open access

Vol 72, No 3 (2022)
Other materials agreed with the Editors
Published online: 2022-05-23
Get Citation

An outline of the history of the Oncology Institute in Warsaw, on the 90th anniversary of its opening

Janusz Meder1, Aleksandra Towpik1, Jan Walewski1
·
Nowotwory. Journal of Oncology 2022;72(3):139-154.
Affiliations
  1. Maria Sklodowska-Curie National Research Institute of Oncology, Warsaw, Poland

open access

Vol 72, No 3 (2022)
History of oncology
Published online: 2022-05-23

Abstract

Ninety years ago, The Maria Sklodowska-Curie Radium Institute in Warsaw was officially opened. The ceremony was marked by Skłodowska’s honourable presence as the author of the idea, the co-founder and patron of the Institute. The opening of the first modern institution which combined research and clinical activity was a breakthrough moment in the history of Polish oncology. This article presents an outline of the history of the Institute from the moment of the creation of the idea, through the hardships undertaken by the distinguished personalities involved in the organisatio­nal work during the first years of the existence of the centre, the busy period during its medical and academic heyday interrupted by the outbreak of the Second World War and then the period of restoration from the destruction that had previously ensued. The paper also presents the period when new oncological specialisations were created, which started at the Institute at Wawelska street and the invaluable role the Institute staff played in the creation of the structures of modern oncological care in Poland. The intellectual resources were created by a generation of the Institute staff on the foundation of the innovative concept laid down by Maria Skłodowska-Curie. She always emphasised the necessity of the continual connection between clinical work and research and the role of interdisciplinary work as the basis for progress in combating oncological diseases. These efforts consist of a unique and special value, which is also a commitment to and challenge for the future.

Abstract

Ninety years ago, The Maria Sklodowska-Curie Radium Institute in Warsaw was officially opened. The ceremony was marked by Skłodowska’s honourable presence as the author of the idea, the co-founder and patron of the Institute. The opening of the first modern institution which combined research and clinical activity was a breakthrough moment in the history of Polish oncology. This article presents an outline of the history of the Institute from the moment of the creation of the idea, through the hardships undertaken by the distinguished personalities involved in the organisatio­nal work during the first years of the existence of the centre, the busy period during its medical and academic heyday interrupted by the outbreak of the Second World War and then the period of restoration from the destruction that had previously ensued. The paper also presents the period when new oncological specialisations were created, which started at the Institute at Wawelska street and the invaluable role the Institute staff played in the creation of the structures of modern oncological care in Poland. The intellectual resources were created by a generation of the Institute staff on the foundation of the innovative concept laid down by Maria Skłodowska-Curie. She always emphasised the necessity of the continual connection between clinical work and research and the role of interdisciplinary work as the basis for progress in combating oncological diseases. These efforts consist of a unique and special value, which is also a commitment to and challenge for the future.

Get Citation

Keywords

history of oncology; Radium Institute in Warsaw; the history of the Maria Sklodowska-Curie Institute of Oncology

About this article
Title

An outline of the history of the Oncology Institute in Warsaw, on the 90th anniversary of its opening

Journal

Nowotwory. Journal of Oncology

Issue

Vol 72, No 3 (2022)

Article type

Other materials agreed with the Editors

Pages

139-154

Published online

2022-05-23

Page views

4465

Article views/downloads

652

DOI

10.5603/NJO.2022.0028

Bibliographic record

Nowotwory. Journal of Oncology 2022;72(3):139-154.

Keywords

history of oncology
Radium Institute in Warsaw
the history of the Maria Sklodowska-Curie Institute of Oncology

Authors

Janusz Meder
Aleksandra Towpik
Jan Walewski

References (68)
  1. Łukaszczyk F. Dwadzieścia pierwszych lat. In: Towpik E. ed. Materiały do historii Instytutu Radowego i Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. Polskie Towarzystwo Onkologiczne, Warszawa 2012: 56.
  2. Szkic przemowy w zbiorach Bibliothèque nationale de France, NAF 18467, k. 153 (recto-verso); za: Korzeniowska D. Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie Radium Lady. Kalendarium pierwszej podróży Marii Skłodowskiej-Curie do Stanów Zjednoczonych, 1921: 32. http://files.clickweb.home.pl/81/59/81596035-ed26-470a-9e68-94067687c620.pdf. (10.03.2022).
  3. Sobieszczak-Marciniak M. Maria Skłodowska-Curie i powstanie Instytutu Radowego w Warszawie. In: Towpik E. ed. Materiały do historii Instytutu Radowego i Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. Polskie Towarzystwo Onkologiczne, Warszawa 2012: 17–28.
  4. List Heleny Paderewskiej do Marii Skłodowskiej-Curie z 17 lipca 1919 roku. In: Kabzińska K, Piskurewicz J, Róziewicz J. ed. Korespondencja polska Marii Skłodowskiej-Curie (1881–1934). Instytut Historii Nauki PAN i Polskie Towarzystwo Chemiczne, Warszawa 1994: 136.
  5. Pietrzkiewicz D. Przyczynek do biografii Ludwika Wertensteina. Nauka. 2022(1): 103–143.
  6. Hurwic J. Nieznany list Marii Skłodowskiej-Curie. Kwartalnik Historii Nauki i Techniki. 1984; 29(3–4): 557–558.
  7. Hurwic J. Pracownia Radiologiczna im. Mirosława Kernbauma przy Towarzystwie Naukowym Warszawskim. W 40. rocznicę śmierci Ludwika Wertensteina. Postępy Fizyki. 1986; 37(2): 151–168.
  8. Gwiazdowska B, Tołwiński J, Bulski W. Kamieniem węgielnym był rad. Nowotwory. 2000; 5(4): 410–416.
  9. Supady J. Organizacje i instytucje do walki z rakiem w Polsce w latach 1906–1939. Wydawnictwo Adi, Łodź 2003: 7.
  10. Wronkowski Z, Towpik E. Instytut Radowy i Instytut Onkologii w Warszawie. In: Towpik E, Towpik E. ed. Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie 1932–2002. Centrum Onkologii – Instytut, Warszawa 2002: 6–15.
  11. Jaworski J. Przyszły zakład do badań nad rakiem w Warszawie wobec współczesnego stanu wiedzy w tej kwestii. Gazeta Lekarska. 1912; 32(49): 1368–1373.
  12. Towpik E, Wysocki W. The Nowotwory journal over the last 95 years (1923–2018). Nowotwory. Journal of Oncology. 2018; 67(6): 321–335.
  13. Uchwały pierwszego wszechpolskiego Zjazdu w sprawie walki z rakiem. Warszawskie Czasopismo Lekarskie. 1925(1): 36.
  14. Kołodziejska H. Onkologia Polska na XXX-lecie Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Nowotwory. 1974; 24(4): 3.
  15. Maria Skłodowska-Curie i historia odkrycia radu. Wydawnictwo Komitetu Daru Narodowego dla Marji Skłodowskiej-Curie 1925: 20.
  16. List Marii Skłodowskiej-Curie do Ignacego Paderewskiego z 27 listopada 1921 roku. In: Kabzińska K, Piskurewicz J, Róziewicz J. ed. Korespondencja polska Marii Skłodowskiej-Curie (1881–1934). Instytut Historii Nauki PAN i Polskie Towarzystwo Chemiczne, Warszawa 1994: 176.
  17. Gwiazdowska B, Bulski W, Sobieszczak-Marciniak M. Maria Skłodowska-Curie. Znane i mało znane fakty z życia Uczonej, ciąg dalszy. Postępy Techniki Jądrowej. 2015; 58(1): 24–30.
  18. Łukaszczyk F. Pamięci Dr Bronisławy Dłuskiej. Medycyna. 1939; 9: 361–362.
  19. Towpik E. Dłuska B. In: Towpik E. ed. Materiały do historii Instytutu Radowego i Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. Polskie Towarzystwo Onkologiczne, Warszawa 2012: 223–230.
  20. List Józefa Skłodowskiego do Marii Skłodowskiej-Curie, grudzień 1921. In: Kabzińska K, Piskurewicz J, Róziewicz J. ed. Korespondencja polska Marii Skłodowskiej-Curie (1881–1934). Instytut Historii Nauki PAN i Polskie Towarzystwo Chemiczne, Warszawa 1994: 176–178.
  21. „Dar narodowy” dla p. Skłodowskiej-Curie. Kurier Warszawski. 1923(355): 11.
  22. Stan budowy Instytutu Radowego dla walki z rakiem im. Marji Skłodowskiej-Curie w Warszawie, ul. Wawelska 3, jako Daru Narodowego od całej Polski dla wielkiej uczonej, Galewski i Dau Warszawa, październik 1929.
  23. Pospieszny T, Wajs E. 89 rocznica otwarcia Instytutu Radowego w Warszawie. Piękniejsza Strona Nauki. http://piekniejszastronanauki.pl/mojem-najgoretszem-zyczeniem/ (30.03.2022).
  24. Meder J, Towpik A. 95 lat od wmurowania aktu erekcyjnego pod budowę Instytutu Radowego w Warszawie. Biuletyn PTO Nowotwory. 2021; 6: 154–156.
  25. Róziewicz J. List Marii Skłodowskiej-Curie do Czesława Białobrzeskiego z 19 grudnia 1929 roku. In: Kabzińska K, Piskurewicz J, Róziewicz J. ed. Korespondencja polska Marii Skłodowskiej-Curie (1881–1934). Instytut Historii Nauki PAN i Polskie Towarzystwo Chemiczne, Warszawa 1994: 353.
  26. Odezwa Komitetu Organizacyj Kobiecych zjednoczonych dla wykończenia Instytutu Radowego im. Marii Skłodowskiej-Curie. Druk Olesiński i Merkel, Warszawa 1929.
  27. Tołwiński J. Historia radu w Polsce. Nowotwory. 1992; 42: 131–137.
  28. Towpik E. Materiały do historii Instytutu Radowego i Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. Polskie Towarzystwo Onkologiczne, Warszawa 2012.
  29. Towpik E. Ustawa z dnia 1931 r. o odstąpieniu nieruchomości państwowej w Warszawie Towarzystwu Instytutu Radowego im. Marii Skłodowskiej-Curie, za: Materiały do historii Instytutu Radowego i Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. Polskie Towarzystwo Onkologiczne, Warszawa 2012: 54–55.
  30. Bulski W. Fizyka medyczna. In: Towpik E. ed. Materiały do historii Instytutu Radowego i Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. Polskie Towarzystwo Onkologiczne, Warszawa 2012: 125.
  31. List Cezarego Pawłowskiego do Marii Skłodowskiej-Curie z 9 lutego 1934 roku. In: Korespondencja polska Marii Skłodowskiej-Curie (1881–1934). Instytut Historii Nauki PAN i Polskie Towarzystwo Chemiczne, Warszawa 1994: 416–419.
  32. Siedlecki J. Historia badań podstawowych. In: Towpik E. ed. Materiały do historii Instytutu Radowego i Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. Polskie Towarzystwo Onkologiczne, Warszawa 2012: 137–150.
  33. Fijuth J. Powstawanie dyscyplin onkologicznych i jednostek w Instytucie Onkologii – Radioterapia. In: Towpik E. ed. Materiały do historii Instytutu Radowego i Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. Polskie Towarzystwo Onkologiczne, Warszawa 2012: 109–118.
  34. Tarłowska L, Towpik E. Okupacja i powstanie warszawskie. In: Towpik E. ed. Materiały do historii Instytutu Radowego i Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. Polskie Towarzystwo Onkologiczne, Warszawa 2012: 73–88.
  35. Kołodziejska-Wertheim H. Zniszczenia wojenne i odbudowa – sprawozdanie przedstawione 8 października 1945 r. In: Towpik E. ed. Materiały do historii Instytutu Radowego i Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. Polskie Towarzystwo Onkologiczne, Warszawa 2012: 89–94.
  36. Promieniowanie, reż. Irena Kamieńska, Wytwórnia Filmów Dokumentalnych Warszawa, 1982.
  37. Madejczykowa A. Wspomnienia z pracy w Instytucie Radowym. In: Towpik E. ed. Materiały do historii Instytutu Radowego i Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. Polskie Towarzystwo Onkologiczne, Warszawa 2012: 297–300.
  38. Chrzanowski A. Nieznane dzieje polskiego radu. Nowotwory. 1985; 35(3): 275–279.
  39. Tołwiński J. Historia radu w Polsce. Nowotwory. 1992; 42: 131–137.
  40. Walka z rakiem. Polska Kronika Filmowa 34/47.
  41. O życie człowieka, reż. Roman Banach, Wytwórnia Filmów Oświatowych Łódź, 1955.
  42. Kołodziejska-Wertheim H. Zniszczenia wojenne i odbudowa – sprawozdanie przedstawione 8 października 1945 r. In: Towpik E. ed. Materiały do historii Instytutu Radowego i Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. Polskie Towarzystwo Onkologiczne, Warszawa 2012: 89–94.
  43. Kołodziejska-Wertheim H. Pracowałam w Instytucie Onkologii. In: Towpik E. ed. Materiały do historii Instytutu Radowego i Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. Polskie Towarzystwo Onkologiczne, Warszawa 2012: 301–307.
  44. Koszarowski T. Udział Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w rozwoju społecznej walki z chorobami nowotworowymi w Polsce w Latach 1945-1982. Nowotwory. 1983; 33(1): 7–12.
  45. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 marca 1951 r. w sprawie utworzenia Instytutu Onkologicznego im. Marii Curie-Skłodowskiej. Dz.U. 1951 nr 19 poz. 153.
  46. Wojciechowska U. Historia rejestracji nowotworów złośliwych. In: Wojciechowska U, Didkowska J, Zatoński W. ed. Rejestracja nowotworów złośliwych. Zasady i metody. Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Warszawa 2007: 24.
  47. Okólnik Ministerstwa Zdrowia Nr 2/51 w sprawie zgłaszania przypadków nowotworów złośliwych (Dz. U. Min. Zdr. z 1951 r. Nr 2, poz. 8).
  48. Wronkowski Z. Osiemdziesiąt lat badań w zakresie epidemiologii nowotworów, organizacji walki z rakiem, profilaktyki i oświaty zdrowotnej w Warszawie. Nowotwory Journal of Oncology. 2012; 62: 473–476.
  49. Kułakowski A. Historia Oddziału i Kliniki Chirurgii Onkologicznej w latach 1948-94. In: Towpik E. ed. Materiały do historii Instytutu Radowego i Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. Polskie Towarzystwo Onkologiczne, Warszawa 2012: 151–163.
  50. Tarłowska L. Rozwój i działalność Kliniki Onkologii Ginekologicznej. In: Towpik E. ed. Materiały do historii Instytutu Radowego i Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. Polskie Towarzystwo Onkologiczne, Warszawa 2012: 180–189.
  51. Koszarowski T. Dać świadectwo prawdzie. Historia tworzenia i budowy Centrum Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. Społeczny Komitet Budowy Centrum Onkologii, Warszawa 1998.
  52. Rubach M, Siedlecki P. Początki chemioterapii w Polsce: w 40. rocznicę powstania pierwszej w kraju Kliniki Chemioterapii w Instytucie Onkologii w Warszawie. Nowotwory. Journal of Oncology. 2015; 64(6): 544–550.
  53. Rubach M, Siedlecki P. Chemioterapia. In: Towpik E. ed. Materiały do historii Instytutu Radowego i Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. Polskie Towarzystwo Onkologiczne, Warszawa 2012, s, Warszawa 2012: 217–222.
  54. Centrum Onkologii Polska Kronika Filmowa 5/79 wyd. A. https://35mm.online/vod/kroniki/polska-kronika-filmowa-79-05a.
  55. Budowlana zapaść. Polska Kronika Filmowa 87/21. https://35mm.online/vod/kroniki/polska-kronika-filmowa-87-21.
  56. Centrum Onkologii, Polska Kronika Filmowa 24/80 wyd. B. https://35mm.online/vod/kroniki/polska-kronika-filmowa-80-24b.
  57. Polska Kronika Filmowa 80/03 wyd. B. https://35mm.online/vod/kroniki/polska-kronika-filmowa-80-03b.
  58. Centrum Onkologii, Polska Kronika Filmowa 83/44. https://35mm.online/vod/kroniki/polska-kronika-filmowa-83-44.
  59. Polska Kronika Filmowa 85/01. https://35mm.online/vod/kroniki/polska-kronika-filmowa-85-01.
  60. Poślizg. Polska Kronika Filmowa 86/37. https://35mm.online/vod/kroniki/polska-kronika-filmowa-86-37.
  61. Na wstecznym biegu. Polska Kronika Filmowa 89/37. https://35mm.online/vod/kroniki/polska-kronika-filmowa-89-37.
  62. Z Instytutu do Centrum, Polska Kronika Filmowa 93/12. https://35mm.online/vod/kroniki/polska-kronika-filmowa-93-12.
  63. Meder J. Rak głównym zabójcą ludzi w XXI wieku: Narodowy Program Zwalczania Chorób Nowotworowych. In: Potrykowska A, Strzelecki Z, Szymborski J, Witkowski J. ed. Zachorowalność i umieralność na nowotwory a sytuacja demograficzna Polski. Rządowa Rada Ludnościowa, Warszawa 2014: 50–85.
  64. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 października w sprawie reorganizacji Centrum Onkologii – Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie oraz nadania Instytutowi statusu państwowego instytutu badawczego, 2019 r. Dz.U. poz. 2153.
  65. Ustawa z dnia 26 kwietnia 2019 r. o Narodowej Strategii Onkologicznej Dz.U. 2019 r. poz. 969.
  66. Uchwała nr 10 Rady Ministrów z dnia 4 lutego 2020 r. w sprawie przyjęcia programu wieloletniego pn. Narodowa Strategia Onkologiczna na lata 2020-2030 M.P. 2020 r. poz. 189.
  67. Uchwała nr 11 Rady Ministrów z dnia 4 lutego 2020 r. uchylająca uchwałę w sprawie ustanowienia programu wieloletniego na lata 2016-2024 pod nazwą „Narodowy Program Zwalczania Chorób Nowotworowych” M.P. 2020 poz. 190.
  68. Koszarowski T. Na początku by dar. In: Towpik E. ed. Instytut Radowy i Instytut Onkologii w Warszawie, w: Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie 1932–2002. Centrum Onkologii – Instytut, Warszawa 2002: 5.

Regulations

Important: This website uses cookies. More >>

The cookies allow us to identify your computer and find out details about your last visit. They remembering whether you've visited the site before, so that you remain logged in - or to help us work out how many new website visitors we get each month. Most internet browsers accept cookies automatically, but you can change the settings of your browser to erase cookies or prevent automatic acceptance if you prefer.

Wydawcą serwisu jest VM Media Group sp. z o.o., ul. Świętokrzyska 73, 80–180 Gdańsk

tel.:+48 58 320 94 94, faks:+48 58 320 94 60, e-mail: viamedica@viamedica.pl