dostęp otwarty

Tom 12, Nr 4 (2016)
Artykuł przeglądowy
Opublikowany online: 2017-02-14
Pobierz cytowanie

Zapalenie nerwów wzrokowych i rdzenia Devica (NMO) oraz choroby ze spektrum NMO

Krystyna Gospodarczyk-Szot, Monika Nojszewska, Aleksandra Podlecka-Piętowska, Beata Zakrzewska-Pniewska
Pol. Przegl. Neurol 2016;12(4):196-205.

dostęp otwarty

Tom 12, Nr 4 (2016)
Artykuły przeglądowe
Opublikowany online: 2017-02-14

Streszczenie

Zapalenie nerwów wzrokowych i rdzenia Devica jest autoimmunologicznym, zapalno-demielinizacyjnym schorzeniem ośrodkowego układu nerwowego o poważnym rokowaniu. Należy do chorób rzadkich, a chorobowość wśród rasy białej wynosi około 1/100 000. Od czasu pierwszego opisu tej jednostki chorobowej w XIX wieku prowadzono liczne badania dotyczące jej patogenezy oraz typowej symptomatologii. Początkowo obraz kliniczny sprowadzano jedynie do objawów zajęcia nerwów wzrokowych i rdzenia kręgowego, a choroba była traktowana jako jeden z wariantów stwardnienia rozsianego. Przełomowe znaczenie w wyodrębnieniu tej jednostki chorobowej oraz zrozumieniu jej etiopatogenezy miało odkrycie swoistych przeciwciał przeciwko antygenom kanału wodnego akwaporyny 4. W ostatnim czasie zmieniło się również spojrzenie na symptomatologię choroby. Obecnie wiadomo, że obraz kliniczny może obejmować, poza objawami osiowymi, również kliniczne cechy zajęcia pnia mózgu, podwzgórza, zaburzenia funkcji poznawczych i wiele innych. Ponadto zmiany demielinizacyjne w obrazie rezonansu magnetycznego mózgowia nie wykluczają rozpoznania choroby Devica. W ostatnich latach wprowadzono także nowe metody immunoterapii. W 2015 roku opublikowano nowe kryteria diagnostyczne, w których usystematyzowano standardy rozpoznania zapalenia nerwów wzrokowych i rdzenia, co jest kluczowe w przypadku włączania leczenia. Terapia choroby Devica jest odmienna niż w stwardnieniu rozsianym, dlatego konieczna jest prawidłowa diagnostyka różnicowa tych dwóch schorzeń.

Streszczenie

Zapalenie nerwów wzrokowych i rdzenia Devica jest autoimmunologicznym, zapalno-demielinizacyjnym schorzeniem ośrodkowego układu nerwowego o poważnym rokowaniu. Należy do chorób rzadkich, a chorobowość wśród rasy białej wynosi około 1/100 000. Od czasu pierwszego opisu tej jednostki chorobowej w XIX wieku prowadzono liczne badania dotyczące jej patogenezy oraz typowej symptomatologii. Początkowo obraz kliniczny sprowadzano jedynie do objawów zajęcia nerwów wzrokowych i rdzenia kręgowego, a choroba była traktowana jako jeden z wariantów stwardnienia rozsianego. Przełomowe znaczenie w wyodrębnieniu tej jednostki chorobowej oraz zrozumieniu jej etiopatogenezy miało odkrycie swoistych przeciwciał przeciwko antygenom kanału wodnego akwaporyny 4. W ostatnim czasie zmieniło się również spojrzenie na symptomatologię choroby. Obecnie wiadomo, że obraz kliniczny może obejmować, poza objawami osiowymi, również kliniczne cechy zajęcia pnia mózgu, podwzgórza, zaburzenia funkcji poznawczych i wiele innych. Ponadto zmiany demielinizacyjne w obrazie rezonansu magnetycznego mózgowia nie wykluczają rozpoznania choroby Devica. W ostatnich latach wprowadzono także nowe metody immunoterapii. W 2015 roku opublikowano nowe kryteria diagnostyczne, w których usystematyzowano standardy rozpoznania zapalenia nerwów wzrokowych i rdzenia, co jest kluczowe w przypadku włączania leczenia. Terapia choroby Devica jest odmienna niż w stwardnieniu rozsianym, dlatego konieczna jest prawidłowa diagnostyka różnicowa tych dwóch schorzeń.

Pobierz cytowanie

Słowa kluczowe

zapalenie nerwów wzrokowych i rdzenia, choroba Devica, NMO, neuromyelitis optica spectrum disorders, NMOSD

Informacje o artykule
Tytuł

Zapalenie nerwów wzrokowych i rdzenia Devica (NMO) oraz choroby ze spektrum NMO

Czasopismo

Polski Przegląd Neurologiczny

Numer

Tom 12, Nr 4 (2016)

Typ artykułu

Artykuł przeglądowy

Strony

196-205

Opublikowany online

2017-02-14

Wyświetlenia strony

1916

Wyświetlenia/pobrania artykułu

18556

Rekord bibliograficzny

Pol. Przegl. Neurol 2016;12(4):196-205.

Słowa kluczowe

zapalenie nerwów wzrokowych i rdzenia
choroba Devica
NMO
neuromyelitis optica spectrum disorders
NMOSD

Autorzy

Krystyna Gospodarczyk-Szot
Monika Nojszewska
Aleksandra Podlecka-Piętowska
Beata Zakrzewska-Pniewska

Referencje (51)
  1. Devic E. Myelite subaigue compliquee de nevrite optique. Bull Med (Paris). 1894; 8: 1033–1034.
  2. Gault F. De la neuromyelite optique aigue. These, Lyon 1894.
  3. Jarius S, Wildemann B. The history of neuromyelitis optica. J Neuroinflammation. 2013; 10: 8.
  4. Jarius S, Wildemann B. On the contribution of Thomas Clifford Allbutt, F.R.S., to the early history of neuromyelitis optica. J Neurol. 2013; 260(1): 100–104.
  5. Lennon VA, Wingerchuk DM, Kryzer TJ, et al. A serum autoantibody marker of neuromyelitis optica: distinction from multiple sclerosis. Lancet. 2004; 364(9451): 2106–2112.
  6. Lee DH, Metz I, Berthele A, et al. Supraspinal demyelinating lesions in neuromyelitis optica display a typical astrocyte pathology. Neuropathol Appl Neurobiol. 2010; 36(7): 685–687.
  7. Wingerchuk D, Lennon V, Lucchinetti C, et al. The spectrum of neuromyelitis optica. The Lancet Neurology. 2007; 6(9): 805–815.
  8. Weinshenker BG, Wingerchuk DM, Vukusic S, et al. Neuromyelitis optica IgG predicts relapse after longitudinally extensive transverse myelitis. Ann Neurol. 2006; 59(3): 566–569.
  9. Matiello M, Lennon VA, Jacob A, et al. NMO-IgG predicts the outcome of recurrent optic neuritis. Neurology. 2008; 70(23): 2197–2200.
  10. Wingerchuk DM, Banwell B, Bennett JL, et al. International Panel for NMO Diagnosis. International consensus diagnostic criteria for neuromyelitis optica spectrum disorders. Neurology. 2015; 85(2): 177–189.
  11. Pandit L, Asgari N, Apiwattanakul M, et al. GJCF International Clinical Consortium & Biorepository for Neuromyelitis Optica. Demographic and clinical features of neuromyelitis optica: A review. Mult Scler. 2015; 21(7): 845–853.
  12. Wingerchuk DM, Pittock SJ, Lucchinetti CF, et al. A secondary progressive clinical course is uncommon in neuromyelitis optica. Neurology. 2007; 68(8): 603–605.
  13. Wingerchuk DM, Weinshenker BG. Neuromyelitis optica: clinical predictors of a relapsing course and survival. Neurology. 2003; 60(5): 848–853.
  14. Kantarci OH, Weinshenker BG. Natural history of multiple sclerosis. Neurol Clin. 2005; 23(1): 17–38.
  15. Jarius S, Ruprecht K, Wildemann B, et al. Contrasting disease patterns in seropositive and seronegative neuromyelitis optica: A multicentre study of 175 patients. J Neuroinflammation. 2012; 9: 14.
  16. Merle H, Olindo S, Bonnan M, et al. Natural history of the visual impairment of relapsing neuromyelitis optica. Ophthalmology. 2007; 114(4): 810–815.
  17. Mandler RN, Davis LE, Jeffery DR, et al. Devic's neuromyelitis optica: a clinicopathological study of 8 patients. Ann Neurol. 1993; 34(2): 162–168.
  18. Fardet L, Généreau T, Mikaeloff Y, et al. Devic's neuromyelitis optica: study of nine cases. Acta Neurol Scand. 2003; 108(3): 193–200.
  19. Pittock S, Lennon V, Krecke K, et al. Brain Abnormalities in Neuromyelitis Optica. Archives of Neurology. 2006; 63(3): 390–396.
  20. Chan KHo, Tse CT, Chung CP, et al. Brain involvement in neuromyelitis optica spectrum disorders. Arch Neurol. 2011; 68(11): 1432–1439.
  21. Magaña SM, Matiello M, Pittock SJ, et al. Posterior reversible encephalopathy syndrome in neuromyelitis optica spectrum disorders. Neurology. 2009; 72(8): 712–717.
  22. Iyer A, Elsone L, Appleton R, et al. A review of the current literature and a guide to the early diagnosis of autoimmune disorders associated with neuromyelitis optica. Autoimmunity. 2014; 47(3): 154–161.
  23. Saji E, Arakawa M, Yanagawa K, et al. Cognitive impairment and cortical degeneration in neuromyelitis optica. Ann Neurol. 2013; 73(1): 65–76.
  24. Kanbayashi T, Shimohata T, Nakashima I, et al. Symptomatic narcolepsy in patients with neuromyelitis optica and multiple sclerosis: new neurochemical and immunological implications. Arch Neurol. 2009; 66(12): 1563–1566.
  25. Kanamori Y, Nakashima I, Takai Y, et al. Pain in neuromyelitis optica and its effect on quality of life: a cross-sectional study. Neurology. 2011; 77(7): 652–658.
  26. Kim SM, Go MJ, Sung JJ, et al. Painful tonic spasm in neuromyelitis optica: incidence, diagnostic utility, and clinical characteristics. Arch Neurol. 2012; 69(8): 1026–1031.
  27. Bichuetti DB, Oliveira EML, Souza NA, et al. Neuromyelitis optica in Brazil: a study on clinical and prognostic factors. Mult Scler. 2009; 15(5): 613–619.
  28. Biswas A, Mukherjee A. Therapy of NMO spectrum disorders. Ann Indian Acad Neurol. 2015; 18(Suppl 1): 16–23.
  29. Trebst C, Jarius S, Berthele A, et al. Neuromyelitis Optica Study Group (NEMOS). Update on the diagnosis and treatment of neuromyelitis optica: recommendations of the Neuromyelitis Optica Study Group (NEMOS). J Neurol. 2014; 261(1): 1–16.
  30. Wingerchuk DM, Hogancamp WF, O'Brien PC, et al. The clinical course of neuromyelitis optica (Devic's syndrome). Neurology. 1999; 53(5): 1107–1114.
  31. O'Riordan JI, Gallagher HL, Thompson AJ, et al. Clinical, CSF, and MRI findings in Devic's neuromyelitis optica. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 1996; 60(4): 382–387.
  32. de Seze J, Stojkovic T, Ferriby D, et al. Devic's neuromyelitis optica: clinical, laboratory, MRI and outcome profile. J Neurol Sci. 2002; 197(1-2): 57–61.
  33. Wu JS, Zhang MN, Carroll WM, et al. Characterisation of the spectrum of demyelinating disease in Western Australia. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2008; 79(9): 1022–1026.
  34. Cabrera-Gómez JA, Kurtzke JF, González-Quevedo A, et al. An epidemiological study of neuromyelitis optica in Cuba. J Neurol. 2009; 256(1): 35–44.
  35. Graber DJ, Levy M, Kerr D, et al. Neuromyelitis optica pathogenesis and aquaporin 4. J Neuroinflammation. 2008; 5: 22.
  36. Tait MJ, Saadoun S, Bell BA, et al. Water movements in the brain: role of aquaporins. Trends Neurosci. 2008; 31(1): 37–43.
  37. Wingerchuk DM, Lennon VA, Pittock SJ, et al. Brain abnormalities in neuromyelitis optica. Arch Neurol. 2006; 63(3): 390–396.
  38. Wingerchuk DM, Weinshenker BG. The emerging relationship between neuromyelitis optica and systemic rheumatologic autoimmune disease. Mult Scler. 2012; 18(1): 5–10.
  39. Leite MI, Coutinho E, Lana-Peixoto M, et al. Myasthenia gravis and neuromyelitis optica spectrum disorder: a multicenter study of 16 patients. Neurology. 2012; 78(20): 1601–1607.
  40. McKeon A, Lennon VA, Jacob A, et al. Coexistence of myasthenia gravis and serological markers of neurological autoimmunity in neuromyelitis optica. Muscle Nerve. 2009; 39(1): 87–90.
  41. Wingerchuk DM. Neuromyelitis optica spectrum disorders. Continuum (Minneap Minn). 2010; 16(5 Multiple Sclerosis): 105–121.
  42. Jacob A, Matiello M, Weinshenker BG, et al. Treatment of neuromyelitis optica with mycophenolate mofetil: retrospective analysis of 24 patients. Arch Neurol. 2009; 66(9): 1128–1133.
  43. Viswanathan S, Wong AHY, Quek AML, et al. Intravenous immunoglobulin may reduce relapse frequency in neuromyelitis optica. J Neuroimmunol. 2015; 282: 92–96.
  44. Palace J, Leite MI, Leite I, et al. A practical guide to the treatment of neuromyelitis optica. Pract Neurol. 2012; 12(4): 209–214.
  45. Lin J, Xue B, Chen Z, et al. Effects of early using azathioprine in the acute phase in neuromyelitis optica spectrum disorder. Int J Neurosci. 2017; 127(6): 508–515.
  46. Mealy MA, Wingerchuk DM, Palace J, et al. Comparison of relapse and treatment failure rates among patients with neuromyelitis optica: multicenter study of treatment efficacy. JAMA Neurol. 2014; 71(3): 324–330.
  47. Annovazzi P, Capobianco M, Moiola L, et al. Rituximab in the treatment of Neuromyelitis optica: a multicentre Italian observational study. J Neurol. 2016; 263(9): 1727–1735.
  48. Katz Sand I. Neuromyelitis Optica Spectrum Disorders. Continuum (Minneap Minn). 2016; 22(3): 864–896.
  49. Sellner J, Boggild M, Clanet M, et al. EFNS guidelines on diagnosis and management of neuromyelitis optica. Eur J Neurol. 2010; 17(8): 1019–1032.
  50. Kessler RA, Mealy MA, Levy M. Treatment of Neuromyelitis Optica Spectrum Disorder: Acute, Preventive, and Symptomatic. Curr Treat Options Neurol. 2016; 18(1): 1–15.
  51. Sherman E, Han MH. Acute and Chronic Management of Neuromyelitis Optica Spectrum Disorder. Curr Treat Options Neurol. 2015; 17(11): 48.

Regulamin

Ważne: serwis https://journals.viamedica.pl/ wykorzystuje pliki cookies. Więcej >>

Używamy informacji zapisanych za pomocą plików cookies m.in. w celach statystycznych, dostosowania serwisu do potrzeb użytkownika (np. język interfejsu) i do obsługi logowania użytkowników. W ustawieniach przeglądarki internetowej można zmienić opcje dotyczące cookies. Korzystanie z serwisu bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci komputera. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności.

Czym są i do czego służą pliki cookie możesz dowiedzieć się na stronie wszystkoociasteczkach.pl.

 

Wydawcą serwisu jest VM Media Group sp. z o.o., Grupa Via Medica, ul. Świętokrzyska 73, 80–180 Gdańsk

tel. +48 58 320 94 94, faks +48 58 320 94 60, e-mail: viamedica@viamedica.pl