Potencjały wywołane w diagnostyce stwardnienia rozsianego

Streszczenie

Potencjały wywołane (EP, Evoked Potentials) dzieli się na wzrokowe potencjały wywołane (VEP, Visual Evoked Potentials), somatosensoryczne potencjały wywołane (SSEP, Somatosensory Evoked Potentials), słuchowe potencjały wywołane z pnia mózgu (BAEP, Brain Auditory Evoked Potentials) i ruchowe potencjały wywołane po stymulacji magnetycznej (MEP, Motor Evoked Potential). Największe znaczenie w diagnostyce stwardnienia rozsianego (SM, Sclerosis Multiplex) ma badanie VEP, co wynika z faktu, że nerwy wzrokowe (n. II) należą do miejsc zajętych najwcześniej i najczęściej. W ocenie VEP, poza wydłużeniem latencji P₁₀₀, zwraca się uwagę na obniżenie amplitudy poniżej 5 μV, zmieniony kształt odpowiedzi, różnicę latencji międzyocznej lub brak odpowiedzi. Częstość zmian VEP jest różna, sięga nawet 96%. Słuchowe potencjały wywołane z pnia mózgu pozwalają na obiektywną ocenę nerwu słuchowego i pnia mózgu. Częstość zmian w BAEP siêga 33-82%, w tym dotyczy 20% chorych bez objawów zajęcia pnia mózgu.
Somatosensoryczne potencjały wywołane rejestruje się znad kory czuciowej, po drażnieniu nerwu obwodowego bodźcem elektrycznym, przy czym pobudzenie rozchodzi się wzdłuż sznurów tylnych do zakrętu zaśrodkowego kory czuciowej. Ośrodkowy czas przewodzenia (CCT, Central Condution Time) jest bardziej czułym wskaźnikiem niż określanie poszczególnych latencji.
Częstość nieprawidłowych SSEP sięga 84% u chorych z objawami czuciowymi i ponad 50% u pacjentów bez takich zaburzeń; SSEP wskazują na częste umiejscowienie plak w rdzeniu szyjnym. Ruchowe potencjały wywołane po stymulacji magnetycznej to badanie nieinwazyjne, w którym poprzez stymulację na poziomie kory i rdzenia można ocenić drogi piramidowe oraz czas ruchowego przewodzenia ośrodkowego (CMCT, Central Motor Conduction Time). Zmiany MEP dotyczą 84% chorych z klinicznie pewnym SM. Ze wszystkich EP najbardziej przydatne w diagnostyce stwardnienia rozsianego są MEP, jednak rozpowszechnienie tej metody jest jeszcze zbyt małe.