Wstęp. Skojarzenie inhibitorów BRAF i MEK przyniosło poprawę przeżyć wolnych od progresji choroby oraz przeżyć całkowitych u chorych na przerzutowego czerniaka z mutacją BRAF V600. Przeprowadzono retrospektywną analizę wyników leczenia chorych na zaawansowanego czerniaka z zastosowaniem inhibitorów BRAF/MEK w ramach codziennej praktyki klinicznej.

Materiał i metody. Wcześniej nieleczeni chorzy na nieresekcyjnego czerniaka w stopniu IIIC lub IV z obecną mutacją BRAF otrzymywali dabrafenib z trametynibem lub wemurafenib z kobimetynibem. Wszyscy chorzy otrzymywali inhibitory BRAF/MEK w pierwszej linii leczenia w ramach programu lekowego Ministerstwa Zdrowia. Mediana czasu obserwacji wyniosła 41 miesięcy. Krzywe przeżycia oszacowano metodą Kaplana–Meiera. Porównania krzywych przeżycia w poszczególnych podgrupach chorych (analiza jednoczynnikowa) dokonywano, stosując test log-rank.

Wyniki. Do analizy włączono 95 chorych (48 kobiet i 47 mężczyzn; mediana wieku 55 lat). Osiemdziesięciu chorych otrzymywało dabrafenib z trametynibem, a 15 — wemurafenib z kobimetynibem. Dwunastu chorych kontynuowało terapię w momencie analizy danych. Odsetek obiektywnych odpowiedzi na leczenie wyniósł 71%. Całkowitą odpowiedź odnotowano u 6 chorych (6%), natomiast częściową u 62 chorych (65%). Mediany przeżycia wolnego od progresji choroby oraz całkowitego wyniosły, odpowiednio, 10 i 15 miesięcy. Do czynników niekorzystnie wpływających na przeżycie wolne od progresji choroby oraz całkowite należały: wysoka aktywność dehydrogenazy mleczanowej, ECOG > 0, stopień zaawansowania M1c–M1d oraz zajęcie przerzutami powyżej dwóch narządów. W grupie chorych leczonych wemurafenibem z kobimetynibem zaobserwowano większy odsetek działań niepożądanych w porównaniu z grupą chorych leczonych dabrafenibem i trametynibem (87 vs. 64%). Ogółem toksyczność w stopniach 3/4 odnotowano u 20% chorych. Do najczęstszych działań niepożądanych w grupie chorych leczonych dabrafenibem i trametynibem należały: gorączka, ogólne osłabienie, nudności i bóle stawów. W przypadku wemurafenibu i kobimetynibu dominowały zaś powikłania skórne (wysypka i fototoksyczność), bóle mięśni i stawów oraz biegunka.

Wnioski. Mimo wysokiego odsetka odpowiedzi na leczenie inhibitorami BRAF/MEK odnotowano krótsze przeżycia całkowite od obserwowanych w badaniach klinicznych. Różnica może wynikać z większej heterogeniczności populacji chorych leczonej w ramach codziennej praktyki klinicznej, z bardziej zaawansowaną chorobą nowotworową i częściej występującymi chorobami współistniejącymi.