Neurologiczne postepowanie w bólach krzyża - standardy i zalecenia

Streszczenie

Bóle krzyża dzielą się na specyficzne — objawowe, których przyczyną jest choroba lub uraz, i niespecyficzne, w przypadku których nie ma żadnych zmian poza zwyrodnieniem kręgosłupa. Wśród specyficznych wyróżnia się między innymi bóle wywołane dyskopatią z uciskiem korzenia. Specyficzne bóle są spowodowane znaną przyczyną, najczęściej nieneurologiczną, i główny kierunek leczenia jest skierowany na tę przyczynę. Do neurologa trafiają chorzy z nieswoistymi bólami oraz spowodowanymi dyskopatią lędźwiową. Postępowanie neurologa polega na ustaleniu przyczyny bólu i zastosowaniu leczenia przeciwbólowego. Niespecyficzne bóle krzyża pochodzą z elementów kostnych, stawowych i więzadłowych kręgosłupa, z mięśni, nerwów i mogą mieć także podłoże psychogenne. Obecność zmian zwyrodnieniowych w kręgosłupie nie tłumaczy bólu i jest uważana za normalne zjawisko po 50. roku życia. Trudno ustalić, który z elementów w danym przypadku odgrywa największą rolę w patomechanizmie bólu. W każdym bólu krzyża, w pierwszej kolejności, prowadzi się leczenie przeciwbólowe według zalecanych standardów. W niespecyficznych bólach ustąpienie dolegliwości jest równoznaczne z wyleczeniem. Badania diagnostyczne zaleca się wtedy, gdy bólowi towarzyszą objawy neurologiczne, objawy innej choroby, jeśli istnieje podejrzenie złamania kręgu albo jeśli ból wystąpił pierwszy raz w życiu pacjenta i narasta. W okresie ostrym zaleca się leki przeciwbólowe i aktywny tryb życia lub krótkotrwałe leżenie, natomiast w okresie przewlekłym — ćwiczenia, zabiegi fizykalne i leki przeciwdepresyjne. Przy dużym komponencie mięśniowym można rozważać leczenie toksyną botulinową. Ważnym psychologicznie czynnikiem zwiększającym efekt leczenia jest bezpośrednie oddziaływanie leczącego na miejsce bólu.
Polski Przegląd Neurologiczny 2010; 6 (2): 59–69