Leczenie toksyną botulinową spastyczności kończyny dolnej po udarze mózgu

Streszczenie

Podawanie toksyny botulinowej w leczeniu spastyczności kończyny górnej jest powszechnie akceptowanym i rekomendowanym postępowaniem terapeutycznym. Nieco mniej dowodów pochodzących z badań klinicznych dotyczy skuteczności tego leku w spastyczności kończyny dolnej, jednak w ostatnich latach przeprowadzono kilka (niektóre nadal trwają) badań klinicznych w tym wskazaniu. Mimo to zarówno w badaniach kontrolowanych, jak i otwartych wskazano na skuteczność tej terapii, a w ostatnio opublikowanych (2016) rekomendacjach Amerykańskiej Akademii Neurologii uznano skuteczność metody na poziomie A według zasad medycyny opartej na dowodach naukowych (EBM, evidence-based medicine). Polska grupa autorów dokonała przeglądu piśmiennictwa zarówno w aspekcie skuteczności leczenia samą toksyną botulinową, jak i terapii złożonych, łączących iniekcje toksyny i różne strategie postępowania rehabilitacyjnego. Grupa ekspertów reprezentująca różne specjalności, tj. neurologię, rehabilitację i fizjoterapię, zaleca podawanie toksyny botulinowej w spastyczności kończyny dolnej po udarze mózgu jako najskuteczniejszą, jak dotąd, a także bezpieczną metodę postępowania w przywracaniu chorym sprawności. Mimo braku dowodów na skuteczność postępowania złożonego, co wynika z braku metodologicznie poprawnych publikacji, autorzy zalecają także łączenie iniekcji z różnymi formami rehabilitacji chorych, co jest poparte wynikami badań otwartych oraz ich własnym doświadczeniem. Wprawdzie większość publikowanych prac dotyczy spastyczności kończyny dolnej po udarze mózgu, ale wydaje się, że skuteczność tej formy leczenia objawowego nie zależy od etiologii i leczenie chorych po urazach mózgu, rdzenia czy w przebiegu stwardnienia rozsianego może się odbywać według tych samych zasad.