Pol. Przegl. Neurol 2009;5(2):88-93.
Tom 5, Nr 2 (2009)
Prace poglądowe
Opublikowany online: 2009-06-22
Streszczenie
Dziedziczne neuropatie ruchowe (HMN, hereditary motor neuropathy)
są rzadkimi schorzeniami, w których proces patologiczny
toczący się w komórkach ruchowych rogów przednich prowadzi
do niedowładu i zaniku odsiebnych mięśni kończyn. Objawy choroby występują przede wszystkim w kończynach dolnych, choć
w rzadkich przypadkach mogą przeważać w kończynach górnych.
Harding, na podstawie objawów, wieku zachorowania oraz sposobu dziedziczenia, wyróżniła siedem postaci HMN — trzy dziedziczone autosomalnie recesywnie i cztery dziedziczone autosomalnie dominująco. Następnie European CMT consortium wprowadziło kryteria diagnostyczne dziedzicznej dosiebnej neuropatii
ruchowej (dHMN, distal hereditary motor neuropathy). W latach
90. XX wieku i następnych zidentyfikowano 12 loci i 7 genów,
których mutacje powodują dHMN (geny: HSP22, HSP27, GARS,
BSCL2, IHGMBP2, DCTN1). W badaniach rodzin wykazano,
że HMN cechują się dużą zmiennością wewnątrzrodzinną,
a u niektórych chorych nosicieli tej samej mutacji mogą wystąpić
dyskretne zaburzenia czucia lub objawy piramidowe. Stwarza to
trudności różnicowania z chorobami z kręgu Charcota-Marie’a-Tootha (CMT) i innymi chorobami neuronu ruchowego. Prace przeprowadzane na modelach neuronopatii ruchowej u myszy dają
nadzieję na terapię HMN w przyszłości. Dziedziczne neuropatie
czuciowo-autonomiczne (HSAN, hereditary sensory autonomic
neuropathy) są stosunkowo rzadkimi chorobami uwarunkowanymi genetycznie. Zaburzenia czucia w niektórych neuropatiach z tej grupy prowadzą do znacznych powikłań w postaci owrzodzeń,
zniekształcenia stawów, samoistnych amputacji spowodowanych
upośledzeniem odbioru bodźców bólowych i zmianami troficznymi. Objawy ruchowe, jeŜeli występują, są niewielkie, ale wskazują
na nakładanie się objawów HSAN i CMT. Na podstawie objawów
klinicznych Dyck i wsp. przedstawili klasyfikację HSAN. Wyróżniono pięć typów o dziedziczeniu autosomalnym dominującym
(HSAN I) i autosomalnym recesywnym (pozostałe HSAN). Badania genetyczne pozwoliły na identyfikację 6 genów (geny: SPTLC1, RAB7, HSN2, IKBKAP, NTRK1, NGFB) i 2 loci powiązanych przyczynowo z dziedzicznymi neuropatiami ruchowo-czuciowymi
(HMSN, hereditary motor and sensory neuropathy). Wykazano
heterogenność genetyczną klasyfikowanych na podstawie objawów klinicznych HSAN. Badania genetyczne są podstawą dokładniejszego poznania rozwoju i funkcjonowania układu czuciowego
oraz autonomicznego.
Streszczenie
Dziedziczne neuropatie ruchowe (HMN, hereditary motor neuropathy)
są rzadkimi schorzeniami, w których proces patologiczny
toczący się w komórkach ruchowych rogów przednich prowadzi
do niedowładu i zaniku odsiebnych mięśni kończyn. Objawy choroby występują przede wszystkim w kończynach dolnych, choć
w rzadkich przypadkach mogą przeważać w kończynach górnych.
Harding, na podstawie objawów, wieku zachorowania oraz sposobu dziedziczenia, wyróżniła siedem postaci HMN — trzy dziedziczone autosomalnie recesywnie i cztery dziedziczone autosomalnie dominująco. Następnie European CMT consortium wprowadziło kryteria diagnostyczne dziedzicznej dosiebnej neuropatii
ruchowej (dHMN, distal hereditary motor neuropathy). W latach
90. XX wieku i następnych zidentyfikowano 12 loci i 7 genów,
których mutacje powodują dHMN (geny: HSP22, HSP27, GARS,
BSCL2, IHGMBP2, DCTN1). W badaniach rodzin wykazano,
że HMN cechują się dużą zmiennością wewnątrzrodzinną,
a u niektórych chorych nosicieli tej samej mutacji mogą wystąpić
dyskretne zaburzenia czucia lub objawy piramidowe. Stwarza to
trudności różnicowania z chorobami z kręgu Charcota-Marie’a-Tootha (CMT) i innymi chorobami neuronu ruchowego. Prace przeprowadzane na modelach neuronopatii ruchowej u myszy dają
nadzieję na terapię HMN w przyszłości. Dziedziczne neuropatie
czuciowo-autonomiczne (HSAN, hereditary sensory autonomic
neuropathy) są stosunkowo rzadkimi chorobami uwarunkowanymi genetycznie. Zaburzenia czucia w niektórych neuropatiach z tej grupy prowadzą do znacznych powikłań w postaci owrzodzeń,
zniekształcenia stawów, samoistnych amputacji spowodowanych
upośledzeniem odbioru bodźców bólowych i zmianami troficznymi. Objawy ruchowe, jeŜeli występują, są niewielkie, ale wskazują
na nakładanie się objawów HSAN i CMT. Na podstawie objawów
klinicznych Dyck i wsp. przedstawili klasyfikację HSAN. Wyróżniono pięć typów o dziedziczeniu autosomalnym dominującym
(HSAN I) i autosomalnym recesywnym (pozostałe HSAN). Badania genetyczne pozwoliły na identyfikację 6 genów (geny: SPTLC1, RAB7, HSN2, IKBKAP, NTRK1, NGFB) i 2 loci powiązanych przyczynowo z dziedzicznymi neuropatiami ruchowo-czuciowymi
(HMSN, hereditary motor and sensory neuropathy). Wykazano
heterogenność genetyczną klasyfikowanych na podstawie objawów klinicznych HSAN. Badania genetyczne są podstawą dokładniejszego poznania rozwoju i funkcjonowania układu czuciowego
oraz autonomicznego.
Słowa kluczowe
dziedziczne neuropatie ruchowe; choroba Charcot-Marie-Tooth; dziedziczne neuropatie czuciowo-autonomiczne; genotyp–fenotyp
Tytuł
Dziedziczne neuropatie ruchowe i czuciowo-autonomiczne
Czasopismo
Polski Przegląd Neurologiczny
Numer
Tom 5, Nr 2 (2009)
Typ artykułu
Artykuł przeglądowy
Strony
88-93
Opublikowany online
2009-06-22
Wyświetlenia strony
7575
Wyświetlenia/pobrania artykułu
6649
Rekord bibliograficzny
Pol. Przegl. Neurol 2009;5(2):88-93.
Słowa kluczowe
dziedziczne neuropatie ruchowe
choroba Charcot-Marie-Tooth
dziedziczne neuropatie czuciowo-autonomiczne
genotyp–fenotyp