open access

Vol 62, No 2 (2012)
Research paper (original)
Published online: 2012-06-01
Get Citation

Przeżycie i czynniki prognostyczne u chorych na wczesnego raka piersi po leczeniu oszczędzającym w dwóch okresach leczenia: przed i po wprowadzeniu łagodnej hipofrakcyjnej radioterapii i zintensyfikowanej chemioterapii pooperacyjnej

Jacek Gałecki, Monika Nagadowska, Tadeusz Pieńkowski, Wojciech Michalski, Małgorzata Grudzień-Kowalska, Joanna Hicer-Grzenkowicz, Anna Niwińska, Robert Chmielewski, Zbigniew Mentrak, Jacek Piechocki, Edward Towpik
Nowotwory. Journal of Oncology 2012;62(2):85-93.

open access

Vol 62, No 2 (2012)
Original article
Published online: 2012-06-01

Abstract

Wstęp. W celu poprawy dostępności chorych leczonych na wczesnego raka piersi po zabiegu oszczędzającym do
radioterapii w Centrum Onkologii w Warszawie w 1999 r. zdecydowano o skróceniu schematu napromieniania pooperacyjnego
z 5 do 3,5–4 tygodni. Zgodnie zaś z ustalonymi w tym względzie międzynarodowymi zaleceniami, zaczęto
częściej stosować systemowe leczenie uzupełniające, m.in. z użyciem antracyklin i taksanów.
Celem tego badania jest porównanie wyników leczenia i ocena czynników prognostycznych u chorych w dwóch
okresach: w latach 1995–1998 (grupa A — napromieniana konwencjonalnie) i 1999–2002 (grupa B — napromieniana
metodą łagodnej hipofrakcjonacji).

Materiał i metoda. Retrospektywną analizą objęto pacjentki leczone metodą oszczędzającą, łącznie 552 chore na
wczesnego inwazyjnego raka piersi. Chore te leczone w grupie A (n = 155), w porównaniu z leczonymi w grupie B
(n = 397), nie różniły się istotnie pod względem cech klinicznych i histopatologicznych. Leczenie systemowe uzupełniające
w I okresie otrzymało 50%, a w II okresie — 82% chorych. W modelu proporcjonalnego ryzyka Coxa zbadano
wpływ na przeżycie bezobjawowe (PB) i całkowite (PC) następujących czynników: wiek, stan hormonalny, strona
piersi, lokalizacja raka, stopień zaawansowania, pT, indeks węzłowy, typ histopatologiczny, G, EIC, marginesy, receptory
steroidowe, okres leczenia i metoda frakcjonowania radioterapii. Mediany obserwacji dla chorych w grupie A i B
wynosiły odpowiednio: 104 i 58 miesięcy.

Wyniki. 10-letnie PB, PC i PBNLR (przeżycie bez nawrotu lokoregionalnego) dla wszystkich chorych wyniosły odpowiednio:
85%, 89% i 93%. Skumulowane 7-letnie ryzyko wznowy lokoregionalnej wynosiło w grupie A — 7%, a w grupie
B — 5% (p = 0,6). W modelu Coxa okazało się, że typ histopatologiczny, stopień złośliwości raka i stan receptorów
steroidowych są czynnikami istotnymi statystycznie i niezależnie związanymi z PB i PC. Nie wykazano istotnego wpływu
reżimu radioterapii (p = 0,5) i okresu leczenia (p = 0,4) na PB. Stwierdzono jednakże, że chore leczone w grupie B miały
prawie trzykrotnie wyższe ryzyko zgonu, niż chore leczone w grupie A (p = 0,027) (ryzyko względne = 2.9; CI = 1,1; 7,4).

Wnioski. Obserwowane większe ryzyko zgonu chorych leczonych w latach 1999–2002 mogło być związane z większym
zaawansowaniem choroby nowotworowej niż u chorych leczonych w latach 1995–1998, czego nie potwierdzono,
porównując obie grupy na podstawie systemu TNM. Uważamy, że wybór pooperacyjnego leczenia we wczesnym
raku piersi powinien być oparty nie tylko na TNM, ale przede wszystkim na cechach biologicznych raka, takich jak: typ
histopatologiczny, stopień złośliwości, stan receptorów steroidowych i inne potwierdzone czynniki prognostyczne
i predykcyjne, nieanalizowane w naszym badaniu. Skrócone napromienianie po operacji oszczędzającej metodą
łagodnej hipofrakcjonacji (dawka całkowita 42,5 Gy w 17 frakcjach w czasie 3,5 tygodnia lub 45 Gy w 20 frakcjach tygow
czasie 4 tygodni) wydaje się być rozsądną alternatywą dla napromieniania konwencjonalnego (dawka całkowita
50 Gy w 25 frakcjach w czasie 5 tygodni). Dobre wyniki leczenia chorych na wczesnego raka piersi metodą oszczędzającą
w Centrum Onkologii w Warszawie są więc porównywalne do publikowanych w światowym piśmiennictwie,
co przemawia za kontynuowaniem tej metody postępowania.

Abstract

Wstęp. W celu poprawy dostępności chorych leczonych na wczesnego raka piersi po zabiegu oszczędzającym do
radioterapii w Centrum Onkologii w Warszawie w 1999 r. zdecydowano o skróceniu schematu napromieniania pooperacyjnego
z 5 do 3,5–4 tygodni. Zgodnie zaś z ustalonymi w tym względzie międzynarodowymi zaleceniami, zaczęto
częściej stosować systemowe leczenie uzupełniające, m.in. z użyciem antracyklin i taksanów.
Celem tego badania jest porównanie wyników leczenia i ocena czynników prognostycznych u chorych w dwóch
okresach: w latach 1995–1998 (grupa A — napromieniana konwencjonalnie) i 1999–2002 (grupa B — napromieniana
metodą łagodnej hipofrakcjonacji).

Materiał i metoda. Retrospektywną analizą objęto pacjentki leczone metodą oszczędzającą, łącznie 552 chore na
wczesnego inwazyjnego raka piersi. Chore te leczone w grupie A (n = 155), w porównaniu z leczonymi w grupie B
(n = 397), nie różniły się istotnie pod względem cech klinicznych i histopatologicznych. Leczenie systemowe uzupełniające
w I okresie otrzymało 50%, a w II okresie — 82% chorych. W modelu proporcjonalnego ryzyka Coxa zbadano
wpływ na przeżycie bezobjawowe (PB) i całkowite (PC) następujących czynników: wiek, stan hormonalny, strona
piersi, lokalizacja raka, stopień zaawansowania, pT, indeks węzłowy, typ histopatologiczny, G, EIC, marginesy, receptory
steroidowe, okres leczenia i metoda frakcjonowania radioterapii. Mediany obserwacji dla chorych w grupie A i B
wynosiły odpowiednio: 104 i 58 miesięcy.

Wyniki. 10-letnie PB, PC i PBNLR (przeżycie bez nawrotu lokoregionalnego) dla wszystkich chorych wyniosły odpowiednio:
85%, 89% i 93%. Skumulowane 7-letnie ryzyko wznowy lokoregionalnej wynosiło w grupie A — 7%, a w grupie
B — 5% (p = 0,6). W modelu Coxa okazało się, że typ histopatologiczny, stopień złośliwości raka i stan receptorów
steroidowych są czynnikami istotnymi statystycznie i niezależnie związanymi z PB i PC. Nie wykazano istotnego wpływu
reżimu radioterapii (p = 0,5) i okresu leczenia (p = 0,4) na PB. Stwierdzono jednakże, że chore leczone w grupie B miały
prawie trzykrotnie wyższe ryzyko zgonu, niż chore leczone w grupie A (p = 0,027) (ryzyko względne = 2.9; CI = 1,1; 7,4).

Wnioski. Obserwowane większe ryzyko zgonu chorych leczonych w latach 1999–2002 mogło być związane z większym
zaawansowaniem choroby nowotworowej niż u chorych leczonych w latach 1995–1998, czego nie potwierdzono,
porównując obie grupy na podstawie systemu TNM. Uważamy, że wybór pooperacyjnego leczenia we wczesnym
raku piersi powinien być oparty nie tylko na TNM, ale przede wszystkim na cechach biologicznych raka, takich jak: typ
histopatologiczny, stopień złośliwości, stan receptorów steroidowych i inne potwierdzone czynniki prognostyczne
i predykcyjne, nieanalizowane w naszym badaniu. Skrócone napromienianie po operacji oszczędzającej metodą
łagodnej hipofrakcjonacji (dawka całkowita 42,5 Gy w 17 frakcjach w czasie 3,5 tygodnia lub 45 Gy w 20 frakcjach tygow
czasie 4 tygodni) wydaje się być rozsądną alternatywą dla napromieniania konwencjonalnego (dawka całkowita
50 Gy w 25 frakcjach w czasie 5 tygodni). Dobre wyniki leczenia chorych na wczesnego raka piersi metodą oszczędzającą
w Centrum Onkologii w Warszawie są więc porównywalne do publikowanych w światowym piśmiennictwie,
co przemawia za kontynuowaniem tej metody postępowania.
Get Citation
About this article
Title

Przeżycie i czynniki prognostyczne u chorych na wczesnego raka piersi po leczeniu oszczędzającym w dwóch okresach leczenia: przed i po wprowadzeniu łagodnej hipofrakcyjnej radioterapii i zintensyfikowanej chemioterapii pooperacyjnej

Journal

Nowotwory. Journal of Oncology

Issue

Vol 62, No 2 (2012)

Article type

Research paper (original)

Pages

85-93

Published online

2012-06-01

Page views

1427

Article views/downloads

4389

Bibliographic record

Nowotwory. Journal of Oncology 2012;62(2):85-93.

Authors

Jacek Gałecki
Monika Nagadowska
Tadeusz Pieńkowski
Wojciech Michalski
Małgorzata Grudzień-Kowalska
Joanna Hicer-Grzenkowicz
Anna Niwińska
Robert Chmielewski
Zbigniew Mentrak
Jacek Piechocki
Edward Towpik

Regulations

Important: This website uses cookies. More >>

The cookies allow us to identify your computer and find out details about your last visit. They remembering whether you've visited the site before, so that you remain logged in - or to help us work out how many new website visitors we get each month. Most internet browsers accept cookies automatically, but you can change the settings of your browser to erase cookies or prevent automatic acceptance if you prefer.

Wydawcą serwisu jest VM Media Group sp. z o.o., ul. Świętokrzyska 73, 80–180 Gdańsk

tel.:+48 58 320 94 94, faks:+48 58 320 94 60, e-mail: viamedica@viamedica.pl