Streszczenia rozpraw doktorskich • PhD theses
W niniejszym dziale zamieszczamy wybrane streszczenia rozpraw doktorskich dotyczących chorób nowotworowych, obronionych przed Radą Naukową Centrum Onkologii — Instytutu im. M. Skłodowskiej-Curie oraz w innych ośrodkach naukowych w kraju. Zachęcamy Doktorantów do kontaktu z Redakcją Nowotworów i nadsyłanie propozycji na adres: redakcja@coi.waw.pl.
Inną możliwością publikacji doktoratu, do której również zachęcamy, jest przedstawienie go w obszerniejszej formie — w postaci klasycznej pracy oryginalnej.
Ocena wpływu stosowania rytuksymabu na wyniki leczenia chorych na chłoniaki rozlane z dużych komórek B z obecnością zmian pozawęzłowych
Agnieszka Badora-Rybicka
Promotor: prof. dr hab. n. med. Sebastian Giebel
Recenzenci: prof. dr hab. n. med. Ewa Lech-Marańda, prof. dr hab. n. med. Jerzy Wojnar
Data obrony: 10 marca 2014 r.
Chłoniak rozlany z dużych komórek B (diffuse large B-cell lymphoma — DLBCL) jest najczęstszym podtypem chłoniaka nieziarniczego u dorosłych. Aktualnie standardem leczenia chorych na DLBCL jest immunochemioterapia R-CHOP (rytuksymab, cyklofosfamid, doksorubicyna, winkrystyna, prednizon). Według International Prognostic Index (IPI) do niekorzystnych czynników rokowniczych w przypadku rozpoznania DLBCL zalicza się między innymi obecność dwóch i więcej ognisk pozawęzłowych choroby. Rola dołączenia rytuksymabu do chemioterapii CHOP u chorych na DLBCL z obecnością zmian pozawęzłowych pozostaje przedmiotem dyskusji. Również znaczenie prognostyczne czynników wchodzących w skład IPI w dobie immunochemioterapii jest kwestionowane.
Pierwszorzędowym celem niniejszej analizy była ocena wpływu dołączenia rytuksymabu do polichemioterapii na wyniki leczenia chorych z pozawęzłową lokalizacją DLBCL. Drugorzędowym celem pracy była w dobie immunochemioterapii ocena znaczenia prognostycznego składowych IPI, w tym obecności zmian pozawęzlowych.
Dokonano retrospektywnej analizy dokumentacji medycznej chorych leczonych w latach 2004–2011 w Centrum Onkologii — Instytucie im. M. Skłodowskiej-Curie w Gliwicach oraz w Centrum Onkologii im. prof. F. Łukaszczyka w Bydgoszczy. Kryteriami włączenia były: rozpoznanie DLBCL na podstawie badania histopatologicznego, wiek powyżej 18 lat oraz leczenie I linii wg schematu R-CHOP lub CHOP. Za kryteria wyłączenia przyjęto: rozpoznanie pierwotnego DLBCL ośrodkowego układu nerwowego oraz pierwotnego chłoniaka śródpiersia. Na podstawie wymienionych kryteriów analizą objęto dokumentację 230 chorych. Wyodrębnione grupy (R-CHOP i CHOP) różniły się między sobą w sposób istotny wiekiem (mediana wieku w grupie CHOP była większa).
Dołączenie rytuksymabu do polichemioterapii przełożyło się w sposób znamienny na poprawę odpowiedzi na leczenie (odsetek odpowiedzi całkowitych [complete response — CR]: 56,7% vs 32,7%; p = 0,003) oraz na wyniki odległe (prawdopodobieństwo całkowitego przeżycia [overall survival — OS] po trzech latach: 81,3% vs 61,4%; p = 0,007) w całej analizowanej grupie. W odróżnieniu od chorych z wyłącznie węzłową lokalizacją DLBCL, w przypadku obecności ognisk pozawęzlowych choroby nie obserwowano korzyści z immunochemioterapii (prawdopodobieństwo OS: 83,3% vs 76 %; p = 0,51). Na podstawie analizy wielowariantowej stwierdzono, że w dobie leczenia rytuksymabem jedynie stopień zaawansowania DLBCL ≥ III miał znaczenie rokownicze dla OS, przeżycia do progresji choroby [progresion free survival — PFS] i przeżycie bez jakiegokolwiek nawrotu [event free survival — EFS]. Ponadto aktywność dehydrogenazy mleczanowej (LDH) przekraczająca górną granicę normy znamiennie wpływała na ryzyko zgonu. Obecność 2 lub więcej zmian pozawęzłowych nie miała znaczenia prognostycznego w dobie leczenia rytuksymabem (współczynnik ryzyka dla śmiertelności 1,34; 95% CI: 0,51–5,35; p = 0,55).
Przedstawiona analiza nie dostarczyła dowodów korzystnego wpływu dołączenia rytuksymabu do polichemioterapii CHOP na wyniki leczenia chorych z obecnością ognisk pozawęzłowych DLBCL. W dobie leczenia z wykorzystaniem rytuksymabu obecność i liczba zmian pozawęzłowych nie wpływa na rokowanie u chorych na DLBCL. Powyższe obserwacje wymagają weryfikacji w niezależnych populacjach chorych, a optymalnie — w prospektywnych badaniach klinicznych.
Dr n. med. Agnieszka Badora-Rybicka
Klinika Onkologii Klinicznej i Doświadczalnej,
Centrum Onkologii — Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie, Oddział w Gliwicach
e-mail: agnieszka.k.badora@gmail.com