Tom 20, Nr 2 (2024)
Wytyczne / stanowisko ekspertów
Opublikowany online: 2024-08-14
Wyświetlenia strony
257
Wyświetlenia/pobrania artykułu
92
Późne dyskinezy polekowe — rekomendacje grupy ekspertów: aktualizacja 2024
12
, 3, 4, 5, 6
, 3, 4, 5, 6
DOI: 10.5603/ppn.100001
Pol. Przegl. Neurol 2024;20(2):59-70.
Streszczenie
Późne dyskinezy polekowe są nadal istotnym problemem medycznym. Występują one po stosowaniu leków neuroleptycznych zarówno starej jak i nowej generacji. W obrazie klinicznym dominują ruchy pląsawicze okolicy twarzy, języka oraz dystoniczne dotyczące głowy i szyi. Leczenie choroby podstawowej zazwyczaj nie może być zakończone, rekomenduje się jedynie zamianę na lek o mniejszym potencjale wyzwalania dyskinez. W 2017 roku grupa autorów złożona z neurologów, psychiatrów i farmakologów opracowała pierwsze polskie rekomendacje postępowania w późnych dyskinezach polekowych. Od tego czasu nastąpił znaczący postęp w leczeniu i pojawiły się nowe, skuteczniejsze leki o lepszym profilu bezpieczeństwa, przebadane w nowocześnie zaplanowanych badaniach klinicznych. Celem obecnych rekomendacji interdyscyplinarnej grupy ekspertów jest uzupełnienie poprzedniej wersji o nowe zalecenia związane przede wszystkim z wprowadzeniem na rynek leków takich jak deutetrabenazyna i walbenazyna. Wprowadzenie tych leków spowodowało zasadniczą zmianę w rekomendacjach i kolejności wyboru leków, związanej z siłą dowodu na ich skuteczność. Obecnie deutetrabenazyna i walbenazyna są pozycjonowane jako leki o najwyższej rekomendacji (A) oraz tym samym jako leki pierwszego wyboru w leczeniu późnych dyskinez polekowych.
Słowa kluczowe: Dyskinezy polekoweneuroleptykipóźne dyskinezypląsawicadystoniaterapiarekomendacje
Referencje
- Sławek J, Białecka M, Dudek D, et al. Późne dyskinezy polekowe — rekomendacje grupy ekspertów. Polski Przegląd Neurologiczny. 2017; 13(3): 93–105.
- LeWitt PA. Tardive dyskinesia caused by tetrabenazine. Clin Neuropharmacol. 2013; 36(3): 92–93.
- Niemann N, Jankovic J. Treatment of tardive dyskinesia: a general overview with focus on the vesicular monoamine transporter 2 inhibitors. Drugs. 2018; 78(5): 525–541.
- Solmi M, Pigato G, Kane JM, et al. Treatment of tardive dyskinesia with VMAT-2 inhibitors: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Drug Des Devel Ther. 2018; 12: 1215–1238.
- Virameteekul S, Bhidayasiri R. Emerging treatments for tardive syndrome. PRACTICAL NEUROLOGY. 2023; SEPTEMBER/OCTOBER: 33–42.
- Schneider F, Stamler D, Bradbury M, et al. Pharmacokinetics of deutetrabenazine and tetrabenazine: dose proportionality and food effect. Clin Pharmacol Drug Dev. 2021; 10(6): 647–659.
- Di Martino RM, Maxwell BD, Pirali T. Deuterium in drug discovery: progress, opportunities and challenges. Nat Rev Drug Discov. 2023; 22(7): 562–584.
- Di Martino RM, Maxwell BD, Pirali T. Deuterium in drug discovery: progress, opportunities and challenges. Nat Rev Drug Discov. 2023; 22(7): 562–584.
- Austedo/Austedo XR_Prescribing information. https://www.austedo.com/globalassets/austedo/prescribing-information.pdf (17.06.2024).
- Schneider F, Bradbury M, Baillie TA, et al. Pharmacokinetic and metabolic profile of deutetrabenazine (TEV-50717) compared with tetrabenazine in healthy volunteers. Clin Transl Sci. 2020; 13(4): 707–717.
- Schneider F, Stamler D, Bradbury M, et al. Pharmacokinetics of deutetrabenazine and tetrabenazine: dose proportionality and food effect. Clin Pharmacol Drug Dev. 2021; 10(6): 647–659.
- Ricciardi L, Pringsheim T, Barnes TRE, et al. Treatment recommendations for tardive dyskinesia. Can J Psychiatry. 2019; 64(6): 388–399.
- Fernandez HH, Factor SA, Hauser RA, et al. Randomized controlled trial of deutetrabenazine for tardive dyskinesia: the ARM-TD study. Neurology. 2017; 88(21): 2003–2010.
- Anderson KE, Stamler D, Davis MD, et al. Deutetrabenazine for treatment of involuntary movements in patients with tardive dyskinesia (AIM-TD): a double-blind, randomised, placebo-controlled, phase 3 trial. Lancet Psychiatry. 2017; 4(8): 595–604.
- Fernandez HH, Stamler D, Davis MD, et al. Long-term safety and efficacy of deutetrabenazine for the treatment of tardive dyskinesia. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2019; 90(12): 1317–1323.
- Hauser RA, Barkay H, Fernandez HH, et al. Long-Term deutetrabenazine treatment for tardive dyskinesia is associated with sustained benefits and safety: a 3-year, open-label extension study. Front Neurol. 2022; 13.
- Hauser RA, Barkay H, Wilhelm A, et al. Minimal clinically important change in Abnormal Involuntary Movement Scale score in tardive dyskinesia as assessed in pivotal trials of deutetrabenazine. Parkinsonism Relat Disord. 2022; 97: 47–51.
- Gupta H, Moity AR, Jumonville A, et al. Valbenazine for the treatment of adults with tardive dyskinesia. Health Psychol Res. 2021; 9(1): 24929.
- O'Brien CF, Jimenez R, Hauser RA, et al. NBI-98854, a selective monoamine transport inhibitor for the treatment of tardive dyskinesia: A randomized, double-blind, placebo-controlled study. Mov Disord. 2015; 30(12): 1681–1687.
- Hauser RA, Factor SA, Marder SR, et al. KINECT 3: a phase 3 randomized, double-blind, placebo-controlled trial of valbenazine for tardive dyskinesia. Am J Psychiatry. 2017; 174(5): 476–484.
- Horiguchi J, Watanabe K, Kondo K, et al. Efficacy and safety of valbenazine in japanese patients with tardive dyskinesia: a multicenter, randomized, double-blind, placebo-controlled study (J-KINECT). Psychiatry Clin Neurosci. 2022; 76(11): 560–569.
- Correll CU, Josiassen RC, Liang GS, et al. Efficacy of Valbenazine (NBI-98854) in Treating Subjects with Tardive Dyskinesia and Mood Disorder. Psychopharmacol Bull. 2017; 47(3): 53–60.
- Kane JM, Correll CU, Liang GS, et al. Efficacy of Valbenazine (NBI-98854) in Treating Subjects with Tardive Dyskinesia and Schizophrenia or Schizoaffec-tive Disorder. Psychopharmacol Bull. 2017; 47(3): 69–76.
- Factor SA, Remington G, Comella CL, et al. The effects of valbenazine in participants with tardive dyskinesia: results of the 1-year KINECT 3 extension study. J Clin Psychiatry. 2017; 78(9): 1344–1350.
- Josiassen RC, Kane JM, Liang GS, et al. Long-Term Safety and Tolerability of Valbenazine (NBI-98854) in Subjects with Tardive Dyskinesia and a Diagnosis of Schizophrenia or Mood Disorder. Psychopharmacol Bull. 2017; 47(3): 61–68.
- Solmi M, Pigato G, Kane JM, et al. Treatment of tardive dyskinesia with VMAT-2 inhibitors: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Drug Des Devel Ther. 2018; 12: 1215–1238.
- Thai-Cuarto D, O'Brien CF, Jimenez R, et al. Cardiovascular profile of valbenazine: analysis of pooled data from three randomized, double-blind, placebo-controlled trials. Drug Saf. 2018; 41(4): 429–440.
- American Psychiatric Association. The American Psychiatric Association Practice Guideline for the Treatment of Patients With Schizophrenia. , Washington DC 2021: 3rd edition.
- Bhidayasiri R, Jitkritsadakul O, Friedman JH, et al. Updating the recommendations for treatment of tardive syndromes: a systematic review of new evidence and practical treatment algorithm. J Neurol Sci. 2018; 389: 67–75.
- Bhidayasiri R, Fahn S, Weiner WJ, et al. American Academy of Neurology. Evidence-based guideline: treatment of tardive syndromes: report of the Guideline Development Subcommittee of the American Academy of Neurology. Neurology. 2013; 81(5): 463–469.
- Ricciardi L, Pringsheim T, Barnes TRE, et al. Treatment recommendations for tardive dyskinesia. Can J Psychiatry. 2019; 64(6): 388–399.
- DGPPN e.V. (ed.) for the Guideline Group: S3 Guideline for Schizophrenia. Abbreviated version (English), 2019. https://www.awmf.org/leitlinien/detail/ll/038-009.html (17.06.2024).
- National Institute for Health and Care Excellence (NICE). Psychosis and schizophrenia in adults: prevention and management. (2014). https://www.nice.org.uk/guidance/cg178 (17.06.2024).
- Scottish Intercollegiate Guidelines Network (SIGN). Management of Schizophrenia: A National Clinical Guideline. (2013). https://www.sign.ac.uk/assets/sign131.pdf (17.06.2024).
- Barnes TRe, Drake R, Paton C, et al. Evidence-based guidelines for the pharmacological treatment of schizophrenia: Updated recommendations from the British Association for Psychopharmacology. J Psychopharmacol. 2020; 34(1): 3–78.
- Anandan C, Jankovic J. Botulinum toxin in movement disorders: an update. Toxins (Basel). 2021; 13(1): 42.
- Aleid A, Aleid M, Alehaiwi G, et al. Advancements in the Clinical Outcomes of Functional Neurosurgery With Deep Brain Stimulation for Movement Disorders: A Literature Review. Cureus. 2023; 15(6): e40350.
