Tom 7, Nr 6 (2021)
Artykuł przeglądowy
Opublikowany online: 2021-12-20
Wyświetlenia strony
4367
Wyświetlenia/pobrania artykułu
601
Ocena jakości życia chorych na raka piersi i raka szyjki macicy
Onkol Prakt Klin Edu 2021;7(6):394-401.
Streszczenie
Lokalizacja nowotworu oraz rodzaj obranego leczenia różnicują jakość życia pacjenta. Zachorowalność na nowotwory wzrasta z roku na roku jednocześnie coraz więcej pacjentów przechodzi pomyślnie proces leczenia borykając się z bezpośrednimi i odroczonymi w czasie skutkami choroby oraz zastosowanego leczenia. Zachorowanie na nowotwór jest sytuacją kryzysową w życiu człowieka, która może zaburzyć poczucie wpływu, stabilizacji i bezpieczeństwa. Nowotwór znacząco wpływa na życie pacjenta oraz rodziny, a diagnoza potwierdzająca nowotwór może zaburzyć poczucie kontroli własnego zdrowia. Według licznych badań nad jakością życia, w zależności od lokalizacji nowotworu reakcja pacjentów na przebieg leczenia może mieć zróżnicowane skutki psychologiczne, które mają wpływ na proces adaptacji do choroby oraz funkcjonowanie psychospołeczne. Choroba nowotworowa w zależności od umiejscowienia może wpływać na ocenę własnego ciała oraz funkcjonowanie w sferze seksualnej. Lokalizacja nowotworu nie tylko wpływa na zmiany ciała pacjenta oraz możliwości zdrowotne odnoszące się do jego fizyczności, ale i strategie radzenia sobie, postrzeganie siebie, poczucie wpływu na własne zdrowie i jakość relacji społecznych.
Celem publikacji jest ocena różnic dotyczących jakości życia związanej ze zdrowiem u kobiet chorych na raka piersi i raka szyjki macicy.
Słowa kluczowe: rak piersirak szyjki macicyjakość życiapoczucie kontroli
Referencje
- Wojciechowska U, Didkowska J, Michałek I. Nowotwory złośliwe w roku 2018. Krajowy Rejestr Nowotworów 2018: 8–12.
- Słowik A, Jabłoński M, Michałowska-Kaczmarczyk A, et al. Evaluation of quality of life in women with breast cancer, with particular emphasis on sexual satisfaction, future perspectives and body image, depending on the method of surgery. Psychiatria Polska. 2017; 51(5): 871–888.
- Puchalska M, Sierko E, Sokół M, et al. Jakość życia chorych na raka piersi poddanych chemioterapii prowadzonej w warunkach szpitalnych. Problemy Pielęgniarstwa. 2011; 19(3): 341–347.
- Tuchowska P, Worach-Kardas H, Marcinkowski JT. Najczęstsze nowotwory złośliwe w Polsce – główne czynniki ryzyka i możliwości optymalizacji działań profilaktycznych. Probl Hig Epidemiol. 2013; 94(2): 166–171.
- Pytka D, Spych M. Jakość życia pacjentek po zabiegu Mastektomii. JOURNAL OF PUBLIC HEALTH, NURSING AND MEDICAL RESCUE. 2012; 4.
- Pacian A, Kulik T, Chruściel P, et al. Psychosocial conditions of quality of life for women during menopause treated for breast cancer. Menopausal Review. 2012; 5: 423–427.
- Kędzia W, Zwierko M. Epidemiologia raka szyjki macicy. In: Markowska J (ed. Ginekologia onkologiczna. 2006; 1: 501–512.
- Didkowska J. Nowotwory szyjki macicy w Polsce – epidemiologiczny bilans otwarcia i perspektywy. Ginekologia Polska. 2006; 8: 660–666.
- Bidzan M, Rudnik A, Peplińska A. Korelaty pomiędzy różnymi obszarami życia kobiet po operacji raka szyjki macicy metodą Wertheima-Meigsa w odniesieniu do jakości życia. Psychoonkologia. 2013; 2: 62–70.
- Trzebiatowska I. Zaburzenia psychiczne w chorobie nowotworowej. In: De Walden-Gałuszko K, Majkowicz M. ed. Jakość życia w chorobie nowotworowej. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego 1994: 13–40.
- Rzepka K, Nowicki A. Zespół zmęczenia u chorych na raka piersi. Współczesna Onkol. 2010; 14: 321–325.
- Religioni U, Czerw A, Deptała A. Patient mental adjustment to selected types of cancer. Psychiatria Polska. 2018; 52(1): 129–141.
- Greer S, Morris T, Pettingale KW. Psychological response to breast cancer: effect on outcome. Lancet. 1979; 2(8146): 785–787.
- Bujok G, Tombarkiewicz M. Jakość życia uwarunkowana stanem zdrowia jako nowy problem kliniczny. Wiadomości Lekarskie. 2005; 58(1): 67–70.
- www.who.int/en/.
- de Walden-Gałuszko K. Ocena jakości życia uwarunkowana stanem zdrowia. In: Meyza J. ed. Jakość życia w chorobie nowotworowej. Centrum Onkologii, Warszawa 1997: 77–82.
- Jankau J, Trus-Urbańska M, Renkielska A. Zmiana jakości życia po zabiegu rekonstrukcji piersi. Forum Medycyny Rodzinnej. 2011; 5(5): 414–419.
- Stadnicka G, Pawłowska-Muc A, Bańkowska B, et al. Jakość życia kobiet po amputacji piersi. European Journal of Medical Technologies. 2014; 4(5): 8–14.
- Michalak A, Krawczyk K, Bocian R, et al. Jakość życia. Ginekologia Praktyczna. 2009; 2: 33–37.
- Kozieł P, Lomper M, Uchmanowicz B, et al. Związek akceptacji choroby oraz lęku i depresji z oceną jakości życia pacjentek z chorobą nowotworową gruczołu piersiowego. Medycyna Paliatywna w Praktyce. 2016; 10(1): 28–36.
- Huang HY, Tsai WC, Chou WY, et al. Quality of life of breast and cervical cancer survivors. BMC Womens Health. 2017; 17(1): 30.
- Villar RR, Fernández SP, Garea CC, et al. Quality of life and anxiety in women with breast cancer before and after treatment. Rev Lat Am Enfermagem. 2017; 25: e2958.
- Zielińska-Więczkowska H, Betłakowski J. Jakość życia pacjentów z chorobą nowotworową poddanych chemioterapii. Współczesna Onkol. 2010; 14: 276–280.
- Terelak FJ, Krzesicka E, Małkiewicz M. The locus of control and sense of coherence and coping stress strategies at women of cancer patients of breast. Studia Psychologica. 2009: 21–44.
- Jagielska B, Poniatowska G, Tałasiewicz K, et al. Powikłania ogólnoustrojowe leczenia hormonalnego chorych na raka gruczołu krokowego i raka piersi. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Onkologicznego. 2017; 2(1): 256–264.
- Stein KD, Jacobsen PB, Hann DM, et al. Impact of hot flashes on quality of life among postmenopausal women being treated for breast cancer. J Pain Symptom Manage. 2000; 19(6): 436–445.
- Dorjgochoo T, Gu K, Kallianpur A, et al. Menopausal symptoms among breast cancer patients 6 months after diagnosis: a report from the Shanghai Breast Cancer Survival Study. Menopause. 2009; 16(6): 1205–1212.
- Mourits MJ, Böckermann I, de Vries EG, et al. Tamoxifen effects on subjective and psychosexual well-being, in a randomised breast cancer study comparing high-dose and standard-dose chemotherapy. Br J Cancer. 2002; 86(10): 1546–1550.
- Zegarski W, Głowacka I, Ostrowska Ż. Ocena jakości życia kobiet po mastektomii na podstawie standardowych kwestionariuszy: QLQ – C30 i QLQ – BR23. Nowotwory. Journal of Oncology. 2010; 60(6): 532–535.
- Lopes JV, Bergerot CD, Barbosa LR, et al. Impact of breast cancer and quality of life of women survivors. Rev Bras Enferm. 2018; 71(6): 2916–2921.
- Saei Ghare Naz M, Darooneh T, Salmani F, et al. Relationship of Health Locus of Control with Breast Cancer Screening Belief of Iranian Women. Asian Pac J Cancer Prev. 2019; 20(3): 699–703.
- Potter S, Thomson HJ, Greenwood RJ, et al. Health-related quality of life assessment after breast reconstruction. Br J Surg. 2009; 96(6): 613–620.
- Dian D, Schwenn K, Mylonas I, et al. Quality of life among breast cancer patients undergoing autologous breast reconstruction versus breast conserving therapy. J Cancer Res Clin Oncol. 2007; 133(4): 247–252.
- de Walden-Gałuszko K. Ocena jakości życia w onkologii. Nowotwory. 1994; 44(2): 92–97.
- Tobiasz-Adamczyk B. Jakość życia uwarunkowana stanem zdrowia. In: Ostrowska A. ed. Socjologia Medycyny. Podejmowane problemy, kategorie analizy. 2009: 137–145.
- Elder EE, Brandberg Y, Björklund T, et al. Quality of life and patient satisfaction in breast cancer patients after immediate breast reconstruction: a prospective study. Breast. 2005; 14(3): 201–208.
- Elder EE, Brandberg Y, Björklund T, et al. Quality of life and patient satisfaction in breast cancer patients after immediate breast reconstruction: a prospective study. Breast. 2005; 14(3): 201–208.
- Cocquyt VF, Blondeel PN, Depypere HT, et al. Better cosmetic results and comparable quality of life after skin-sparing mastectomy and immediate autologous breast reconstruction compared to breast conservative treatment. Br J Plast Surg. 2003; 56(5): 462–470.
- Winters ZE, Benson JR, Pusic AL. A systematic review of the clinical evidence to guide treatment recommendations in breast reconstruction based on patient- reported outcome measures and health-related quality of life. Ann Surg. 2010; 252(6): 929–942.
- Donovan K, Taliaferro L, Alvarez E, et al. Sexual health in women treated for cervical cancer: Characteristics and correlates. Gynecol Oncol. 2007; 104(2): 428–434.
- Arndt V, Merx H, Stürmer T, et al. Age-specific detriments to quality of life among breast cancer patients one year after diagnosis. Eur J Cancer. 2004; 40(5): 673–680.
- Watters JM, Yau JC, O'Rourke K, et al. Functional status is well maintained in older women during adjuvant chemotherapy for breast cancer. Ann Oncol. 2003; 14(12): 1744–1750.
- Kieszkowska-Grudny A, Rucińska M, Biedrzycka S, et al. Ocena jakości życia w grupie kobiet chorych na raka szyjki macicy po radykalnej radiochemioterapii oraz w grupie kobiet nieleczonych z powodu raka — doniesienie wstępne. Nowotwory. Journal of Oncology. 2012; 62(3): 168–174.
- Zhou W, Yang X, Dai Y, et al. Survey of cervical cancer survivors regarding quality of life and sexual function. J Cancer Res Ther. 2016; 12(2): 938–944.
- Frumovitz M, Sun CC, Schover LR, et al. Quality of life and sexual functioning in cervical cancer survivors. J Clin Oncol. 2005; 23(30): 7428–7436.
- Park SY, Bae DS, Nam JH, et al. Quality of life and sexual problems in disease-free survivors of cervical cancer compared with the general population. Cancer. 2007; 110(12): 2716–2725.
- Hopwood P, Fletcher I, Lee A, et al. A body image scale for use with cancer patients. Eur J Cancer. 2001; 37(2): 189–197.
- Pieterse QD, Maas CP, ter Kuile MM, et al. An observational longitudinal study to evaluate miction, defecation, and sexual function after radical hysterectomy with pelvic lymphadenectomy for early-stage cervical cancer. Int J Gynecol Cancer. 2006; 16(3): 1119–1129.
- Kozaka J. Jakość życia a poczucie koherencji kobiet chorych na raka jajnika. Psychoonkologia. 2001; 6(1): 13–19.
- Dahiya N, Acharya AS, Bachani D, et al. Quality of Life of Patients with Advanced Cervical Cancer before and after Chemoradiotherapy. Asian Pac J Cancer Prev. 2016; 17(7): 3095–3099.
- Adamczak M, Chojnacka-Szawłowska G, Juczyński Z. Radzenie sobie ze stresem spowodowanym chorobą nowotworową. In: De Walden-Gałuszko K. ed. Psychoonkologia. 2000: 23–43.
