Pierwszy rzut stwardnienia rozsianego czy ADEM u osoby dorosłej? Opis przypadku z komentarzem
, 12
Streszczenie
Ostre rozsiane zapalenie mózgu i rdzenia kręgowego (ADEM, acute disseminated encephalomyelitis) jest chorobą demielinizacyjną ośrodkowego układu nerwowego (OUN) występującą najczęściej w populacji dziecięcej, ch ociaż zdarza się również wśród osób dorosłych. Patofizjologicznie ADEM to ostra, jednofazowa demielinizacja OUN o podłożu autoimmunologicznym, najczęściej poprzedzona infekcją, rzadziej szczepieniem. Choroba należy do kręgu diagnostyki różnicowej stwardnienia rozsianego (SM, sclerosis multiplex), lecz zdarza się, że pierwszy rzut SM, zwłaszcza poprzedzony infekcją lub szczepieniem, z bólem głowy lub zaburzeniami świadomości, a także z licznymi, rozległymi zmianami demielinizacyjnymi, może przysparzać trudności w rozróżnieniu między ADEM a SM. Odróżnienie tych dwóch jednostek chorobowych jest szczególnie ważne ze względu na inne leczenie oraz odmienne rokowanie. Zaprezentowany przypadek pacjentki, u której początkowy pr zebieg choroby mógł nasuwać właśnie rozpoznanie ADEM, jednak dalsza obserwacja kliniczna i wystąpienie nowych objawów neurologicznych zadecydowały o weryfikacji rozpoznania, obrazuje trudności diagnostyczne w tego typu sytuacjach. Ponadto przedstawiono przebieg terapii modyfikującej chorobę (DMT, disease modifying therapy) u opisanej pacjentki ilustr ujący znaczenie intentsyfikacji leczenia wobec nieskuteczności DMT oraz zasady terapii rekonstytucyjnej układu immunologicznego.
Słowa kluczowe: stwardnienie rozsianeSMsclerosis multiplexostre rozsiane zapalenie mózgu i rdzeniaADEMacute disseminated encephalomyelitiskladrybinaterapie rekonstytucyjne układu immunologicznego
Referencje
- Pohl D, Alper G, Van Haren K, et al. Acute disseminated encephalomyelitis: updates on an inflammatory CNS syndrome. Neurology. 2016; 87(9 Suppl 2): S38–S45.
- Lee YJ. Acute disseminated encephalomyelitis in children: differential diagnosis from multiple sclerosis on the basis of clinical course. Korean J Pediatr. 2011; 54(6): 234–240.
- Mahdi N, Abdelmalik PA, Curtis M, et al. A case of acute disseminated encephalomyelitis in a middle-aged adult. Case Rep Neurol Med. 2015; 2015: 601706.
- Koelman DLH, Mateen FJ. Acute disseminated encephalomyelitis: current controversies in diagnosis and outcome. J Neurol. 2015; 262(9): 2013–2024.
- Ambrosius W, Michalak S, Kozubski W, et al. Myelin oligodendrocyte glycoprotein antibody-associated disease: current insights into the disease pathophysiology, diagnosis and management. Int J Mol Sci. 2020; 22(1).
- Franciotta D, Columba-Cabezas S, Andreoni L, et al. Oligoclonal IgG band patterns in inflammatory demyelinating human and mouse diseases. J Neuroimmunol. 2008; 200(1-2): 125–128.
- Zhang L, Wu A, Zhang B, et al. Comparison of deep gray matter lesions on magnetic resonance imaging among adults with acute disseminated encephalomyelitis, multiple sclerosis, and neuromyelitis optica. Mult Scler. 2014; 20(4): 418–423.
- Stonehouse M, Gupte G, Wassmer E, et al. Acute disseminated encephalomyelitis: recognition in the hands of general paediatricians. Arch Dis Child. 2003; 88(2): 122–124.
- Ketelslegers IA, Visser IER, Neuteboom RF, et al. Disease course and outcome of acute disseminated encephalomyelitis is more severe in adults than in children. Mult Scler. 2011; 17(4): 441–448.
- Young NP, Weinshenker BG, Parisi JE, et al. Perivenous demyelination: association with clinically defined acute disseminated encephalomyelitis and comparison with pathologically confirmed multiple sclerosis. Brain. 2010; 133(Pt 2): 333–348.
- Harding K, Williams O, Willis M, et al. Clinical outcomes of escalation vs early intensive disease-modifying therapy in patients with multiple sclerosis. JAMA Neurol. 2019; 76(5): 536–541.
- Brown JW, Coles A, Horakova D, et al. MSBase Study Group. Association of initial disease-modifying therapy with later conversion to secondary progressive multiple sclerosis. JAMA. 2019; 321(2): 175–187.
- Patti F, Visconti A, Capacchione A, et al. CLARINET-MS Study Group. Long-term effectiveness in patients previously treated with cladribine tablets: a real-world analysis of the Italian multiple sclerosis registry (CLARINET-MS). Ther Adv Neurol Disord. 2020; 13: 1756286420922685.
- Vermersch P, Galazka A, Dangond F, et al. Efficacy of cladribine tablets in high disease activity patients with relapsing multiple sclerosis: analysis of subgroups with and without prior disease-modifying drug treatment. Curr Med Res Opin. 2021; 37(3): 459–464.
- Lünemann JD, Ruck T, Muraro PA, et al. Immune reconstitution therapies: concepts for durable remission in multiple sclerosis. Nat Rev Neurol. 2020; 16(1): 56–62.
- Ministerstwo Zdrowia. Pogramy lekowe. https://www.gov.pl/web/zdrowie/programy-lekowe (November 24, 2021).
