Vol 12, No 3 (2018)
Review paper
Published online: 2018-10-25
Quality of life in patients diagnosed with breast cancer
Palliat Med Pract 2018;12(3):143-150.
Abstract
Rak piersi stanowi drugą co do częstości przyczynę zgonów spowodowanych przez nowotwory złośliwe
u kobiet. Rak piersi we wczesnych stadiach rozwoju nie wywołuje objawów, jednak w okresie zaawansowanej
choroby powoduje liczne objawy fizyczne, ale także zaburza funkcjonowanie w sferze psychologicznej,
społecznej, rodzinnej, seksualnej i duchowej. Jakość życia związana ze stanem zdrowia stanowi najważniejszy
aspekt życia każdego człowieka. Kobiety z rozpoznaniem raka piersi cechuje obniżona jakość życia,
w porównaniu z populacją zdrową. Ocena jakości życia kobiet z rakiem piersi, jako chorobą dającą odległe
skutki, jest niezwykle istotna, również dla powodzenia leczenia przeciwnowotworowego i objawowego.
Wśród czynników warunkujących jakość życia wymieniane są 4 grupy: zmienne socjodemograficzne,
zmienne kliniczne, czynniki psychosocjalne i przekonania zdrowotne. Ocena jakości życia pozwala dobrać
korzystne dla pacjentki leczenie, a poziom jakości życia posiada także znaczenie rokownicze. Interwencje
mające na celu poprawę jakości życia mogą wydłużyć czas przeżycia kobiet z rakiem piersi.
Palliat Med Pract 2018; 12, 3: 143–150
Keywords: quality of lifetreatmentsymptomsbreast cancer
References
- Nowotwory piersi u kobiet. http://onkologia.org.pl/nowotwory-piersi-kobiet/. (04.03.2018).
- Jassem J, Krzakowski M. Zalecenia postępowania diagnostyczno–terapeutycznego w nowotworach złośliwych na rok 2013. Tom I. Rak piersi. http://onkologia.zalecenia.med.pl/pdf/PTOK_2013_05_Rak%20piersi_internet2014.pdf. (14.01.2018).
- Kozierkiewicz A. Biała Księga. Zwalczanie raka jelita grubego i raka piersi w Polsce na tle wybranych krajów europejskich. Ośrodek Analiz Uniwersyteckich, Warszawa-Kraków 2011.
- Krzakowski M, Potemski P, Warzocha K, Wysocki P. Onkologia Kliniczna, tom 1. Via Medica, Gdańsk 2015.
- Montazeri A. Health-related quality of life in breast cancer patients: a bibliographic review of the literature from 1974 to 2007. J Exp Clin Cancer Res. 2008; 27: 32.
- Tunkel RS, Lachmann E. Obrzęk limfatyczny kończyn. Med Dypl. 1999; 8: 168.
- Niwińska A, Maria L. Hormonoterapia uzupełniająca raka piersi. Współcz Onkol. 2007; 11: 82–88.
- Jassem J, Krzakowski M. Rak piersi. Praktyczny przewodnik dla lekarzy. Via Medica, Gdańsk 2009.
- Malicka I, Szczepańska J, Anioł K, et al. Zaburzenia nastroju i strategie przystosowania do choroby u kobiet leczonych operacyjnie z powodu nowotworu piersi i narządów rodnych. Współcz Onkol. 2009; 13: 41–46.
- Mor V, Allen SM, Siegel K, et al. Determinants of need and unmet need among cancer patients residing at home. Health Serv Res. 1992; 27(3): 337–360.
- Weitzner MA. Funkcjonowanie psychospołeczne i jakość życia chorych na nowotwory gruczołu piersiowego. In: Meyza J. ed. Jakość życia w chorobie nowotworowej. Centrum Onkologii Instytutu Marii Skłodowskiej-Curie, Warszawa 1997: 225–247.
- De Walden–Gałuszko K. Ocena jakości życia uwarunkowana stanem zdrowia. In: Meyza J. ed. Jakość życia w chorobie nowotworowej. Centrum Onkologii–Instytut im. Marii Skłodowskiej–Curie, Warszawa 1997: 77–82.
- Sierakowska M. Krajewska–Kułak E. Jakość życia w chorobach przewlekłych- nowe spojrzenie na pacjenta i problemy zdrowotne w aspekcie subiektywnej oceny. Piel XXI W. 2004; 2: 23–26.
- Kochman D. Jakość życia. Zdr Publ. 2007; 117: 242–248.
- Chrobak M. Ocena jakości życia zależnej od stanu zdrowia. Probl Piel. 2009; 17: 124–127.
- Dziurowicz–Kozłowska A. Wokół pojęcia jakości życia. Psychol Jakości Życia. 2002; 1: 77–99.
- Chrobak M. Nie tylko wskaźniki biomedyczne. Magazyn Pielęgniarki i Położnej. 2010; 10: 1–2.
- Zawisza K, Tobiasz-Adamczyk B, Nowak W, et al. [Validity and reliability of the quality of life questionnaire (EORTC QLQ C30) and its breast cancer module (EORTC QLQ BR23)]. Ginekol Pol. 2010; 81(4): 262–267.
- Nahleh Z. Decreased Health Related Quality of Life among Hispanic Breast Cancer Survivors. Women's Health. 2016; 2(1).
- Gangane N, Khairkar P, Hurtig AK, et al. Quality of Life Determinants in Breast Cancer Patients in Central Rural India. Asian Pac J Cancer Prev. 2017; 18(12): 3325–3332.
- Stępień R. Uwarunkowania społeczno-demograficzne poziomu lęku i depresji u kobiet po radykalnym leczeniu chirurgicznym raka piersi – mastektomii. Probl Piel. 2007; 15: 20–25.
- Yfantis A, Intas G, Tolia M, et al. Health-related quality of life of young women with breast cancer. Review of the literature. J BUON. 2018; 23(1): 1–6.
- Graja T, Grodecka–Gazdecka S. Czynniki wpływające na jakość życia kobiet leczonych z powodu raka piersi. Prz Ginekol Położ. 2005; 5(3-3): 115–120.
- Kurowska K, Splerewska B. Rola przystosowania się do optymalnej jakości życia kobiet po mastektomii. Piel Chir Angiol. 2012; 3: 114–122.
- Musiał Z, Sendecka W. Zalewska–Puchała J. Jakość życia kobiet po mastektomii. Probl Piel. 2013; 21: 38–46.
- Chojnacka–Szawłowska G. Następstwa psychologiczne nowotworu gruczołu piersiowego i narządów rodnych. Wyd. Ossolineum. Wrocław; 1994: 31–42.
- Milik A. Przystosowanie się do choroby u kobiet z nowotworem piersi przed mastektomią i po niej oraz przed zabiegiem oszczędzającym i po tym zabiegu. Psychoonkologia. 2013; 2: 50–55.
- Zdończyk SA. Wpływ wybranych czynników socjomedycznych na jakość życia i funkcjonowanie psychoseksualne kobiet po leczeniu operacyjnym raka gruczołu piersiowego. Pom J Life Sci. 2015; 61: 199–206.
- Stadnicka G, et al. Pawłowska–Muc A, Bańkowska B Jakość życia kobiet po amputacji piersi. Technologie w optymalizacji opieki medycznej. EJMT. 2014; 4(5): 8–14.
- Muszalik M. Kędziora–Kornatowska K. Jakość życia a stan zdrowia. Mag Piel Poł. 2007; 5: 24–25.
- Perez DJ, Williams SM, Christensen EA, et al. A longitudinal study of health related quality of life and utility measures in patients with advanced breast cancer. Qual Life Res. 2001; 10(7): 587–593.
- Gärtner R, Jensen MB, Nielsen J, et al. Prevalence of and factors associated with persistent pain following breast cancer surgery. JAMA. 2009; 302(18): 1985–1992.
- Macdonald L, Bruce J, Scott NW, et al. Long-term follow-up of breast cancer survivors with post-mastectomy pain syndrome. Br J Cancer. 2005; 92(2): 225–230.
- Lee TS, Kilbreath SL, Refshauge KM, et al. Prognosis of the upper limb following surgery and radiation for breast cancer. Breast Cancer Res Treat. 2008; 110(1): 19–37.
- Imayama I, Alfano CM, Neuhouser ML, et al. Weight, inflammation, cancer-related symptoms and health related quality of life among breast cancer survivors. Breast Cancer Res Treat. 2013; 140(1): 159–176.
- Gałka A, Świątoniowska N, Kolasińska J. Assessment of the quality of life of women with breast cancer depending on the surgical treatment method used. Palliat Med Pract. 2018; 12: 76–85.
- Sobin L, Gospodarowicz M, Wittekind C. TNM Klasyfikacja Nowotworów Złośliwych. Via Medica, Gdańsk 2010.
- Poorkiani M, Abbaszadeh A, Hazrati M, et al. The effect of rehabilitation on quality of life in female breast cancer survivors in Iran. Indian J Med Paediatr Oncol. 2010; 31(4): 105–109.
- Kozieł P, Lomper K, Uchmanowicz B, et al. Związek akceptacji choroby oraz lęku i depresji z oceną jakości życia pacjentek z chorobą nowotworową gruczołu piersiowego. Medycyna Paliatywna w Praktyce. 2016; 10: 28–36.
- İzci F, Sarsanov D, Erdogan Zİ, et al. Impact of Personality Traits, Anxiety, Depression and Hopelessness Levels on Quality of Life in the Patients with Breast Cancer. Eur J Breast Health. 2018; 14(2): 105–111.
- Wrońska I. The quality of women's life after mastectomy in Poland. Health Care Women Int. 2003; 24(10): 900–909.
- Baile WF. Jakość życia i zaburzenia depresyjne u chorych na raka. In: Meyza J. ed. Jakość życia w chorobie nowotworowej. Centrum Onkologii Instytutu Marii Skłodowskiej–Curie, Warszawa 1997: 167–182.
- De Walden–Gałuszko K. Psychospołeczne aspekty raka sutka. In: Jassem J. ed. Rak sutka. Springer PWN, Warszawa 1998: 377–391.
- De Walden–Gałuszko K. Ból a depresja w teorii i praktyce. Psychoonkologia. 2003; 7: 25–29.
- Zegarski W, Głowacka I, Ostrowska Ż. Ocena jakości życia kobiet po mastektomii na podstawie standardowych kwestionariuszy: QLQ – C30 i QLQ – BR23. Nowotwory. 2010; 6: 532–535.
- Tsai HY, Kuo RNC, Chung KP. Quality of life of breast cancer survivors following breast-conserving therapy versus mastectomy: a multicenter study in Taiwan. Jpn J Clin Oncol. 2017; 47(10): 909–918.
- Chalubinska-Fendler J, Butwicka A, Kaźmierczak P, et al. Determinants of quality of life in patients with breast cancer undergoing external beam radiotherapy. Arch Med Sci. 2015; 11(6): 1361–1362.
- Potter S, Thomson HJ, Greenwood RJ, et al. Health-related quality of life assessment after breast reconstruction. Br J Surg. 2009; 96(6): 613–620.
- Roth RS, Lowery JC, Davis J, et al. Quality of life and affective distress in women seeking immediate versus delayed breast reconstruction after mastectomy for breast cancer. Plast Reconstr Surg. 2005; 116(4): 993–1002; discussion 1003.
- Nowicki A, Nikiel M. Operacje odtwórcze piersi, ocena satysfakcji pacjentek Współcz Onkol. 2006; 28: 264–267.
- Goldberg P, Stolzman M, Goldberg HM. Psychological considerations in breast reconstruction. Ann Plast Surg. 1984; 13(1): 38–43.
- Montazeri A, Vahdaninia M, Harirchi I, et al. Quality of life in patients with breast cancer before and after diagnosis: an eighteen months follow-up study. BMC Cancer. 2008; 8: 330.
- Rohani C, Abedi HA, Sundberg K, et al. Sense of coherence as a mediator of health-related quality of life dimensions in patients with breast cancer: a longitudinal study with prospective design. Health Qual Life Outcomes. 2015; 13: 195.
- Lindblad C, Langius-Eklöf A, Petersson LM, et al. Sense of coherence is a predictor of survival: A prospective study in women treated for breast cancer. Psychooncology. 2018; 27(6): 1615–1621.
- Nowicki A, Krzemkowska E, Rhone P. Acceptance of Illness after Surgery in Patients with Breast Cancer in the Early Postoperative Period. Pol Przegl Chir. 2015; 87(11): 539–550.
- Elsheshtawy EA, Abo-Elez WF, Ashour HS, et al. Coping trategies in gyptian adies with Breast Cancer. Breast Cancer: Basic Clin Res. 2014; 8: 97–102.
- Ahadzadeh AS, Sharif SP. Uncertainty and Quality of Life in Women With Breast Cancer: Moderating Role of Coping Styles. Cancer Nurs. 2018 [Epub ahead of print].
- Jarkovský J, Skřivanová K, Benešová K, et al. Predictors of quality of life in Czech female breast cancer survivors following treatment with special interest to coping strategies. Vnitr Lek. 2017; 63(6): 389–396.
