dostęp płatny
Rozpoznanie zaniku wieloukładowego w świetle aktualnych wytycznych Movement Disorder Society z 2022 roku
- Katedra i Klinika Neurologii, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu, Wrocław, Polska
- Zakład Radiologii Lekarskiej i Diagnostyki Obrazowej, 4.Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką, Wydział Medyczny, Politechnika Wrocławska, Wrocław, Polska
dostęp płatny
Streszczenie
Zanik wieloukładowy (MSA, multiple system atrophy) to sporadyczne, postępujące schorzenie neurozwyrodnieniowe zaliczane do synukleinopatii. Ze względu na manifestację kliniczną MSA należy do grupy tak zwanych parkinsonizmów atypowych. W 2022 roku Movement Disorder Society (MDS) zaktualizowało dotychczas obowiązujące kryteria rozpoznania MSA z 2008 roku, wyodrębniając następujące poziomy pewności rozpoznania: neuropatologiczne pewne, kliniczne pewne, kliniczne prawdopodobne oraz możliwe prodromalne MSA. Podstawowymi kryteria klinicznymi umożliwiającymi ustalenie diagnozy MSA są współistniejące zaburzenia autonomiczne, parkinsonizm oraz zespół móżdżkowy. Szczególnie istotne w obrazie klinicznym schorzenia są objawy autonomiczne, zwłaszcza neurogenna hipotonia ortostatyczna oraz zaburzenia oddawania moczu z jego zaleganiem po mikcji w pęcherzu moczowym. Ze względu na dominujące objawy ruchowe można wyróżnić postać choroby z przeważającymi objawami parkinsonowskimi oraz postać z przewagą objawów móżdżkowych. Wyodrębnione przez MDS dodatkowe kryteria kliniczne, ruchowe i pozaruchowe oraz dodatkowe kryteria neuroobrazowe potwierdzają rozpoznanie MSA. Obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego umożliwia uwidocznienie specyficznych dla MSA zmian strukturalnych w mózgowiu, często jednak nieobecnych we wczesnej fazie choroby. Leczenie przyczynowe MSA nie istnieje. W początkowym okresie schorzenia możliwa jest dobra odpowiedź na leczenie lewodopą lub agonistami receptorów dopaminowych. Wraz z postępem choroby dochodzi do osłabienia lub zniesienia odpowiedzi na terapię dopaminergiczną. W przypadku zaburzeń autonomicznych stosuje się leczenie objawowe oraz postępowanie niefarmakologiczne. Rokowanie jest niekorzystne; średni czas przeżycia wynosi między 6 a 9 lat od momentu ustalenia rozpoznania MSA.
Streszczenie
Zanik wieloukładowy (MSA, multiple system atrophy) to sporadyczne, postępujące schorzenie neurozwyrodnieniowe zaliczane do synukleinopatii. Ze względu na manifestację kliniczną MSA należy do grupy tak zwanych parkinsonizmów atypowych. W 2022 roku Movement Disorder Society (MDS) zaktualizowało dotychczas obowiązujące kryteria rozpoznania MSA z 2008 roku, wyodrębniając następujące poziomy pewności rozpoznania: neuropatologiczne pewne, kliniczne pewne, kliniczne prawdopodobne oraz możliwe prodromalne MSA. Podstawowymi kryteria klinicznymi umożliwiającymi ustalenie diagnozy MSA są współistniejące zaburzenia autonomiczne, parkinsonizm oraz zespół móżdżkowy. Szczególnie istotne w obrazie klinicznym schorzenia są objawy autonomiczne, zwłaszcza neurogenna hipotonia ortostatyczna oraz zaburzenia oddawania moczu z jego zaleganiem po mikcji w pęcherzu moczowym. Ze względu na dominujące objawy ruchowe można wyróżnić postać choroby z przeważającymi objawami parkinsonowskimi oraz postać z przewagą objawów móżdżkowych. Wyodrębnione przez MDS dodatkowe kryteria kliniczne, ruchowe i pozaruchowe oraz dodatkowe kryteria neuroobrazowe potwierdzają rozpoznanie MSA. Obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego umożliwia uwidocznienie specyficznych dla MSA zmian strukturalnych w mózgowiu, często jednak nieobecnych we wczesnej fazie choroby. Leczenie przyczynowe MSA nie istnieje. W początkowym okresie schorzenia możliwa jest dobra odpowiedź na leczenie lewodopą lub agonistami receptorów dopaminowych. Wraz z postępem choroby dochodzi do osłabienia lub zniesienia odpowiedzi na terapię dopaminergiczną. W przypadku zaburzeń autonomicznych stosuje się leczenie objawowe oraz postępowanie niefarmakologiczne. Rokowanie jest niekorzystne; średni czas przeżycia wynosi między 6 a 9 lat od momentu ustalenia rozpoznania MSA.
Pełny tekst:
Dodaj do koszyka: 49,00 PLNSłowa kluczowe
zanik wieloukładowy, objawy autonomiczne, parkinsonowskie, móżdżkowe
Tytuł
Rozpoznanie zaniku wieloukładowego w świetle aktualnych wytycznych Movement Disorder Society z 2022 roku
Czasopismo
Numer
Typ artykułu
Artykuł przeglądowy
Strony
295-301
Opublikowany online
2024-02-07
Wyświetlenia strony
210
Wyświetlenia/pobrania artykułu
158
DOI
Rekord bibliograficzny
Pol. Przegl. Neurol 2023;19(4):295-301.
Słowa kluczowe
zanik wieloukładowy
objawy autonomiczne
parkinsonowskie
móżdżkowe
Autorzy
Ewa Koziorowska-Gawron
Justyna Chojdak-Łukasiewicz
Karol Marschollek
Joanna Bladowska
- Wenning GK, Stankovic I, Vignatelli L, et al. The Movement Disorder Society criteria for the diagnosis of multiple system atrophy. Mov Disord. 2022; 37(6): 1131–1148.
- Fanciulli A, Wenning GK. Multiple-system atrophy. N Engl J Med. 2015; 372(3): 249–263.
- Goh YY, Saunders E, Pavey S, et al. Multiple system atrophy. Pract Neurol. 2023; 23(3): 208–221.
- Stankovic I, Fanciulli A, Sidoroff V, et al. A review on the clinical diagnosis of multiple system atrophy. Cerebellum. 2023; 22(5): 825–839.