dostęp otwarty
Sytuacja polskich opiekunów rodzinnych osób z chorobą Alzheimera
Afiliacje- Studium Doktoranckie Wydziału Nauk o Zdrowiu Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego, Szczecin
- Zakład Psychologii Klinicznej i Psychoprofilaktyki, Instytut Psychologii, Uniwersytet Szczeciński, ul. Krakowska 71–79, 71-017 Szczecin,
dostęp otwarty
Streszczenie
Opieka nad bliskim z otępieniem typu alzheimerowskiego (AD, Alzheimer’s dementia) jest trudna i wiąże się z odczuwaniem obciążeń fizycznego, ekonomicznego i emocjonalnego. Istnieje wyraźna zależność między jakością sprawowanej opieki a zaangażowaniem opiekuna i dlatego poszukuje się czynników, które mogą negatywnie oddziaływać na stan psychologiczny opiekunów, zmniejszając tym samym efektywność ich działań.
Celami pracy były ocena zmiennych wpływających na poziom obciążenia odczuwanego przez opiekunów osób z AD, ocena zależności poczucia obciążenia od czasu trwania opieki, czynników demograficznych opiekunów, uzyskiwanego wsparcia społecznego, dyspozycji opiekuna do wyrażania wdzięczności. W metodyce badania zastosowano: Kwestionariusz Poczucia Obciążenia (KPO), Skalę Znaczenia Innych do pomiaru wsparcia społecznego, Kwestionariusz Wdzięczności (GQ-6), ankietę dotyczącą danych demograficznych opiekuna oraz chorego, czasu trwania AD i opieki. Badaniem objęto grupę 84 opiekunów rodzinnych osób z chorobą Alzheimera (22 mężczyzn, 62 kobiety). Badanie pozwoliło ustalić pewne charakterystyki opiekunów osób z AD. Wykazano, że satysfakcja z otrzymywanego wsparcia społecznego stanowi predykator niższego poziomu poczucia obciążenia u opiekuna, a najistotniejszym czynnikiem wpływającym na subiektywne poczucie obciążenia opieką jest zadowolenie z otrzymywanego wsparcia. Stwierdzono, że dyspozycja opiekuna do bycia wdzięcznym nie jest predykatorem dla odczuwanego obciążenia oraz że czas trwania opieki nie jest czynnikiem umożliwiającym przewidywanie poczucia obciążenia u opiekunów osób z AD.
Streszczenie
Opieka nad bliskim z otępieniem typu alzheimerowskiego (AD, Alzheimer’s dementia) jest trudna i wiąże się z odczuwaniem obciążeń fizycznego, ekonomicznego i emocjonalnego. Istnieje wyraźna zależność między jakością sprawowanej opieki a zaangażowaniem opiekuna i dlatego poszukuje się czynników, które mogą negatywnie oddziaływać na stan psychologiczny opiekunów, zmniejszając tym samym efektywność ich działań.
Celami pracy były ocena zmiennych wpływających na poziom obciążenia odczuwanego przez opiekunów osób z AD, ocena zależności poczucia obciążenia od czasu trwania opieki, czynników demograficznych opiekunów, uzyskiwanego wsparcia społecznego, dyspozycji opiekuna do wyrażania wdzięczności. W metodyce badania zastosowano: Kwestionariusz Poczucia Obciążenia (KPO), Skalę Znaczenia Innych do pomiaru wsparcia społecznego, Kwestionariusz Wdzięczności (GQ-6), ankietę dotyczącą danych demograficznych opiekuna oraz chorego, czasu trwania AD i opieki. Badaniem objęto grupę 84 opiekunów rodzinnych osób z chorobą Alzheimera (22 mężczyzn, 62 kobiety). Badanie pozwoliło ustalić pewne charakterystyki opiekunów osób z AD. Wykazano, że satysfakcja z otrzymywanego wsparcia społecznego stanowi predykator niższego poziomu poczucia obciążenia u opiekuna, a najistotniejszym czynnikiem wpływającym na subiektywne poczucie obciążenia opieką jest zadowolenie z otrzymywanego wsparcia. Stwierdzono, że dyspozycja opiekuna do bycia wdzięcznym nie jest predykatorem dla odczuwanego obciążenia oraz że czas trwania opieki nie jest czynnikiem umożliwiającym przewidywanie poczucia obciążenia u opiekunów osób z AD.
Słowa kluczowe
wsparcie społeczne, wdzięczność, obciążenie opiekunów, opiekunowie osób z chorobą Alzheimera
Informacje o artykuleTytuł
Sytuacja polskich opiekunów rodzinnych osób z chorobą Alzheimera
Czasopismo
Numer
Strony
75-80
Opublikowany online
2018-08-08
Wyświetlenia strony
1031
Wyświetlenia/pobrania artykułu
2185
Rekord bibliograficzny
Pol. Przegl. Neurol 2018;14(2):75-80.
Słowa kluczowe
wsparcie społeczne
wdzięczność
obciążenie opiekunów
opiekunowie osób z chorobą Alzheimera
Autorzy
Natalia Szala
Andrzej Potemkowski
Referencje (29)- Cummings JL, Benson DF. Dementia: a clinical approach. Butterworth’s, Boston 1992.
- Robinson KM, Adkisson P, Weinrich S. Problem behaviour, caregiver reactions, and impact among caregivers of persons with Alzheimer's disease. J Advanced Nursing. 2001; 36(4): 573–582.
- Haley WE. The family caregiver's role in Alzheimer's disease. Neurology. 1997; 48(5 Suppl 6): S25–S29.
- Mausbach BT, Patterson TL, Von Känel R, et al. The attenuating effect of personal mastery on the relations between stress and Alzheimer caregiver health: a five-year longitudinal analysis. Aging Ment Health. 2007; 11(6): 637–644.
- Grad J, Sainsbury P. An evaluation of the effects of ca ring for the aged. In: Home AT. ed. Psychiatrick disorder in the aged. WPA, Manchester 1965.
- Bilikiewicz A. et al. Wczesne rozpoznawanie i leczenie otępienia typu Alzheimera. Stanowisko Interdyscyplinarnej Grupy Ekspertów Rozpoznawania i Leczenia Otępień (IGERO). MAKmed, Gdańsk 1999.
- Haley WE, Levine E, Brown S, et al. Stress, appraisal, coping, and social support as predictors of adaptational outcome among dementia caregivers. Psychol Aging. 1987; 2(4): 323–330.
- Schulz R, Beach S. Caregiving as a risk factor for mortality: the Caregiver Health Effects Study. JAMA. 1999; 282(23): 2215.
- Redwine L, Mills PJ, Sada M, et al. Differential immune cell chemotaxis responses to acute psychological stress in Alzheimer caregivers compared to non-caregiver controls. Psychosom Med. 2004; 66(5): 770–775.
- Shaw WS, Patterson T, Ziegler M, et al. Accelerated risk of hypertensive blood pressure recordings among alzheimer caregivers. J Psychosom Res. 1999; 46(3): 215–227.
- Wadley VG, Haley WE. Diagnostic attributions versus labeling: impact of Alzheimer’s disease and major depression diagnoses on emotion, beliefs, and helping intentions of family member. J Gerontol B Psychol Sci Soc Sci. 2001; 56(4): P244–P252.
- Kosmala K, Kloszewska I. The burden of providing care for Alzheimer's disease patients in Poland. Int J Geriatr Psychiatry. 2004; 19(2): 191–193.
- Sun F, Hilgeman MM, Durkin DW, et al. Perceived income inadequacy as a predictor of psychological distress in Alzheimer's caregivers. Psychol Aging. 2009; 24(1): 177–183.
- Reis MF, Gold DP, Andres D, et al. Personality traits as determinants of burden and health complaints in caregiving. Int J Aging Hum Dev. 1994; 39(3): 257–271.
- Mausbach BT, Aschbacher K, Patterson TL, et al. Avoidant coping partially mediates the relationship between patient problem behaviors and depressive symptoms in spousal Alzheimer caregivers. Am J Geriatr Psychiatry. 2006; 14(4): 299–306.
- Ballard C. Agitation and psychosis in dementia. Am J Geriatr Psychiatry. 2007; 15(11): 913–917.
- Brodaty H, Connors MH, Xu J, et al. PRIME study group. Predictors of institutionalization in dementia: a three year longitudinal study. J Alzheimers Dis. 2014; 40(1): 221–226.
- Daiello LA, Gardner R, Epstein-Lubow G, et al. Association of dementia with early rehospitalization among Medicare beneficiaries. Arch Gerontol Geriatr. 2014; 59(1): 162–168.
- Raś P, Opala G, Ochudło S. Kwestionariusz poczucia obciążenia osób opiekujących się chorymi z otępieniem — nowe narzędzie badawcze. Psychogeriatr Pol. 2005; 2(1): 21–31.
- Juszczyński Z. Pomiar wsparcia społecznego — polska adaptacja Skali Znaczenia Innych. In: Zasępa E, Gałkowski T. ed. Oblicza psychologii klinicznej. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2014.
- Kossakowska M, Kwiatek P. Polska adaptacja kwestionariusza do badania wdzięczności GQ-6. Przegl Psychol. 2014; 57(4): 503–514.
- Gallicchio L, Siddiqi N, Langenberg P, et al. Gender differences in burden and depression among informal caregivers of demented elders in the community. Int J Geriatr Psychiatry. 2002; 17(2): 154–163.
- Pruchno RA, Resch NL. Aberrant behaviors and Alzheimer's disease: mental health effects on spouse caregivers. J Gerontol. 1989; 44(5): S177–S182.
- Zarit SH, Todd PA, Zarit JM. Subjective burden of husbands and wives as caregivers: a longitudinal study. Gerontologist. 1986; 26(3): 260–266.
- Parks SH, Pilisuk M. Caregiver burden: gender and the psychological costs of caregiving. Am J Orthopsychiatry. 1991; 61(4): 501–509.
- Zarit SH, Reever KE, Bach-Peterson J. Relatives of the impaired elderly: correlates of feelings of burden. Gerontologist. 1980; 20(6): 649–655.
- Vitaliano PP, Young HM, Russo J. Burden: a review of measures used among caregivers of individuals with dementia. Gerontologist. 1991; 31(1): 67–75.
- Basińska MA, Lewandowska NP, Kasprzak A. Wsparcie społeczne a zmęczenie życiem codziennym u opiekunów osób chorych na Alzheimera. Psychogeriatr Pol. 2013; 10(2): 49–58.
- Maghout-Juratli S, Janisse J, Schwartz K, et al. The causal role of fatigue in the stress-perceived health relationship: a MetroNet study. J Am Board Fam Med. 2010; 23(2): 212–219.
