Ludwig Guttmann (1899–1980) — pionier światowego ruchu paraolimpijskiego z Wrocławia
Streszczenie
Celem publikacji jest przedstawienie sylwetki wrocławskiego lekarza neurologa i neurochirurga Ludwiga Guttmanna, pioniera światowego ruchu paraolimpijskiego. Guttmann urodził się w Toszku 3 lipca 1899 roku. Po studiach lekarskich, które rozpoczął we Wrocławiu i kontynuował we Fryburgu Bryzgowijskim, pracował i specjalizował się pod kierunkiem światowej sławy wrocławskiego neurologa Otfrida Foerstera w Szpitalu Wenzla-Hanckego. W 1933 roku, wkrótce po dojściu do władzy narodowych socjalistów, musiał opuścić „aryjski” od tej pory szpital i przenieść się do Szpitala Żydowskiego. Po tak zwanej nocy kryształowej, kiedy prześladowania ludności żydowskiej przybrały na sile, podjął decyzję o opuszczeniu Niemiec i wyjeździe do Wielkiej Brytanii. Tam, w 1941 roku, stworzył ośrodek leczenia urazów rdzenia kręgowego w Stoke Mandeville. 28 lipca 1948 roku, w przededniu otwarcia igrzysk olimpijskich w Londynie, zorganizował na przyszpitalnym boisku zawody łucznicze dla swoich pacjentów — paraplegików, które stały się początkiem ruchu paraolimpijskiego na świecie. Guttmann zmarł 18 marca 1980 roku.
Słowa kluczowe: Ludwig Guttmannhistoria neurologiiruch paraolimpijskileczenie urazów rdzenia kręgowegopionier ruchu paraolimpijskiego
Referencje
- Katolik 1902; 35(130): 3. https://www sbc org pl/dlibra/publication/41874/edition/38592/content (February 12, 2021).
- Karta odejścia nr 498, 22.03.1919, S: M_191_01. Ze zbiorów Archiwum Uniwersytetu Wrocławskiego.
- Dyplom doktorski wydany przez Uniwersytet Alberta Ludwika we Fryburgu datowany na 1 września 1924 r. S: UAF_D0011_0085. Ze zbiorów Archiwum Uniwersytetu we Fryburgu.
- Weygandt W., Die Staatskrankenanstalt Friedrichsberg und Psychiatrische Universitätsklinik Hamburg, Rhenania-Verlag Th. P. Braun, Düsseldorf 1928: 17.
- Vorlesungs- und Personal-Verzeichnis der Schlesischen Friedrich-Wilhelms-Universität zu Breslau. Winter-Semester 1930/31; S:S_101–107_01: 26, 61. Ze zbiorów Archiwum Uniwersytetu Wrocławskiego.
- Zülch KJ. Otfrid Foerster – Arzt und Naturforscher 9.11.1873–15.06.1941. Springer-Verlag, Heidelberg 1966: 13.
- Wójtowicz M. Dawne szpitale Wrocławia. Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku, Wrocław 2007: 53.
- Kozuschek W. Jan Mikulicz-Radecki 1850–1905, współtwórca nowoczesnej chirurgii. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego Sp. z o.o., Wrocław 2005: 150.
- Umowa o pracę zawarta między dyrekcją szpitala i prywatnym docentem Ludwigiem Guttmannem 14 lipca 1933 roku. Ze zbiorów Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie.
- Pismo Ludwiga Guttmanna do dyrekcji szpitala z 25 sierpnia 1933 roku. Dokument dostępny w teczce osobowej założonej przez kadry szpitala o numerze D.755 znajdującej się w Żydowskim Instytucie Historycznym w Warszawie.
- Metryka urodzenia Ludwiga Guttmanna nr 37 z 6 lipca 1899 roku z odręczną adnotacją o przyjęciu 2 stycznia 1939 roku dodatkowego imienia Israel.
- Goebels J. Tagebücher. Część I. Tom 4: 429 (z 30.11.1937 [cytat za]: Ullrich V. Hitler. Narodziny zła 1889–1939. Prószyński i S-ka, Warszawa 2013: 845.
- Stanish FW, Tynedal J. Guttmann, Sir Ludwig (1899–1980). J Neurol. 2012; 259(7): 1512–1514.
- Silver JR, Weiner MF. George Riddoch (1888–1947): the driving force behind the treatment of spinal injuries in the UK during the Second World War. JR Coll Physicians Edinb. 2018; 48(3): 264–271.
- Silver JR. Ludwig Guttmann's Memorandum: a review on the surgical aspects of spinal cord injuries written in 1944 for the Nerve Injury Committee of the Medical Research Council: with notes and commentary. Spinal Cord Ser Cases. 2017; 3: 17047.
- Scruton J. Stoke Mandeville: road to the paralympics. Peterhouse Press, Aylesbury 1998: 311.
