Standardy w zapobieganiu nudnościom i wymiotom u chorych poddanych chemioterapii wobec praktyki klinicznej

Streszczenie

Nudności i wymioty (NiW) towarzyszące chemioterapii są postrzegane przez chorych jako główne działanie niepożądane związane z leczeniem. Prawdopodobieństwo wystąpienia NiW zależy od schematu leczenia, dawki i drogi podania leku oraz czynników zależnych od chorego. Według obowiązujących wytycznych zastosowanie setronów w skojarzeniu z antagonistą receptora dla neurokininy-1 (NK-1) i glikokortykosteroidami umożliwia kontrolę wymiotów typu wczesnego u około 80–90% chorych, a typu późnego — u około 60–80%. Mimo że dostępne są zalecenia dotyczące profilaktyki przeciwwymiotnej w chemioterapii, to odsetek kontroli i przestrzegania standardów leczenia NiW w praktyce klinicznej jest istotnie mniejszy niż w rejestracyjnych badaniach klinicznych. Jedynie połowa chorych otrzymujących chemioterapię o wysokiej i średniej emetogenności jest leczona zgodnie z przyjętymi wytycznymi. Do najczęstszych odstępstw od przyjętych standardów należą: nadmierne podawanie leków z grupy antagonistów receptora 5-HT3, stosowanie nieadekwatnych dawek kortykosteroidów i nadużywanie metoklopramidu zamiast kortykosteroidów w profilaktyce wymiotów opóźnionych. Wśród możliwych przyczyn nieprzestrzegania wytycznych w zakresie profilaktyki NiW wymienia się: niewielką znajomość zaleceń wśród lekarzy, nieprawidłową ocenę ryzyka wystąpienia NiW, bagatelizowanie i niedoszacowanie nasilenia dolegliwości zgłaszanych przez chorych oraz trudności w komunikacji między chorym, personelem pomocniczym i lekarzem. W celu zapewnienia właściwej kontroli NiW i poprawy stosowania profilaktyki przeciwwymiotnej zgodnie z wytycznymi wskazane jest podejmowanie powtarzalnych działań edukacyjnych, administracyjnych i badawczych.