Bóle mięśniowe i kurcze bolesne w praktyce neurologa

Streszczenie

Ból mięśniowy - mięśnioból lub mialgia - ma pochodzenie receptorowe i może być objawem wielu zespołów chorobowych i chorób. Bóle mięśni są bardzo częstym powodem wizyty w gabinecie neurologa, ponieważ w większości przypadków zwykłe badanie nie wykazuje odchyleń od normy, a w sytuacjach, gdy nie znajduje się przyczyny, wszelkie bóle powszechnie uważa się za objawy pochodzenia nerwowego. Najczęstszymi powodami bólu mięśnia są przeciążenie, nadmierne rozciąganie i urazy, nie to jednak jest powodem wizyty, lecz przewlekły ból spowodowany chorobami mięśni, wśród których są schorzenia samych mięśni, układu nerwowego, infekcje i choroby ogólnoustrojowe. Ból może być jedynym lub najważniejszym objawem, zwłaszcza na początku choroby, ale może też być przykrym symptomem kurczu mięśnia, bez istotnego schorzenia. Długotrwały ból mięśniowy może być związany z miopatią metaboliczną, deficytami pokarmowymi, fibromialgią albo zespołem przewlekłego zmęczenia. Podstawą rozpoznania są wnikliwy wywiad chorobowy, badanie przedmiotowe mięśni i układu nerwowego oraz badania laboratoryjne. Zależnie od lokalizacji mięśniobóle dzieli się na uogólnione i miejscowe, według czasu trwania - na ostre i przewlekłe, a według przyczyny - na pierwotne i wtórne. W grupie bólu mięśniowego uogólnionego są ból pochodzenia zapalnego, rabdomioliza związana z zaburzeniami metabolicznymi oraz ból pochodzenia pierwotnie mięśniowego. Bóle obejmujące wiele mięśni to także: polimialgia reumatyczna, fibromialgia, zespół przewlekłego zmęczenia, infekcje wirusowe, bakteryjne, pasożytnicze, leki i toksyny oraz zaburzenia pozamięśniowe objawiające się bólem mięśniowym, choroby tkanki łącznej, kości, stawów czy zaburzenia hormonalne. W grupie bólu zlokalizowanego są kurcze mięśniowe, zespół bólowy mięśniowo-powięziowy, ból pourazowy, w następstwie krwiaków, ból niedokrwienny i inne bóle miejscowe o rzadszych przyczynach. W tej grupie są również bóle mięśniowe występujące w zaburzeniach ruchowych, czyli w zespole niespokojnych nóg oraz dystoniach ogniskowych. W niniejszym artykule omówiono etiologię, patofizjologię i objawy tych różnych mialgii. Leczenie bólu mięśniowego jest objawowe i stosowane są leki przeciwbólowe oraz zmniejszające napięcie mięśniowe.