMed
  31. Barro C, Benkert P, Disanto G, et al. Serum neurofilament as a predictor of disease worsening and brain and spinal cord atrophy in multiple sclerosis. Brain. 2018; 141(8): 2382–2391.
    CrossRefPubMed
  32. Kuhle J, Barro C, Disanto G, et al. Serum neurofilament light chain in early relapsing remitting MS is increased and correlates with CSF levels and with MRI measures of disease severity. Mult Scler. 2016; 22(12): 1550–1559.
    CrossRefPubMed
  33. Håkansson I, Tisell A, Cassel P, et al. Neurofilament levels, disease activity and brain volume during follow-up in multiple sclerosis. J Neuroinflammation. 2018; 15(1): 209.
    CrossRefPubMed
  34. Williams T, Zetterberg H, Chataway J. Neurofilaments in progressive multiple sclerosis: a systematic review. J Neurol. 2021; 268(9): 3212–3222.
    CrossRefPubMed
  35. Ferraro D, Guicciardi C, De Biasi S, et al. Plasma neurofilaments correlate with disability in progressive multiple sclerosis patients. Acta Neurol Scand. 2020; 141(1): 16–21.
    CrossRefPubMed
  36. Delcoigne B, Manouchehrinia A, Barro C, et al. Blood neurofilament light levels segregate treatment effects in multiple sclerosis. Neurology. 2020; 94(11): e1201–e1212.
    CrossRefPubMed
  37. Dalla Costa G, Martinelli V, Sangalli F, et al. Prognostic value of serum neurofilaments in patients with clinically isolated syndromes. Neurology. 2019; 92(7): e733–e741.
    CrossRefPubMed
  38. de Flon P, Gunnarsson M, Laurell K, et al. Reduced inflammation in relapsing-remitting multiple sclerosis after therapy switch to rituximab. Neurology. 2016; 87(2): 141–147.
    CrossRefPubMed
  39. Gunnarsson M, Malmeström C, Axelsson M, et al. Axonal damage in relapsing multiple sclerosis is markedly reduced by natalizumab. Ann Neurol. 2011; 69(1): 83–89.
    CrossRefPubMed
  40. Cuello JP, Martínez Ginés ML, Kuhle J, et al. Neurofilament light chain levels in pregnant multiple sclerosis patients: a prospective cohort study. Eur J Neurol. 2019; 26(9): 1200–1204.
    CrossRefPubMed
  41. Evers KS, Atkinson A, Barro C, et al. Neurofilament as neuronal injury blood marker in preeclampsia. Hypertension. 2018; 71(6): 1178–1184.
    CrossRefPubMed
  42. Alroughani R, Alowayesh MS, Ahmed SF, et al. Relapse occurrence in women with multiple sclerosis during pregnancy in the new treatment era. Neurology. 2018; 90(10): e840–e846.
    CrossRefPubMed

Regulamin

Ważne: serwis https://journals.viamedica.pl/ wykorzystuje pliki cookies. Więcej >>

Używamy informacji zapisanych za pomocą plików cookies m.in. w celach statystycznych, dostosowania serwisu do potrzeb użytkownika (np. język interfejsu) i do obsługi logowania użytkowników. W ustawieniach przeglądarki internetowej można zmienić opcje dotyczące cookies. Korzystanie z serwisu bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci komputera. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności.

Czym są i do czego służą pliki cookie możesz dowiedzieć się na stronie wszystkoociasteczkach.pl.

 

Wydawcą serwisu jest VM Media Group sp. z o.o., Grupa Via Medica, ul. Świętokrzyska 73, 80–180 Gdańsk

tel. +48 58 320 94 94, faks +48 58 320 94 60, e-mail: viamedica@viamedica.pl