Multimedialna platforma wiedzy medycznej Internetowa Księgarnia Medyczna Kalendarium Konferencji
Polski Przegląd Neurologiczny
MENU
Na skróty Zdeponuj artykuł Wytyczne dla autorów Ahead of print Recenzenci 2022

dostęp otwarty

Tom 14, Nr 2 (2018)
Wytyczne / stanowisko ekspertów
Opublikowany online: 2018-08-08
Pokaż PDF Pobierz plik PDF
Pobierz cytowanie

Leczenie migreny przewlekłej — zalecenia opracowane przez Grupę Ekspertów Polskiego Towarzystwa Bólów Głowy i Sekcji Badania Bólu Polskiego Towarzystwa Neurologicznego na podstawie międzynarodowych zaleceń i najnowszej literatury

Jacek J. Rożniecki12, Adam Stępień234, Izabela Domitrz5
Pol. Przegl. Neurol 2018;14(2):60-66.
Afiliacje
  1. Klinika Neurologii, Udarów Mózgu i Neurorehabilitacji, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
  2. Polskie Towarzystwo Bólów Głowy
  3. Klinika Neurologii Wojskowego, Instytut Medyczny w Warszawie
  4. Sekcja Badania Bólu Polskiego Towarzystwa Neurologicznego
  5. Klinika Neurologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny

dostęp otwarty

Tom 14, Nr 2 (2018)
Rekomendacje i zalecenia ekspertów
Opublikowany online: 2018-08-08

Streszczenie

Migrena przewlekła jest chorobą, w której ból głowy występuje przez co najmniej 15 dni w miesiącu, z których co najmniej 8 jest dniami, kiedy ból głowy spełnia kryteria rozpoznania migreny i występuje co najmniej przez kolejne 3 miesiące. W praktyce chorzy cierpią na migrenę przewlekłą wiele miesięcy i lat, a czę­stość tej choroby wynosi około 3% populacji ogólnej. Wiąże się z tym znaczący wzrost absencji w pracy i szkole, a w przypadku wykonywania pracy lub uczestniczenia w zajęciach dydaktycznych — słaba wydajność w tych czynnościach. Jakość życia znacząco spada. Konsekwencje długofalowe mają implikacje ekonomiczne i socjalne. Pacjenci cierpiący na migrenę przewlekłą także znacznie częściej niż cierpiący na migrenę epizodyczną poszukują pomocy lekarskiej i konsultacji specjalistów. Ponadto liczba przyjmowa­nych, a więc także i kupowanych leków przeciwmigrenowych i ogólnie przeciwbólowych, zarówno doraźnych jak i profilaktycz­nych, jest wyraźnie ponadprzeciętna. Migrena przewlekła stanowi więc znaczne obciążenie w rozumieniu zarówno medycznym, jak i ekonomicznym, zarówno dla chorych, jak i dla społeczeństwa, a równocześnie nie jest prawidłowo leczona. W niniejszym opraco­waniu przedstawiono stanowisko i zalecenia ekspertów Polskiego Towarzystwa Bólów Głowy w sprawie postępowania w migrenie przewlekłej oparte na międzynarodowych rekomendacjach.

Streszczenie

Migrena przewlekła jest chorobą, w której ból głowy występuje przez co najmniej 15 dni w miesiącu, z których co najmniej 8 jest dniami, kiedy ból głowy spełnia kryteria rozpoznania migreny i występuje co najmniej przez kolejne 3 miesiące. W praktyce chorzy cierpią na migrenę przewlekłą wiele miesięcy i lat, a czę­stość tej choroby wynosi około 3% populacji ogólnej. Wiąże się z tym znaczący wzrost absencji w pracy i szkole, a w przypadku wykonywania pracy lub uczestniczenia w zajęciach dydaktycznych — słaba wydajność w tych czynnościach. Jakość życia znacząco spada. Konsekwencje długofalowe mają implikacje ekonomiczne i socjalne. Pacjenci cierpiący na migrenę przewlekłą także znacznie częściej niż cierpiący na migrenę epizodyczną poszukują pomocy lekarskiej i konsultacji specjalistów. Ponadto liczba przyjmowa­nych, a więc także i kupowanych leków przeciwmigrenowych i ogólnie przeciwbólowych, zarówno doraźnych jak i profilaktycz­nych, jest wyraźnie ponadprzeciętna. Migrena przewlekła stanowi więc znaczne obciążenie w rozumieniu zarówno medycznym, jak i ekonomicznym, zarówno dla chorych, jak i dla społeczeństwa, a równocześnie nie jest prawidłowo leczona. W niniejszym opraco­waniu przedstawiono stanowisko i zalecenia ekspertów Polskiego Towarzystwa Bólów Głowy w sprawie postępowania w migrenie przewlekłej oparte na międzynarodowych rekomendacjach.

Pełny tekst:

Pokaż PDF Pobierz plik PDF
Pobierz cytowanie

Słowa kluczowe

migrena przewlekła, migrena epizodyczna, leczenie, toksyna botulinowa, kwas walproinowy, amitryptylina, topiramat

Informacje o artykule
Tytuł

Leczenie migreny przewlekłej — zalecenia opracowane przez Grupę Ekspertów Polskiego Towarzystwa Bólów Głowy i Sekcji Badania Bólu Polskiego Towarzystwa Neurologicznego na podstawie międzynarodowych zaleceń i najnowszej literatury

Czasopismo

Polski Przegląd Neurologiczny

Numer

Tom 14, Nr 2 (2018)

Typ artykułu

Wytyczne / stanowisko ekspertów

Strony

60-66

Opublikowany online

2018-08-08

Wyświetlenia strony

8397

Wyświetlenia/pobrania artykułu

5944

Rekord bibliograficzny

Pol. Przegl. Neurol 2018;14(2):60-66.

Słowa kluczowe

migrena przewlekła
migrena epizodyczna
leczenie
toksyna botulinowa
kwas walproinowy
amitryptylina
topiramat

Autorzy

Jacek J. Rożniecki
Adam Stępień
Izabela Domitrz

Referencje (50)
  1. Dodick D. Chronic daily headache. N Engl J Med. 2006; 354(2): 158–165.
    CrossRef
  2. Headache Classification Committee of the International Headache Society (IHS). The International Classification of Headache Disorders, 3rd edition (beta version). Cephalalgia. 2013; 33(9): 629–808.
    CrossRefPubMed
  3. Bigal ME, Lipton RB. What predicts the change from episodic to chronic migraine? Curr Opin Neurol. 2009; 22(3): 269–276.
    CrossRefPubMed
  4. Welch KM, Nagesh V, Aurora SK, et al. Periaqueductal gray matter dysfunction in migraine: cause or the burden of illness? Headache. 2001; 41(7): 629–637.
    PubMed
  5. Edvinsson L, Linde M. New drugs in migraine treatment and prophylaxis: telcagepant and topiramate. Lancet. 2010; 376(9741): 645–655.
    CrossRefPubMed
  6. Shank RP, Gardocki JF, Streeter AJ, et al. An overview of the preclinical aspects of topiramate: pharmacology, pharmacokinetics, and mechanism of action. Epilepsia. 2000; 41(Suppl 1): S3–S9.
    PubMed
  7. Akerman S, Goadsby PJ. Topiramate inhibits cortical spreading depression in rat and cat: a possible contribution to its preventive effect in migraine. Cephalalgia. 2004; 24: 783–784.
  8. Brandes JL, Saper JR, Diamond M, et al. MIGR-002 Study Group. Topiramate for migraine prevention: a randomized controlled trial. JAMA. 2004; 291(8): 965–973.
    CrossRefPubMed
  9. Diener HC, Bussone G, Van Oene JC, et al. TOPMAT-MIG-201(TOP-CHROME) Study Group. Topiramate reduces headache days in chronic migraine: a randomized, double-blind, placebo-controlled study. Cephalalgia. 2007; 27(7): 814–823.
    CrossRefPubMed
  10. Pascual J, Rivas MT, Leira R. Testing the combination beta-blocker plus topiramate in refractory migraine. Acta Neurol Scand. 2007; 115(2): 81–83.
    CrossRefPubMed
  11. Cutrer FM, Moskowitz MA. The action of valproate and neurosteroids in a model of trigeminal pain. Headache. 1996; 36: 265.
  12. Cutrer FM, Limmroth V, Moskowitz MA. Possible mechanisms of valproate in migraine prophylaxis. Cephalalgia. 1997; 17(2): 93–100.
    CrossRefPubMed
  13. Caruso JM, Brown WD, Exil G, et al. The efficacy of divalproex sodium in the prophylactic treatment of children with migraine. Headache. 2000; 40(8): 672–676.
    PubMed
  14. Klapper J. Divalproex sodium in migraine prophylaxis: a dose-controlled study. Cephalalgia. 1997; 17(2): 103–108.
    CrossRefPubMed
  15. Caruso JM, Brown WD, Exil G, et al. The efficacy of divalproex sodium in the prophylactic treatment of children with migraine. Headache. 2000; 40(8): 672–676.
    PubMed
  16. Serdaroglu G, Erhan E, Tekgul H, et al. Sodium valproate prophylaxis in childhood migraine. Headache. 2002; 42(8): 819–822.
    PubMed
  17. Mathew NT, Kailasam J, Meadors L, et al. Intravenous valproate sodium (depacon) aborts migraine rapidly: a premilinary report. Headache. 2000; 40(9): 720–723.
    CrossRef
  18. Leniger T, Pageler L, Stude P, et al. Comparison of intravenous valproate with intravenous lysine-acetylsalicylic acid in acute migraine attacks. Headache. 2005; 45(1): 42–46.
    CrossRefPubMed
  19. Cerbo R, Barbanti P, Fabbrini G, et al. Amitriptyline is effective in chronic but not in episodic tension-type headache: pathogenetic implications. Headache. 1998; 38(6): 453–457.
    PubMed
  20. Couch JR, Ziegler DK, Hassanein R. Amitriptyline in the prophylaxis of migraine. Effectiveness and relationship of antimigraine and antidepressant effects. Neurology. 1976; 26(2): 121–127.
    PubMed
  21. Becker WJ. Evidence based migraine prophylactic drug therapy. Can J Neurol Sci. 2014; 26(Suppl 3): 27–32.
    CrossRefPubMed
  22. Mathew NT, Bendtsen L. Prophylactic pharmacotheraphy of tension-type headache. In: Mathew NT, Bendtsen L. ed. The Headache. 2 edition. Lippioncott, Williams & Wilkins, Philadelphia; 2000: 667–673.
  23. Siniatchkin M, Andrasik F, Kropp P, et al. Central mechanisms of controlled-release metoprolol in migraine: a double-blind, placebo-controlled study. Cephalalgia. 2007; 27(9): 1024–1032.
    CrossRefPubMed
  24. Linde K, Rossnagel K. Propranolol for migraine prophylaxis. Cochrane Database Syst Rev. 2004; 2.
    CrossRef
  25. Holroyd KA, Penzien DB, Cordingley GE. Propranolol in the management of recurrent migraine: a meta-analytic review. Headache. 1991; 31(5): 333–340.
    PubMed
  26. Magalhães E, Menezes C, Cardeal M, et al. Botulinum toxin type A versus amitriptyline for the treatment of chronic daily migraine. Clin Neurol Neurosurg. 2010; 112(6): 463–466.
    CrossRefPubMed
  27. Aoki KR, Guyer B. Botulinum toxin type A and other botulinum toxin serotypes: a comparative review of biochemical and pharmacological actions. Eur J Neurol. 2001; 8(Suppl 5): 21–29.
    PubMed
  28. Blitzer A, Binder W, Aviv J, et al. The Management of Hyperfunctional Facial Lines With Botulinum Toxin. Arch Otolaryngol Head Neck Surg. 1997; 123(4): 389.
    CrossRefPubMed
  29. Binder WJ, Blitzer A, Brin MF. Treatment of hyperfunctional lines of the face with botulinum toxin A. Dermatol Surg. 1998; 24(11): 1198–1205.
    CrossRefPubMed
  30. Binder WJ, Brin MF, Blitzer A, et al. Botulinum toxin type A (Botox) for treatment of migraine headaches: an open-label study. Otolaryngol Head Neck Surg. 2000; 123(6): 669–676.
    CrossRefPubMed
  31. Lipton RB, Silberstein SD, Silberstein SD, et al. PREEMPT Chronic Migraine Study Group. Botulinum toxin type A as a migraine preventive treatment. For the BOTOX Migraine Clinical Research Group. Headache. 2000; 40(6): 445–450.
    CrossRefPubMed
  32. Brin MF, Swope DM, Abassi S, et al. Botulinum toxin type A (Botox) for migraine. Double blind placebo controlled, region specific evaluation. Poster presented at Headache World 2000, London, 1196, za: Binder W, Brin M, Blitzer A Botulinum toxin type A (BOTOX) for treatment of migraine. Dis Mon. 2002; 48: 323–335.
  33. Elkind AH, O'Carroll P, Blumenfeld A, et al. BoNTA-024-026-036 Study Group. A series of three sequential, randomized, controlled studies of repeated treatments with botulinum toxin type A for migraine prophylaxis. J Pain. 2006; 7(10): 688–696.
    CrossRefPubMed
  34. Relja M, Poole AC, Schoenen J, et al. European BoNTA Headache Study Group. A multicentre, double-blind, randomized, placebo-controlled, parallel group study of multiple treatments of botulinum toxin type A (BoNTA) for the prophylaxis of episodic migraine headaches. Cephalalgia. 2007; 27(6): 492–503.
    CrossRefPubMed
  35. Jackson JL, Kuriyama A, Hayashino Y. Botulinum toxin A for prophylactic treatment of migraine and tension headaches in adults: a meta-analysis. JAMA. 2012; 307(16): 1736–1745.
    CrossRefPubMed
  36. Aurora SK, Dodick DW, Turkel CC, et al. PREEMPT 1 Chronic Migraine Study Group. OnabotulinumtoxinA for treatment of chronic migraine: results from the double-blind, randomized, placebo-controlled phase of the PREEMPT 1 trial. Cephalalgia. 2010; 30(7): 793–803.
    CrossRefPubMed
  37. Diener HC, Dodick DW, Aurora SK, et al. PREEMPT 2 Chronic Migraine Study Group. OnabotulinumtoxinA for treatment of chronic migraine: results from the double-blind, randomized, placebo-controlled phase of the PREEMPT 2 trial. Cephalalgia. 2010; 30(7): 804–814.
    CrossRefPubMed
  38. Dodick DW, Turkel CC, DeGryse RE, et al. PREEMPT Chronic Migraine Study Group. OnabotulinumtoxinA for treatment of chronic migraine: pooled results from the double-blind, randomized, placebo-controlled phases of the PREEMPT clinical program. Headache. 2010; 50(6): 921–936.
    CrossRefPubMed
  39. Aurora SK, Winner P, Freeman MC, et al. OnabotulinumtoxinA for treatment of chronic migraine: pooled analyses of the 56-week PREEMPT clinical program. Headache. 2011; 51(9): 1358–1373.
    CrossRefPubMed
  40. Aurora S, Stark R, Reppine A, et al. A descriptive comparison of the efficacy and safety of onabotulinumtoxinA or headache prophylaxis in adult chronic migraine patients from two long-term, multicenter studies: COMPEL vs. PREEMPT. Meeting of American Headache Society. 2015: PF18.
  41. Magalhães E, Menezes C, Cardeal M, et al. Botulinum toxin type A versus amitriptyline for the treatment of chronic daily migraine. Clin Neurol Neurosurg. 2010; 112(6): 463–466.
    CrossRefPubMed
  42. Simpson DM, Hallett M, Ashman EJ, et al. Practice guideline update summary: Botulinum neurotoxin for the treatment of blepharospasm, cervical dystonia, adult spasticity, and headache: Report of the Guideline Development Subcommittee of the American Academy of Neurology. Neurology. 2016; 86(19): 1818–1826.
    CrossRefPubMed
  43. Rożniecki JJ. Toksyna botulinowa w leczeniu bólów głowy. In: Sławek J, Rudzińska M. ed. Toksyna botulinowa w praktyce neurologicznej. Volume 2. Via Medica, Gdańsk 2016: 205–223.
  44. De Weerdt CJ, Bootsma H, Hendriks H. Herbal medicines in migraine prevention. Phytomedicine. 1996; 3(3): 225–230.
    CrossRefPubMed
  45. Ernst E. Homeopathic prophylaxis of headaches and migraine? A systematic review. J Pain Symptom Manage. 1999; 18(5): 353–357.
    CrossRefPubMed
  46. Piquet M, Balestra C, Sava SL, et al. Supraorbital transcutaneous neurostimulation has sedative effects in healthy subjects. BMC Neurol. 2011; 11: 135.
    CrossRefPubMed
  47. Magis D, Sava S, d'Elia TS, et al. Safety and patients' satisfaction of transcutaneous supraorbital neurostimulation (tSNS) with the Cefaly® device in headache treatment: a survey of 2,313 headache sufferers in the general population. J Headache Pain. 2013; 14: 95.
    CrossRefPubMed
  48. Russo A, Conte F, Marcuccio L, et al. Transcutaneous supraorbital neurostimulation in "de novo" patients with migraine without aura: the first Italian experience. J Headache Pain. 2015; 16(Suppl 1): 69.
    CrossRefPubMed
  49. Riederer F, Penning S, Schoenen J. Transcutaneous supraorbital nerve stimulation (t-SNS) with the cefaly device for migraine prevention: a review of the available data. Pain Ther. 2015 [Epub ahead of print].
    CrossRefPubMed
  50. Varkey E, Cider A, Carlsson J, et al. Exercise as migraine prophylaxis: a randomized study using relaxation and topiramate as controls. Cephalalgia. 2011; 31(14): 1428–1438.
    CrossRefPubMed

Regulamin

Ważne: serwis https://journals.viamedica.pl/ wykorzystuje pliki cookies. Więcej >>

Używamy informacji zapisanych za pomocą plików cookies m.in. w celach statystycznych, dostosowania serwisu do potrzeb użytkownika (np. język interfejsu) i do obsługi logowania użytkowników. W ustawieniach przeglądarki internetowej można zmienić opcje dotyczące cookies. Korzystanie z serwisu bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci komputera. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności.

Czym są i do czego służą pliki cookie możesz dowiedzieć się na stronie wszystkoociasteczkach.pl.

 

Wydawcą serwisu jest VM Media Group sp. z o.o., Grupa Via Medica, ul. Świętokrzyska 73, 80–180 Gdańsk

tel. +48 58 320 94 94, faks +48 58 320 94 60, e-mail: viamedica@viamedica.pl