Tom 9, Nr 3 (2023)
Artykuł przeglądowy
Opublikowany online: 2022-08-04
Pobierz cytowanie

Nadciśnienie tętnicze w onkologii klinicznej

Izabela Klorek1, Paweł Różanowski1
Onkol Prakt Klin Edu 2023;9(3):209-221.
Afiliacje
  1. Oddział Onkologii Klinicznej i Immunoonkologii z Pododdziałem Dziennym i Izbą Przyjęć, Wielkopolskie Centrum Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Poznaniu

dostęp płatny

Tom 9, Nr 3 (2023)
PRACE PRZEGLĄDOWE (REVIEW ARTICLES)
Opublikowany online: 2022-08-04

Streszczenie

Nadciśnienie tętnicze (HT, hypertension) stanowi poważny problem w populacji chorych dorosłych. Dotyczy około 1/3 osób powyżej 18. roku życia. Częstość występowania HT, podobnie jak nowotworów złośliwych rośnie z wiekiem, dlatego w momencie stawiania diagnozy onkologicznej chorzy często leczą się z powodu HT. Ponadto sam nowotwór i leczenie onkologiczne (wraz ze wspomagającym) często przyczyniają się do rozwoju HT de novo, lub nasilenia już istniejącego. Dotyczy to kolejnej 1/3 pacjentów. Jest to problem, z którym onkolog kliniczny spotyka się w swojej praktyce każdego dnia, a który w sposób bezpośredni, lub pośredni (poprzez wynikające z HT powikłania narządowe), bywa przyczyną niewłączenia, lub przedwczesnego zakończenia terapii przeciwnowotworowej.

W odniesieniu do leków blokujących neoangiogenezę HT jest jednocześnie czynnikiem predykcyjnym lepszej odpowiedzi, co przekłada się nawet na wydłużenie czasu przeżycia całkowitego. Diagnozę HT u pacjentów onkologicznych należy stawiać wcześnie, w sposób prawidłowy, a skuteczną terapię hipotensyjną stosować w sposób zindywidualizowany. Może się to przyczynić do zmniejszenia liczby i nasilenia powikłań sercowo-naczyniowych oraz poprawy rokowania i przeżycia, także z powodu choroby nowotworowej. 

Streszczenie

Nadciśnienie tętnicze (HT, hypertension) stanowi poważny problem w populacji chorych dorosłych. Dotyczy około 1/3 osób powyżej 18. roku życia. Częstość występowania HT, podobnie jak nowotworów złośliwych rośnie z wiekiem, dlatego w momencie stawiania diagnozy onkologicznej chorzy często leczą się z powodu HT. Ponadto sam nowotwór i leczenie onkologiczne (wraz ze wspomagającym) często przyczyniają się do rozwoju HT de novo, lub nasilenia już istniejącego. Dotyczy to kolejnej 1/3 pacjentów. Jest to problem, z którym onkolog kliniczny spotyka się w swojej praktyce każdego dnia, a który w sposób bezpośredni, lub pośredni (poprzez wynikające z HT powikłania narządowe), bywa przyczyną niewłączenia, lub przedwczesnego zakończenia terapii przeciwnowotworowej.

W odniesieniu do leków blokujących neoangiogenezę HT jest jednocześnie czynnikiem predykcyjnym lepszej odpowiedzi, co przekłada się nawet na wydłużenie czasu przeżycia całkowitego. Diagnozę HT u pacjentów onkologicznych należy stawiać wcześnie, w sposób prawidłowy, a skuteczną terapię hipotensyjną stosować w sposób zindywidualizowany. Może się to przyczynić do zmniejszenia liczby i nasilenia powikłań sercowo-naczyniowych oraz poprawy rokowania i przeżycia, także z powodu choroby nowotworowej. 

Pobierz cytowanie

Słowa kluczowe

nadciśnienie tętnicze; chemioterapia; leki antyangiogenne; inhibitory kinaz tyrozynowych; radioterapia

Informacje o artykule
Tytuł

Nadciśnienie tętnicze w onkologii klinicznej

Czasopismo

Onkologia w Praktyce Klinicznej - Edukacja

Numer

Tom 9, Nr 3 (2023)

Typ artykułu

Artykuł przeglądowy

Strony

209-221

Opublikowany online

2022-08-04

Wyświetlenia strony

657

Wyświetlenia/pobrania artykułu

153

Rekord bibliograficzny

Onkol Prakt Klin Edu 2023;9(3):209-221.

Słowa kluczowe

nadciśnienie tętnicze
chemioterapia
leki antyangiogenne
inhibitory kinaz tyrozynowych
radioterapia

Autorzy

Izabela Klorek
Paweł Różanowski

Referencje (68)
  1. Tykarski A, Filipiak K, Januszewicz A, et al. Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym – 2019 rok. Wytyczne Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego. Nadciśnienie Tętnicze w Praktyce. 2019; 5(1): 1–86.
  2. Williams B, Mancia G, Spiering W, et al. ESC Scientific Document Group. 2018 ESC/ESH Guidelines for the management of arterial hypertension. Eur Heart J. 2018; 39(33): 3021–3104.
  3. Guideline for the pharmacological treatment of hypertension in adults. Geneva: World Health Organization; 2021. Licence: CC BY-NC-SA 3.0 IGP. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/hypertension.
  4. Herrmann J, Lenihan D, Armenian S, et al. Defining cardiovascular toxicities of cancer therapies: an International Cardio-Oncology Society (IC-OS) consensus statement. Eur Heart J. 2022; 43(4): 280–299.
  5. Zdrojewski Ł, Zdrojewski T, Rutkowski M, et al. Prevalence and control of cardiovascular risk factors in Poland. Assumptions and objectives of the NATPOL 2011 Survey. Kardiol Pol. 2013; 71(4): 381–392.
  6. Zdrojewski T, Więcek A, Grodzicki T. Rozpowszechnienie, świadomość i skuteczność leczenia nadciśnienia tętniczego u osób powyżej 65. roku życia w Polsce. In: Mossakowska M, Więcek A, Błędowski P. ed. Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce. Termedia Wydawnictwo Medyczne, Poznań 2012.
  7. Drygas W, Bielecki W, Kozakiewicz K. Wieloośrodkowe Ogólnopolskie Badanie Stanu Zdrowia Ludności – WOBASZ. In: Kopeć G, Jankowski P, Pająk A. ed. Epidemiologia i prewencja chorób krążenia. Medycyna Praktyczna, Kraków 2015.
  8. National Cancer Institute. Common Terminology Criteria for Adverse Events (CTCAE) v.5.0. 2017. https://ctep.cancer.gov/protocoldevelopment/electronic_applications/ctc.htm.
  9. Mahmood SS, Levy D, Vasan RS, et al. The Framingham Heart Study and the epidemiology of cardiovascular disease: a historical perspective. Lancet. 2014; 383(9921): 999–1008.
  10. Januszewicz A, Prejbisz A, Dobrowolski P. Nadciśnienie tętnicze (Klasyfikacja i Nadciśnienie tętnicze pierwotne). In: Szczeklik A, Gajewski P. ed. Interna Szczeklika 2021. Medycyna Praktyczna, Kraków 2021: 449–464.
  11. Chu E, DeVita Jr VT. Physiciaqns’ Cancer Chemotherapy Drug Manual 2022 (ed. 22nd). Jones & Bartlett Publishers 2021.
  12. Yahalom J, Lunning MA. Cardiac Toxicity. In: DeVita Jr VT, Lawrence TS, Rosenberg SA. ed. Cancer. Principles & Practice of Oncology (11th ed.). Wolters Kluwer, Philadelphia 2019.
  13. Madeddu C, Deidda M, Piras A, et al. Pathophysiology of cardiotoxicity induced by nonanthracycline chemotherapy. J Cardiovasc Med (Hagerstown). 2016; 17 Suppl 1: S12–S18.
  14. Zito C, Manganaro R, Carerj S, et al. Peripheral Artery Disease and Stroke. Cardiovasc Echogr. 2020; 30(Suppl 1): S17–S25.
  15. Songbo M, Lang H, Xinyong C, et al. Oxidative stress injury in doxorubicin-induced cardiotoxicity. Toxicol Lett. 2019; 307: 41–48.
  16. Armstrong GT, Oeffinger KC, Chen Y, et al. Modifiable risk factors and major cardiac events among adult survivors of childhood cancer. J Clin Oncol. 2013; 31(29): 3673–3680.
  17. Cohen JB, Geara AS, Hogan JJ, et al. Hypertension in Cancer Patients and Survivors: Epidemiology, Diagnosis, and Management. JACC CardioOncol. 2019; 1(2): 238–251.
  18. Totzeck M, Mincu RI, Mrotzek S, et al. Cardiovascular diseases in patients receiving small molecules with anti-vascular endothelial growth factor activity: A meta-analysis of approximately 29,000 cancer patients. Eur J Prev Cardiol. 2018; 25(5): 482–494.
  19. Abdel-Qadir H, Ethier JL, Lee DS, et al. Cardiovascular toxicity of angiogenesis inhibitors in treatment of malignancy: A systematic review and meta-analysis. Cancer Treat Rev. 2017; 53: 120–127.
  20. https://www.ema.europa.eu/en/documents/product-information/avastin-epar-product-information_pl.
  21. https://www.ema.europa.eu/en/documents/product-information/zaltrap-epar-product-information_pl.
  22. https://ec.europa.eu/health/documents/community-register/2006/2006071911567/anx_11567_pl.
  23. https://www.ema.europa.eu/en/documents/product-information/nexavar-epar-product-information_pl.
  24. https://ec.europa.eu/health/documents/community-register/2006/2006071911537/anx_11537_pl.
  25. https://www.ema.europa.eu/en/documents/product-information/votrient-epar-product-information.
  26. https://www.novartis.pl/system/files/product-info/votrient_chpl_2021-10.
  27. https://www.pfizerpro.com.pl/sites/default/files/chpl_inlyta_annexes-approved-11.11.2019.
  28. https://www.ema.europa.eu/en/documents/product-information/stivarga-epar-product-information.
  29. https://www.ema.europa.eu/en/documents/product-information/cyramza-epar-product-information.
  30. https://www.ema.europa.eu/en/documents/product-information/cabometyx-epar-product-information.
  31. https://www.ema.europa.eu/en/documents/product-information/lenvima-epar-product-information.
  32. https://www.ema.europa.eu/en/documents/product-information/alunbrig-epar-product-information_pl.
  33. https://www.ema.europa.eu/en/documents/product-information/tafinlar-epar-product-information.
  34. https://ec.europa.eu/health/documents/community-register/2016/20161109136263 /anx_136263_pl.
  35. Hussain M, Fizazi K, Saad F, et al. Enzalutamide in Men with Nonmetastatic, Castration-Resistant Prostate Cancer. N Engl J Med. 2018; 378(26): 2465–2474.
  36. Smith I, Yardley D, Burris H, et al. Comparative Efficacy and Safety of Adjuvant Letrozole Versus Anastrozole in Postmenopausal Patients With Hormone Receptor-Positive, Node-Positive Early Breast Cancer: Final Results of the Randomized Phase III Femara Versus Anastrozole Clinical Evaluation (FACE) Trial. J Clin Oncol. 2017; 35(10): 1041–1048.
  37. Blaes A, Beckwith H, Florea N, et al. Vascular function in breast cancer survivors on aromatase inhibitors: a pilot study. Breast Cancer Res Treat. 2017; 166(2): 541–547.
  38. Zhou YW, Zhu YJ, Wang MN, et al. Immune Checkpoint Inhibitor-Associated Cardiotoxicity: Current Understanding on Its Mechanism, Diagnosis and Management. Front Pharmacol. 2019; 10: 1350.
  39. Waheed N, Fradley MG, DeRemer DL, et al. Newly diagnosed cardiovascular disease in patients treated with immune checkpoint inhibitors: a retrospective analysis of patients at an academic tertiary care center. Cardiooncology. 2021; 7(1): 10.
  40. Li XY, Sun JF, Hu SQ. The renin-angiotensin system blockers as adjunctive therapy for cancer: a meta-analysis of survival outcome. Eur Rev Med Pharmacol Sci. 2017; 21(6): 1375–1383.
  41. Wilk M, Waśko-Grabowska A, Skoneczna I, et al. Angiotensin System Inhibitors May Improve Outcomes of Patients With Castration-Resistant Prostate Cancer During Abiraterone Acetate Treatment-A Cardio-Oncology Study. Front Oncol. 2021; 11: 664741.
  42. McKay RR, Rodriguez GE, Lin X, et al. Angiotensin system inhibitors and survival outcomes in patients with metastatic renal cell carcinoma. Clin Cancer Res. 2015; 21(11): 2471–2479.
  43. Rosenthal T, Gavras I. Renin-Angiotensin Inhibition in Combating Malignancy: A Review. Anticancer Res. 2019; 39(9): 4597–4602.
  44. Bernardi D, Agati L. Cardiovascular adverse reactions after the administration of recombinant human erythropoietin: light ad shade. Minerva Cardioangiol. 2012; 60(2): 227–236.
  45. Ioka T, Kusano E. [Erythropoietin-induced hypertension]. Nihon Rinsho. 2006; Suppl 3: 513–516.
  46. Vaziri N. Mechanism of erythropoietin-induced hypertension. American Journal of Kidney Diseases. 1999; 33(5): 821–828.
  47. Pope JE, Anderson JJ, Felson DT. A meta-analysis of the effects of nonsteroidal anti-inflammatory drugs on blood pressure. Arch Intern Med. 1993; 153(4): 477–484.
  48. Johnson AG, Nguyen TV, Day RO. Do nonsteroidal anti-inflammatory drugs affect blood pressure? A meta-analysis. Ann Intern Med. 1994; 121(4): 289–300.
  49. Batlouni M. Anti-inflamatórios não esteroides: Efeitos cardiovasculares, cérebro-vasculares e renais. Arquivos Brasileiros de Cardiologia. 2010; 94(4): 556–563.
  50. Fortes ZB, Nigro D. Aspectos farmacológicos da interação anti-hipertensivos e antiinflamatórios não-esteróides. Rev Bras Hipertens. 2005; 12(2): 108–111.
  51. http://chpl.com.pl/data_files/2012-12-14_SPC_BetalocZOK_2012-09-24%28clean%29.pdf (05.02.2022).
  52. http://chpl.com.pl/data_files/2013-04-16_SmPC_Furosemid_inj_2013_03.pdf (05.02.2022).
  53. https://leki.urpl.gov.pl/files/30_Perindanor.pdf (05.02.2022).
  54. Zeng ZC, Sun Tw, He Hj, et al. Influence of radiotherapy on blood pressure in patients with cervical and upper thoracic esophageal cancer. Research Square. 2020.
  55. Ishibashi N, Maebayashi T, Aizawa T, et al. Computed Tomography Density Change in the Thyroid Gland Before and After Radiation Therapy. Anticancer Res. 2018; 38(1): 417–421.
  56. Nishiyama K, Kozuka T, Higashihara T, et al. Acute radiation thyroiditis. Int J Radiat Oncol Biol Phys. 1996; 36(5): 1221–1224.
  57. Klein I, Ojamaa K. Thyroid hormone and the cardiovascular system. N Engl J Med. 2001; 344(7): 501–509.
  58. Izzo R, Cipolletta E, Ciccarelli M, et al. Enhanced GRK2 expression and desensitization of betaAR vasodilatation in hypertensive patients. Clin Transl Sci. 2008; 1(3): 215–220.
  59. https://www.gov.pl/web/zdrowie/choroby-onkologiczne.
  60. Zamorano JL, Lancellotti P, Rodriguez Muñoz D, et al. ESC Scientific Document Group. 2016 ESC Position Paper on cancer treatments and cardiovascular toxicity developed under the auspices of the ESC Committee for Practice Guidelines:  The Task Force for cancer treatments and cardiovascular toxicity of the European Society of Cardiology (ESC). Eur Heart J. 2016; 37(36): 2768–2801.
  61. de Boer RA, Hulot JS, Tocchetti CG, et al. Common mechanistic pathways in cancer and heart failure. A scientific roadmap on behalf of the Translational Research Committee of the Heart Failure Association (HFA) of the European Society of Cardiology (ESC). Eur J Heart Fail. 2020; 22(12): 2272–2289.
  62. Syrigos K, Karapanagiotou E, Boura P, et al. Bevacizumab-Induced Hypertension. BioDrugs. 2011; 25(3): 159–169.
  63. Ranpura V, Pulipati B, Chu D, et al. Increased risk of high-grade hypertension with bevacizumab in cancer patients: a meta-analysis. Am J Hypertens. 2010; 23(5): 460–468.
  64. Nakaya A, Kurata T, Yokoi T, et al. Retrospective analysis of bevacizumab-induced hypertension and clinical outcome in patients with colorectal cancer and lung cancer. Cancer Med. 2016; 5(7): 1381–1387.
  65. Rini BI, Cohen DP, Lu DR, et al. Hypertension as a biomarker of efficacy in patients with metastatic renal cell carcinoma treated with sunitinib. J Natl Cancer Inst. 2011; 103(9): 763–773.
  66. Szmit S, Langiewicz P, Złnierek J, et al. Hypertension as a predictive factor for survival outcomes in patients with metastatic renal cell carcinoma treated with sunitinib after progression on cytokines. Kidney Blood Press Res. 2012; 35(1): 18–25.
  67. George S, Reichardt P, Lechner T, et al. Hypertension as a potential biomarker of efficacy in patients with gastrointestinal stromal tumor treated with sunitinib. Ann Oncol. 2012; 23(12): 3180–3187.
  68. Wirth LJ, Tahara M, Robinson B, et al. Treatment-emergent hypertension and efficacy in the phase 3 Study of (E7080) lenvatinib in differentiated cancer of the thyroid (SELECT). Cancer. 2018; 124(11): 2365–2372.

Regulamin

Ważne: serwis https://journals.viamedica.pl/ wykorzystuje pliki cookies. Więcej >>

Używamy informacji zapisanych za pomocą plików cookies m.in. w celach statystycznych, dostosowania serwisu do potrzeb użytkownika (np. język interfejsu) i do obsługi logowania użytkowników. W ustawieniach przeglądarki internetowej można zmienić opcje dotyczące cookies. Korzystanie z serwisu bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci komputera. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności.

Czym są i do czego służą pliki cookie możesz dowiedzieć się na stronie wszystkoociasteczkach.pl.

 

Wydawcą serwisu jest  VM Media Group sp. z o.o., ul. Świętokrzyska 73, 80–180 Gdańsk

tel.:+48 58 320 94 94, faks:+48 58 320 94 60, e-mail:  viamedica@viamedica.pl