Vol 16, No 4 (2022)
Review paper
Published online: 2022-09-20
Qualifications, competencies and professional liability of palliative care nurses
Palliat Med Pract 2022;16(4):242-249.
Abstract
The right qualifications and competencies are needed to practice a particular profession. These terms are often used interchangeably, as there is considerable overlap between the scopes of the two concepts. Nowadays, competencies are increasingly expressed in terms of emphasising autonomy and responsibility in the performance of tasks. The practice of nursing consists in the provision of health services by a person who is qualified and licensed to practise the profession. In Poland, a nurse achieves the professional qualification after graduating from a nursing school. During the course of his/her career, the nurse may enhance the knowledge and skills necessary to provide health services through various forms of postgraduate education. Nursing is an autonomous profession, regulated by law. Completion of the various forms of postgraduate training provides nurses with additional qualifications that are worth bearing in mind in their daily professional work.
Keywords: nursequalificationscompetenciesprofessional autonomy
References
- Orczyk J. Wokół pojęć kwalifikacji i kompetencji. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi. 2009(3–4): 19–32.
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 grudnia 2016 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz.U. 2016 poz. 2094).
- Karniej P. Zarządzanie kompetencjami pozamedycznymi lekarzy, pielęgniarek i położnych. Piel Zdr Publ. 2013; 3(1): 23–29.
- Ustawa z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej. (Dz.U. z 2021 r. poz. 479).
- Paszkowska M. Pielęgniarka w polskim systemie ochrony zdrowia. Wiad Lek 2020; LXXIII. ; 8: 1771–1778.
- Paszkowska M. Prawo dla pielęgniarek. Difin, Warszawa 2017: 76–81, 93–108, 142–149.
- Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 26 lipca 2019 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu lekarza, lekarza dentysty, farmaceuty, pielęgniarki, położnej, diagnosty laboratoryjnego, fizjoterapeuty i ratownika medycznego. (Dz.U. z 2021 r. poz. 755).
- Zimmermann A, Banasik P. Wpływ nowych regulacji prawnych na zasady wykonywania zawodu przez pielęgniarki (część I). Prob Piel. 2012; 20(3): 385–392.
- Wardak K, Nagórska M. Kształcenie podyplomowe pielęgniarek i położnych. Zeszyty Nauk Uniw Rzesz SP. 2018; 23(102): 95–104.
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 12 grudnia 2013 r. w sprawie wykazu dziedzin pielęgniarstwa oraz dziedzin mających zastosowanie w ochronie zdrowia, w których może być prowadzona specjalizacja i kursy kwalifikacyjne (Dz.U. z 2013 r. poz. 1562).
- Ustawa z dnia 5 lipca 1996 r. o zawodach pielęgniarki i położnej. (Dz.U. 1996 Nr 91 poz. 410).
- Glińska J, Nowak A, Brosowska B, et al. Analiza poziomu świadomości pielęgniarek w zakresie autonomii zawodowej. Problemy Pielęgniarstwa. 2010; 18(4): 477–482.
- Bączyk-Rozwadowska K. Samodzielność zawodowa pielęgniarki, położnej i ratownika medycznego. Studia Iuridica Toruniensia. 2019; 22: 25–45.
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 listopada 2007 r. w sprawie rodzaju i zakresu świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych udzielanych przez pielęgniarkę albo położną samodzielnie bez zlecenia lekarskiego. (Dz.U. 2007 Nr 210, poz. 1540), uznany za uchylony. Dostęp 12.07.2022 r.
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 lutego 2017 r. w sprawie rodzaju i zakresu świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych udzielanych przez pielęgniarkę albo położną samodzielnie bez zlecenia lekarskiego (Dz.U. z 2017 r. poz. 497).
- Paszkowska M. Samodzielne udzielanie świadczeń zdrowotnych przez pielęgniarki w świetle nowego rozporządzenia. Piel Stan Nagł. 2017; 1: 69–76.
- Zarzeka A, Pańczyk M, Belowska J, et al. Pielęgniarki i studenci pielęgniarstwa wobec rozszerzenia uprawnień zawodowych pielęgniarek i położnych w zakresie wystawiania recept oraz samodzielnego kierowania na badania diagnostyczne – sprawozdanie ze spotkania. Piel Pol. 2015; 57(3): 358–360.
- Ustawa z dnia 22 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014 r. poz. 1136).
- Program szkolenia specjalizacyjnego w dziedzinie pielęgniarstwa opieki paliatywnej dla pielęgniarek, Warszawa 2015, Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych. AKTUALIZACJA zatwierdzona przez Ministra Zdrowia w dniu 29.07.2019 r. https://ckppip.edu.pl/wp-content/uploads/2020/10/Specjalizacja-w-dz.-piel.-opieki-paliatywnej.pdf (10.07.2022).
- Program kursu kwalifikacyjnego w dziedzinie pielęgniarstwa opieki paliatywnej dla pielęgniarek, Warszawa 2015, Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych. Aktualizacja zatwierdzona przez Ministra Zdrowia w dniu 31.08.2017 r. https://ckppip.edu.pl/wp-content/uploads/2020/10/Pielegniarstwo-opieki-paliatywnej.pdf (10.07.2022).
- Program kursu specjalistycznego podstawy opieki paliatywnej dla pielęgniarek, Warszawa 2015, Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych. Aktualizacja zatwierdzona przez Ministra Zdrowia w dniu 31.08.2017 r. https://ckppip.edu.pl/wp-content/uploads/2020/10/Podstawy-opieki-paliatywnej.pdf (10.07.2022).
- Ustawa z dnia 1 lipca 2011 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych. (Dz.U. z 2021 r. poz. 628).
- Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. 2022.0.1138).
- Wieczorek E. Odpowiedzialność cywilnoprawna względem pacjenta za błąd w sztuce medycznej. W: Choroby XXI wieku – wyzwania w pracy fizjoterapeuty. Podgórska M (red.). Wydawnictwo Wyższej Szkoły Zarządzania, Gdańsk 2017: 290–298.
- Karkowska D. Prawo medyczne dla pielęgniarek. Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2020: 567–584.
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U.2020.0.1740).
- Fiutak A. Prawo w medycynie. C.H. Beck, Warszawa 2021: 130–166.
- Nesterowicz M. Prawo medyczne. Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa, Toruń 2016: 409–422.
- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. 2020.0.1320).
- Gaweł G, Pater B, Potok H, et al. Świadomość odpowiedzialności zawodowej wśród pielęgniarek. Prob Piel. 2010; 18(2): 105–110.
- Gotlib J, Maliszewska A. An attempt to assess the knowledge of nurses about the scope of professional responsibility under the amended provisions of law – a preliminary report. Zdrowie Publiczne. 2013; 123(1): 57–61.
- Irzyniec T, Kulik H, Piechaczek W, et al. Świadomość pielęgniarek w zakresie nieprzestrzegania zasad odpowiedzialności zawodowej. Prob Piel. 2017; 25(1): 8–13.
