Wyniki leczenia pembrolizumabem chorych na przerzutowego czerniaka po niepowodzeniu wcześniejszej terapii — doświadczenia dwóch ośrodków

Streszczenie

Wstęp. Pembrolizumab [przeciwciało monoklonalne przeciwko białku programowanej śmierci 1 (PD-1)] może wywoływać długotrwałe odpowiedzi i wydłużać czas przeżycia pacjentów chorych na zaawansowanego czerniaka. W pracy oceniono skuteczność i bezpieczeństwo tego leku, stosowanego u chorych na przerzutowego czerniaka po niepowodzeniu wcześniejszej terapii.

Metody. 54 pacjentów (średnia wieku 57 lat, zakres 18–77) po progresji po wcześniejszym leczeniu choroby przerzutowej (każdy chory otrzymał wcześniej przynajmniej ipilimumab) zostało poddanych terapii pembrolizumabem w zarejestrowanej dawce 2 mg/kg mc. co 3 tygodnie w ramach programu rozszerzonego dostępu. Byli oni obserwowani pod kątem czasu wolnego od progresji choroby (PFS), przeżycia całkowitego (OS), odpowiedzi na leczenie, zdarzeń niepożądanych. Średni czas obserwacji wyniósł 8,5 miesiąca.

Wyniki. Oprócz 6 przypadków chorzy otrzymali pembrolizumab jako co najmniej 3. linię leczenia choroby roz­sianej. Z wyjątkiem 2 przypadków czerniaka gałki ocznej pacjenci chorowali na czerniaka skóry; u 16 chorych stwierdzono obecność mutacji BRAF (30%), u 42 pacjentów stadium zaawansowania określono na M1c (78%), 27 miało wyjściowo zwiększoną aktywność dehydrogenazy mleczanowej — LDH (50%). Korzyść kliniczną z leczenia pembrolizumabem odniosło 50% chorych — odnotowano 1 całkowitą remisję, 7 częściowych i 19 przypadków stabilizacji choroby. Spośród badanych 36 chorych otrzymało co najmniej 4 dawki leku, 13 pozostaje w leczeniu. Mediana OS nie została osiągnięta, szacowany odsetek 1-rocznych przeżyć to 48%. Nie zaobserwowano żad­nych różnic w OS pomiędzy pacjentami z obecnością mutacji BRAF i bez obecności, gorsze przeżycia dotyczyły chorych z podwyższonym wyjściowym stężeniem LDH (p = 0,009); nieznacznie gorsze wyniki zanotowano w grupie pacjentów, którzy otrzymali ponad 3 linie leczenia, i w stadium M1c. Mediana PFS wyniosła 5,6 miesiąca, szacowany odsetek 1-rocznych PFS wyniósł 40%, lepszy wynik obserwowano w grupie pacjentów z prawidłowym stężeniem LDH (7,5 vs. 4,5 miesiąca; p = 0,02). Lek był dobrze tolerowany — działania niepożądane pojawiły się u 14 pacjentów (26%), tylko w 3 przypadkach były to działania 3. stopnia (6%): biegunka, cukrzyca, zapalenie płuc.

Wnioski. Potwierdzono aktywność i profil bezpieczeństwa pembrolizumabu stosowanego poza badaniami klinicznymi u chorych wcześniej przeleczonych z powodu przerzutowego czerniaka. Leczenie przeciwciałami anty-PD-1 jest preferowaną opcją terapeutyczną u chorych na zaawansowanego czerniaka.