Vol 14, Supp. I (2020)
Case report
Published online: 2020-12-30
Zastosowanie fentanylu drogą przezskórną i w postaci tabletek podjęzykowych w leczeniu bólu u chorej w podeszłym wieku z zespołem otępiennym
DOI: 10.5603/PMPI.2020.0041
Abstract
Ból stanowi częsty objaw u chorych w podeszłym wieku, najczęściej dotyczy układu kostno-stawowego,
występuje w przebiegu choroby nowotworowej i jako powikłanie półpaśca i cukrzycy. Właściwa ocena
bólu umożliwia nie tylko rozpoznanie, ale także zastosowanie właściwego leczenia. U starszych pacjentów
częstą przeszkodą we właściwej ocenie bólu są współistniejące zaburzenia poznawcze. W takim przypadku
zastosowanie skal behawioralnych ułatwia rozpoznanie i monitorowanie leczenia dolegliwości bólowych,
zarówno bólu podstawowego, jak i bólu przebijającego.
W artykule opisano 88-letnią chorą z rozpoznaniem nowotworu płuca i współistniejącym zespołem otępiennym,
leczonej na Oddziale Geriatrycznym z powodu pogorszenia stanu ogólnego. Dzięki zastosowaniu
behawioralnej skali oceny bólu Doloplus-2 stwierdzono występowanie bólu o silnym natężeniu. Leczenie
fentanylem w postaci plastrów stosowanych drogą przezskórną i tabletek drogą podjęzykową wraz z terapią
chorób współistniejących i rehabilitacją zapewniło poprawę stanu ogólnego, lepszą sprawność fizyczną
i stabilizację stanu psychicznego.
Keywords: behawioralna ocena bóluból przewlekłyból przebijającyfentanylobjawy niepożądane
References
- Merskey H, Bogduk N. International Association for the Study of Pain IASP Task Force on Taxonomy. Part III: Pain terms, a current list with definitions and notes on usage. Classification of Chronic Pain. IASP Press, Seattle 1994.
- Malec-Milewska M. Leczenie bólu u chorych w wieku podeszłym. Postępy Nauk Medycznych. 2015; 7: 489–497.
- Anderson KO. Assessment tools for the evaluation of pain in the oncology patient. Curr Pain Headache Rep. 2007; 11(4): 259–264.
- Cleeland CS, Gonin R, Hatfield AK, et al. Pain and its treatment in outpatients with metastatic cancer. N Engl J Med. 1994; 330(9): 592–596.
- Torres-Vigil I, Aday LuA, Reyes-Gibby C, et al. Minority cancer patients and their providers: pain management attitudes and practice. Cancer. 2000; 88(8): 1929–1938.
- Cleeland CS, Janjan NA, Scott CB, et al. Cancer pain management by radiotherapists: a survey of radiation therapy oncology group physicians. Int J Radiat Oncol Biol Phys. 2000; 47(1): 203–208.
- Wilmańska J, Gułaj E. Ocena zaburzeń funkcji poznawczych osób starszych — próba porównania poszczególnych metod przesiewowych. Gerontol Pol. 2008; 16(2): 111–118.
- Wojszel ZB, Bień B, Przydatek M. Wielkie problemy geriatryczne: III. Zespoły otępienne. Medycyna Rodzinna. 2001(3-4): 162–168.
- Fleming KC, Adams AC, Petersen RC. Dementia: diagnosis and evaluation. Mayo Clin Proc. 1995; 70(11): 1093–1107.
- Gutysz-Wojnicka A, Dyk D, Ozga D, et al. Pozawerbalne wskaźniki bólu u pacjentów nieprzytomnych, wentylowanych mechanicznie. Anestezjol Ratow. 2014; 8: 23–31.
- Woroń J, Dobrogowski J, Wordliczek J, et al. Leczenie bólu w oparciu o drabinę analgetyczną WHO. Medycyna po Dyplomie. 2011; 8(185): 52–61.
- Janecki M, Janecka J. Behawioralna ocena bólu u pacjentów z zaawansowaną chorobą nowotworową objętych stacjonarną opieką paliatywną. Med Paliat. 2009; 1: 27–32.
- Zwakhalen SMG, Hamers JPH, Abu-Saad HH, et al. Pain in elderly people with severe dementia: a systematic review of behavioural pain assessment tools. BMC Geriatr. 2006; 6: 3.
- Hølen JC, Saltvedt I, Fayers PM, et al. The Norwegian Doloplus-2, a tool for behavioural pain assessment: translation and pilot-validation in nursing home patients with cognitive impairment. Palliat Med. 2005; 19(5): 411–417.
- Monacelli F, Vasile Nurse A, Odetti P, et al. Doloplus-2 pain assessment: an effective tool in patients over 85 years with advanced dementia and persistent pain. Clin Ter. 2013; 164(1): e23–e25.
- Lefebre-Chapiro L. Doloplus group. The Doloplus 2 scale-evaluating pain in the elderly. European Journal of Palliative Care. 2001; 8: 191–194.
- Won AB, Lapane KL, Vallow S, et al. Persistent nonmalignant pain and analgesic prescribing patterns in elderly nursing home residents. J Am Geriatr Soc. 2004; 52(6): 867–874.
- Parmelee PA. Pain in cognitively impaired older persons. Clin Geriatr Med. 1996; 12(3): 473–487.
- Landi F, Onder G, Cesari M, et al. SILVERNET-HC Study Group. Pain and its relation to depressive symptoms in frail older people living in the community: an observational study. J Pain Symptom Manage. 2005; 29(3): 255–262.
- Blytt KM, Bjorvatn B, Husebo B, et al. Effects of pain treatment on sleep in nursing home patients with dementia and depression: A multicenter placebo-controlled randomized clinical trial. Int J Geriatr Psychiatry. 2018; 33(4): 663–670.
- Schuler M, Njoo N, Hestermann M, et al. Acute and chronic pain in geriatrics: clinical characteristics of pain and the influence of cognition. Pain Med. 2004; 5(3): 253–262.
- Jakobsson U, Rahm Hallberg I, Westergren A. Pain management in elderly persons who require assistance with activities of daily living: a comparison of those living at home with those in special accommodations. Eur J Pain. 2004; 8(4): 335–344.
- Herrick C, Steger-May K, Sinacore DR, et al. Persistent pain in frail older adults after hip fracture repair. J Am Geriatr Soc. 2004; 52(12): 2062–2068.
- Ferrell BA, Ferrell BR, Rivera L, et al. Pain in the nursing home. J Am Geriatr Soc. 1990; 38(4): 409–414.
- Ferrell B, Schaffner M. Pharmacoeconomics and medical outcomes in pain managment. Seminars in Anesthesia, Perioperative Medicine and Pain. 1997; 16(2): 152–159.
- Teno JM, Kabumoto G, Wetle T, et al. Daily pain that was excruciating at some time in the previous week: prevalence, characteristics, and outcomes in nursing home residents. J Am Geriatr Soc. 2004; 52(5): 762–767.
- Hadjistavropoulos T, Herr K, Prkachin KM, et al. Pain assessment in elderly adults with dementia. Lancet Neurol. 2014; 13(12): 1216–1227.
- Zwakhalen SMG, Hamers JPH, Berger MPF. The psychometric quality and clinical usefulness of three pain assessment tools for elderly people with dementia. Pain. 2006; 126(1-3): 210–220.
- Bauer U, Pitzer S, Schreier MM, et al. Pain treatment for nursing home residents differs according to cognitive state - a cross-sectional study. BMC Geriatr. 2016; 16: 124.
- Tan ECK, Jokanovic N, Koponen MPH, et al. Prevalence of Analgesic Use and Pain in People with and without Dementia or Cognitive Impairment in Aged Care Facilities: A Systematic Review and Meta-Analysis. Curr Clin Pharmacol. 2015; 10(3): 194–203.
- Dzierżanowski T, Ciałkowska-Rysz A. Zasady postępowania w zaostrzeniach bólu u chorych na nowotwory. Medycyna Paliatywna. 2016; 8(1): 1–8.
- Haugen DF, Hjermstad MJ, Hagen N, et al. European Palliative Care Research Collaborative (EPCRC). Assessment and classification of cancer breakthrough pain: a systematic literature review. Pain. 2010; 149(3): 476–482.
- Boceta J, De la Torre A, Samper D, et al. Consensus and controversies in the definition, assessment, treatment and monitoring of BTcP: results of a Delphi study. Clin Transl Oncol. 2016; 18(11): 1088–1097.
- Pietrzyński ŁA, Włodarska M, Danikiewicz M, et al. Evaluation and treatment of breakthrough pain in cancer patients. Palliat Med Pract. 2018; 12(3): 156–164.
