Współczesne postępowanie w leczeniu mięsaków przestrzeni zaotrzewnowej

Streszczenie

Lokalizacja mięsaka tkanek miękkich (MTM) w przestrzeni zaotrzewnowej (ok. 15% wszystkich MTM) stanowi szczególne wyzwanie lecznicze, dlatego nowotwory te powinny być bezwzględnie leczone w wyspecjalizowanych ośrodkach. Najczęściej w okolicy tej występują liposarcoma (głównie well-differentatied liposarcoma — WD LPS, i dedifferentiated liposarcoma — DD LPS), leiomyosarcoma oraz solitary fibrous tumor. Specyfika mięsaków przestrzeni zaotrzewnowej (MPZ) polega na dużym potencjale do nawrotów miejscowych, rzadszym występowaniu przerzutów do płuc (częściej do wątroby) oraz większej trudności w osiągnięciu odpowiednich marginesów tkankowych (położenie pozaprzedziałowe, inwazja ważnych życiowo narządów). Podstawowe czynniki rokownicze obejmują wielkość guza nowotworowego, typ histologiczny, stopień złośliwości histologicznej, wieloogniskowość i radykalizm resekcji. W celu oceny rokowania można stosować nomogramy. Rozlegle resekcje obejmujące wraz z guzem sąsiadujące narządy (nerka, jelito, mięśnie, wątroba) stanowią jedyną możliwość wyleczenia tych nowotworów i są szczególnie uzasadnione w przypadkach, gdy nie pozostawia się makroskopowych fragmentów guza. Przy planowaniu leczenia należy rozważyć radioterapię przedoperacyjną, a obecnie w sytuacji MPZ o wysokim stopniu złośliwości — przedoperacyjną chemioterapię z zastosowaniem antracyklin i ifosfamidu. Podczas leczenia operacyjnego najczęściej z nowotworem usuwane są: nerki/nadnercza (ok. 50% chorych), jelito grube — hemikolektomia prawo- lub lewostronna ( > 20%), część trzustki (15%) i śledziona (10%). Resekcja blokowa MTM przestrzeni zaotrzewnowej z nacieczonymi narządami sąsiadującymi poprawia przeżycia chorych (zwłaszcza w przypadku tłuszczakomięsaków). Część autorów proponuje operowanie MPZ w sposób „przedziałowy”, z usunięciem również niezajętych otaczających narządów, takich jak śledziona, ogon trzustki, nerka, mięsień lędźwiowy, co może wpływać na poprawę wyników odległych, gdyż mikroskopowy naciek narządów sąsiadujących, które makroskopowe nie są zajęte przez mięsaka, występuje w ponad 60%. Liberalne podejście do resekcji niezajętych przez nowotwór, ale przyległych narządów należy brać pod uwagę zawsze, gdy indywidualnie dobiera się zakres leczenia chirurgicznego, uwzględniający jakość marginesów, typ histologiczny i możliwe powikłania. Powikłania chirurgiczne po rozległych operacjach MPZ dotyczą około 12–15% chorych. Stwierdzenie nacieku żyły głównej dolnej w badaniach obrazowych wymaga specjalnej analizy, ponieważ z jej ściany może rozwijać się część operowanych przypadków leiomyosarcoma.