Zmiany objętości oraz wartości liczb TK w obszarze guza oraz śliniankach przyusznych w przebiegu napromieniania z powodu raka narządów głowy i szyi metodą IMRT

Streszczenie

Wstęp. Liczba TK (CTN) w obrębie guza oraz narządów krytycznych może ulec zmianie w trakcie napromieniania, co może być wczesnym wskaźnikiem odpowiedzi terapeutycznej. W niniejszej pracy podjęto próbę określenia korelacji pomiędzy zmianami objętości oraz wartości CTN w obszarze guza (GTV) i ślinianek przyusznych (PG) w przebiegu napromieniania z powodu nowotworów głowy i szyi (HNC) z zastosowaniem modulacji intensywności wiązki (IMRT).

Materiał i metody. Ponowna ocena przy użyciu tomografii komputerowej (TK) została wykonana po 4 tygodniach radiochemioterapii u 71 chorych na HNC w stopniu zaawansowania II–IVb. Analizowano zmiany w objętości oraz wartości CTN pomiędzy oceną wyjściową i ponownym badaniem TK dla obszaru GTV obejmującego ognisko pierwotne i obszaru GTV zajętych węzłów chłonnych oraz dla PG. Zależność pomiędzy zmianami CTN oraz zmianami w objętości GTV i PG została oceniona z zastosowaniem korelacji Pearsona.

Wyniki. Objętości GTV ogniska pierwotnego, GTV węzłów chłonnych, ipsilateralnych PG i kontralateralnych PG uległy redukcji po 4 tygodniach radiochemioterapii o, odpowiednio: 26,30 ± 7,66 (p < 0,0001), 32,09 ± 37,2 (p < 0,04), 8,38 ± 1,61 (p < 0,0001) i 9,10 ± 1,81 cm3 (p < 0,0001), natomiast średnie CTN uległy redukcji o, odpowiednio: 2,50 ± 5,4, 1,79 ± 4,12, 1,90 ± 3,57 oraz 1,99 ± 3,54 jednostki Housfielda (HU). Stwierdzono słabą, ale pozytywną korelację pomiędzy zmianami CTN i redukcją objętości GTV ogniska pierwotnego (GTV P) oraz węzłów chłonnych (GTV N). Niemniej, nie zaobserwowano korelacji pomiędzy zmianami CTN i redukcją objętości w obrębie PG.

Wnioski. Indukowane napromienianiem zmiany wartości CTN w obrębie GTV i PG są mierzalne i indywidualne dla każdego chorego. Wartości CTN mogą ulegać zmniejszeniu w trakcie napromieniania, z adekwatną korela­cją pomiędzy zmianą średniej wartości CTN oraz redukcją objętości GTV P i N, przy braku korelacji z redukcją objętości PG.