Elektrofizjologiczna diagnostyka zaburzeń widzenia w zespołach paranowotworowych

Streszczenie

Retinopatie paranowotworowe to schorzenia neurodegeneracyjne siatkówki, niebędące efektem przerzutów lub nacieków nowotworowych ani procesu zapalnego. Często stanowią przyczynę niewyjaśnionej, postępującej utraty widzenia. Najczęstszymi okulistycznymi zespołami paranowotworowymi są retinopatia powiązana z chorobami nowotworowymi, przede wszystkim rakiem drobnokomórkowym płuc, jajnika, przewodu pokarmowego i prostaty, czyli retinopatia współistniejąca z rakiem (CAR, cancer associated retinopathy) oraz retinopatia współistniejąca z czerniakiem (MAR, melanoma associated retinopathy). W obydwu tych zespołach występuje przymglenie widzenia (vision glare), pogorszenie ostrości wzroku, błyski przed okiem oraz zaburzenia widzenia zmierzchowego (najbardziej charakterystyczne dla zespołu MAR). Mogą wystąpić niecharakterystyczne ubytki w polu widzenia, przy - początkowo - prawidłowym dnie oka.
Diagnostyka, ze względu na zmienność objawów i małą specyficzność badań serologicznych, jest trudna. Bardzo przydatne są testy elektrofizjologiczne, szczególnie badania elektroretinograficzne (ERG), w których stwierdza się zapis wygaszony lub negatywny. Retinopatie paranowotworowe należy podejrzewać w każdym przypadku nieuzasadnionego stanem okulistycznym pogorszenia ostrości wzroku. Badania elektrofizjologiczne pomagają w tych przypadkach ustalić rozpoznanie, charakteryzują się specyfiką i powtarzalnością zapisu, są nieinwazyjne oraz łatwe do wykonania.