dostęp otwarty

Tom 15, Nr 1 (2019)
Opis przypadku
Opublikowany online: 2019-05-29
Pobierz cytowanie

Neuronopatia komórek ziarnistych móżdżku związana z leczeniem natalizumabem — opis przypadku

Natalia Makowska1, Weronika Golec2, Paulina Werel2, Anna Mirończuk1, Jan Kochanowicz1, Alina Kułakowska1
·
Pol. Przegl. Neurol 2019;15(1):49-54.
Afiliacje
  1. Klinika Neurologii Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku
  2. Studenckie Koło Naukowe przy Klinice Neurologii Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku

dostęp otwarty

Tom 15, Nr 1 (2019)
Kazuistyka neurologiczna
Opublikowany online: 2019-05-29

Streszczenie

Natalizumab, przeciwciało monoklonalne pr zeciwko a4-integrynie, wykorzystywane w terapii r zutowo-remisyjnej
postaci stwardnienia rozsianego (RR-MS), charakteryzuje się wysoką skutecznością terapeutyczną. Terapia niesie
ze sobą jednak r yzyko powikłań, takich jak reaktywacja zakażeń wir usami latentnymi, na pr zykład wirusem Johna
Cunninghama (JCV, John Cunningham virus). Zakażenie JCV może przebiegać pod różnymi postaciami klinicznymi,
z których najczęściej obserwuje się postępującą wieloogniskową leukoencefalopatię (PML, progressive multifocal
leukoencephalopathy). Znacznie rzadziej występujące postacie to encefalopatia, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
i neuronopatia komórek ziar nistych móżdżku. W pracy pr zedstawiono chorą w wieku 50 lat z RR-MS i obecnością
przeciwciał przeciwko JCV (serostatus), u której w siódmym roku leczenia natalizumabem wystąpiła PML powikłana
zapalnym zespołem rekonstrukcji immunologicznej. Po opanowaniu ostrego procesu zapalnego i uzyskaniu stabilizacji
stanu klinicznego w ciągu kolejnych 6 lat obserwowano progresję objawów zespołu móżdżkowego z narastającym
zanikiem móżdżku w kontrolnych badaniach rezonansu magnetycznego. Obraz kliniczny i regularnie wykonywane
badania obrazowe sugerują rozpoznanie neuronopatii komórek ziarnistych móżdżku.

Streszczenie

Natalizumab, przeciwciało monoklonalne pr zeciwko a4-integrynie, wykorzystywane w terapii r zutowo-remisyjnej
postaci stwardnienia rozsianego (RR-MS), charakteryzuje się wysoką skutecznością terapeutyczną. Terapia niesie
ze sobą jednak r yzyko powikłań, takich jak reaktywacja zakażeń wir usami latentnymi, na pr zykład wirusem Johna
Cunninghama (JCV, John Cunningham virus). Zakażenie JCV może przebiegać pod różnymi postaciami klinicznymi,
z których najczęściej obserwuje się postępującą wieloogniskową leukoencefalopatię (PML, progressive multifocal
leukoencephalopathy). Znacznie rzadziej występujące postacie to encefalopatia, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
i neuronopatia komórek ziar nistych móżdżku. W pracy pr zedstawiono chorą w wieku 50 lat z RR-MS i obecnością
przeciwciał przeciwko JCV (serostatus), u której w siódmym roku leczenia natalizumabem wystąpiła PML powikłana
zapalnym zespołem rekonstrukcji immunologicznej. Po opanowaniu ostrego procesu zapalnego i uzyskaniu stabilizacji
stanu klinicznego w ciągu kolejnych 6 lat obserwowano progresję objawów zespołu móżdżkowego z narastającym
zanikiem móżdżku w kontrolnych badaniach rezonansu magnetycznego. Obraz kliniczny i regularnie wykonywane
badania obrazowe sugerują rozpoznanie neuronopatii komórek ziarnistych móżdżku.

Pobierz cytowanie

Słowa kluczowe

natalizumab; stwardnienie rozsiane; postępująca wieloogniskowa lekoencefalopatia; zapalny zespół rekonstrukcji immunologicznej; neuronopatia komórek ziarnistych móżdżku

Informacje o artykule
Tytuł

Neuronopatia komórek ziarnistych móżdżku związana z leczeniem natalizumabem — opis przypadku

Czasopismo

Polski Przegląd Neurologiczny

Numer

Tom 15, Nr 1 (2019)

Typ artykułu

Opis przypadku

Strony

49-54

Opublikowany online

2019-05-29

Wyświetlenia strony

1128

Wyświetlenia/pobrania artykułu

691

DOI

10.5603/PPN.2019.0011

Rekord bibliograficzny

Pol. Przegl. Neurol 2019;15(1):49-54.

Słowa kluczowe

natalizumab
stwardnienie rozsiane
postępująca wieloogniskowa lekoencefalopatia
zapalny zespół rekonstrukcji immunologicznej
neuronopatia komórek ziarnistych móżdżku

Autorzy

Natalia Makowska
Weronika Golec
Paulina Werel
Anna Mirończuk
Jan Kochanowicz
Alina Kułakowska

Referencje (25)
  1. Steiner I, Berger JR. Update on progressive multifocal leukoencephalopathy. Curr Neurol Neurosci Rep. 2012; 12(6): 680–686.
  2. Alstadhaug KB, Myhr KM, Rinaldo CH. Progressive multifocal leukoencephalopathy. Tidsskr Nor Laegeforen. 2017; 137(23-24).
  3. Boothpur R, Brennan DC. Human polyoma viruses and disease with emphasis on clinical BK and JC. J Clin Virol. 2010; 47(4): 306–312.
  4. Koralnik IJ, Boden D, Mai VX, et al. JC virus DNA load in patients with and without progressive multifocal leukoencephalopathy. Neurology. 1999; 52(2): 253–260.
  5. Monaco MC, Jensen PN, Hou J, et al. Detection of JC virus DNA in human tonsil tissue: evidence for site of initial viral infection. J Virol. 1998; 72(12): 9918–9923.
  6. Weber F, Goldmann C, Krämer M, et al. Cellular and humoral immune response in progressive multifocal leukoencephalopathy. Ann Neurol. 2001; 49(5): 636–642.
  7. Mills EA, Mao-Draayer Y. Understanding progressive multifocal leukoencephalopathy risk in multiple sclerosis patients treated with immunomodulatory therapies: a bird's eye view. Front Immunol. 2018; 9: 138.
  8. Tysabri (natalizumab) benefits/risk update, September 2017, Biogen Information Materials.
  9. Tan CS, Koralnik I. Progressive multifocal leukoencephalopathy and other disorders caused by JC virus: clinical features and pathogenesis. Lancet Neurol. 2010; 9(4): 425–437.
  10. Gheuens S, Wüthrich C, Koralnik IJ. Progressive multifocal leukoencephalopathy: why gray and white matter. Annu Rev Pathol. 2013; 8: 189–215.
  11. Koralnik IJ, Wüthrich C, Dang X, et al. JC virus granule cell neuronopathy: a novel clinical syndrome distinct from progressive multifocal leukoencephalopathy. Ann Neurol. 2005; 57(4): 576–580.
  12. Du Pasquier RA, Corey S, Margolin DH, et al. Productive infection of cerebellar granule cell neurons by JC virus in an HIV+ individual. Neurology. 2003; 61(6): 775–782.
  13. Havrdova E, Galetta S, Hutchinson M, et al. Effect of natalizumab on clinical and radiological disease activity in multiple sclerosis: a retrospective analysis of the Natalizumab Safety and Efficacy in Relapsing-Remitting Multiple Sclerosis (AFFIRM) study. Lancet Neurol. 2009; 8(3): 254–260.
  14. O'Connor P, Goodman A, Kappos L, et al. Long-term safety and effectiveness of natalizumab redosing and treatment in the STRATA MS Study. Neurology. 2014; 83(1): 78–86.
  15. McGuigan C, Craner M, Guadagno J, et al. Stratification and monitoring of natalizumab-associated progressive multifocal leukoencephalopathy risk: recommendations from an expert group. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2016; 87(2): 117–125.
  16. Tysabri, INN-natalizumab — Europa EU. https://www.ema.europa.eu/documents/product-information/tysabri-epar-product-information_pl.pdf : 6-7 (31.03.2019).
  17. Vermersch P, Kappos L, Gold R, et al. Clinical outcomes of natalizumab-associated progressive multifocal leukoencephalopathy. Neurology. 2011; 76(20): 1697–1704.
  18. Kleinschmidt-DeMasters BK, Miravalle A, Schowinsky J, et al. Update on PML and PML-IRIS occurring in multiple sclerosis patients treated with natalizumab. J Neuropathol Exp Neurol. 2012; 71(7): 604–617.
  19. Wattjes MP, Wijburg MT, Vennegoor A, et al. Dutch-Belgian Natalizumab-associated PML study group. MRI characteristics of early PML-IRIS after natalizumab treatment in patients with MS. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2016; 87(8): 879–884.
  20. Schippling S, Kempf C, Büchele F, et al. JC virus granule cell neuronopathy and GCN-IRIS under natalizumab treatment. Ann Neurol. 2013; 74(4): 622–626.
  21. Agnihotri SP, Dang X, Carter JL, et al. JCV GCN in a natalizumab-treated MS patient is associated with mutations of the VP1 capsid gene. Neurology. 2014; 83(8): 727–732.
  22. Wijburg MT, Siepman D, van Eijk JJJ, et al. Concomitant granule cell neuronopathy in patients with natalizumab-associated PML. J Neurol. 2016; 263(4): 649–656.
  23. Dang X, Koralnik IJ. Gone over to the dark side: Natalizumab-associated JC virus infection of neurons in cerebellar gray matter. Ann Neurol. 2013; 74(4): 503–505.
  24. Dang X, Vidal JE, Oliveira AC, et al. JC virus granule cell neuronopathy is associated with VP1 C terminus mutants. J Gen Virol. 2012; 93(Pt 1): 175–183.
  25. Kamourieh S, Gananandan K, Raffel J, et al. Natalizumab granule cell neuronopathy: FDG-PET in diagnosis and immune reconstitution with G-CSF. Neurol Neuroimmunol Neuroinflamm. 2017; 4(5): e384.

Regulamin

Ważne: serwis https://journals.viamedica.pl/ wykorzystuje pliki cookies. Więcej >>

Używamy informacji zapisanych za pomocą plików cookies m.in. w celach statystycznych, dostosowania serwisu do potrzeb użytkownika (np. język interfejsu) i do obsługi logowania użytkowników. W ustawieniach przeglądarki internetowej można zmienić opcje dotyczące cookies. Korzystanie z serwisu bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci komputera. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności.

Czym są i do czego służą pliki cookie możesz dowiedzieć się na stronie wszystkoociasteczkach.pl.

 

Wydawcą serwisu jest VM Media Group sp. z o.o., Grupa Via Medica, ul. Świętokrzyska 73, 80–180 Gdańsk

tel. +48 58 320 94 94, faks +48 58 320 94 60, e-mail: viamedica@viamedica.pl