Immunizacja bierna w walce z chorobami zakaźnymi, w tym z COVID-19
Streszczenie
Immunizacja bierna (odporność bierna, immunoterapia bierna, uodparnianie bierne) polega
na podaniu specyficznych przeciwciał, których organizm nie posiada, w celu zapobiegania
wystąpieniu lub leczenia choroby. Immunizacja bierna może być nabyta w sposób naturalny
(przenoszenie przeciwciał matczynych przez łożysko do płodu) oraz sztuczny, gdy pacjentowi
przetacza się wysokie miana przeciwciał uzyskanych od ludzi, zwierząt lub metodami inżynierii
genetycznej (przeciwciała monoklonalne). Początki stosowania immunizacji biernej sięgają
końca XIX wieku. Pionierem badań nad wykorzystaniem przeciwciał pochodzenia zwierzęcego
w terapii błonicy i tężca był Emil Adolf von Behring. W Polsce, w powstałym w 1951 roku
Zakładzie Produkcji Surowiec i Szczepionek z siedzibą w Lublinie, na skalę przemysłową
wytwarzano surowice odpornościowe do walki z błonicą, płonicą, odrą, meningokokowym
zapaleniem opon mózgowych czy przeciwko chorobie Heinego-Medina.
Uodparnianie bierne stosowane jest w celu zapobiegania chorobom, w leczeniu chorób związanych
z niedoborem odporności (m.in. hipogammaglobulinemii) oraz ostrych infekcji i zatruć.
Odporność wynikająca z biernej immunizacji utrzymuje się od kilku tygodni do około 4 miesięcy.
W związku z trwającą od grudnia 2019 roku pandemią COVID-19 w toku są liczne badania
z randomizacją, mające określić skuteczność terapii osoczem ozdrowieńców w przypadku
zakażenia wirusem SARS-CoV-2. W celu zminimalizowania działań niepożądanych po podaniu
osocza ozdrowieńców podjęto próby wytworzenia hiperimmunizowanej globuliny anty-
-SARS-CoV-2 (hIVIg). Należy wspomnieć, że w fazie badań klinicznych jest między innymi
koncentrat immunoglobuliny anty-SARS-CoV-2 opracowany przez polskich badaczy pod kierownictwem
profesora Tomasiewicza we współpracy z firmą BIOMED-LUBLIN (projekt nr
2020/ABM/COVID19/0036).
Słowa kluczowe: immunizacja biernaosocze ozdrowieńcówSARS-CoV-2COVID-19immunoglobulina anty-SARS-CoV-2
Referencje
- Niewiesk S. Maternal antibodies: clinical significance, mechanism of interference with immune responses, and possible vaccination strategies. Front Immunol. 2014; 5: 446.
- Fischer A. Severe combined immunodeficiencies (SCID). Clin Exp Immunol. 2000; 122(2): 143–149.
- Lederman HM, Winkelstein JA. X-linked agammaglobulinemia: an analysis of 96 patients. Medicine (Baltimore). 1985; 64(3): 145–156.
- Slifka M, Amanna I. Passive Immunization. Plotkin's Vaccines. 2018: 84–95.e10.
- Ueber das Zustandekommen der Diphtherie-Immunität und der Tetanus-Immunität bei Thieren. DMW - Deutsche Medizinische Wochenschrift. 2009; 16(49): 1113–1114.
- Winau F, Winau R. Emil von Behring and serum therapy. Microbes Infect. 2002; 4(2): 185–188.
- Marano G, Vaglio S, Pupella S, et al. Convalescent plasma: new evidence for an old therapeutic tool? Blood Transfus. 2016; 14(2): 152–157.
- Charakterystyka produktu leczniczego Gamma anty-HBs 200, „BIOMED-LUBLIN” Wytwórnia Surowic i Szczepionek Spółka Akcyjna.
- COHN EJ, STRONG LE. Preparation and properties of serum and plasma proteins; a system for the separation into fractions of the protein and lipoprotein components of biological tissues and fluids. J Am Chem Soc. 1946; 68: 459–475.
- Smith GP. Filamentous fusion phage: novel expression vectors that display cloned antigens on the virion surface. Science. 1985; 228(4705): 1315–1317.
- Alkan SS. Monoclonal antibodies: the story of a discovery that revolutionized science and medicine. Nat Rev Immunol. 2004; 4(2): 153–156.
- Ahmad ZA, Yeap SK, Ali AM, et al. scFv antibody: principles and clinical application. Clin Dev Immunol. 2012; 2012: 980250.
- Steinwand M, Droste P, Frenzel A, et al. The influence of antibody fragment format on phage display based affinity maturation of IgG. MAbs. 2014; 6(1): 204–218.
- Lu RM, Hwang YC, Liu IJ, et al. Development of therapeutic antibodies for the treatment of diseases. J Biomed Sci. 2020; 27(1): 1.
- Marasco WA, Sui J. The growth and potential of human antiviral monoclonal antibody therapeutics. Nat Biotechnol. 2007; 25(12): 1421–1434.
- Cao W, Liu X, Bai T, et al. High-Dose Intravenous Immunoglobulin as a Therapeutic Option for Deteriorating Patients With Coronavirus Disease 2019. Open Forum Infect Dis. 2020; 7(3): ofaa102.
- Jawhara S. Could Intravenous Immunoglobulin Collected from Recovered Coronavirus Patients Protect against COVID-19 and Strengthen the Immune System of New Patients? Int J Mol Sci. 2020; 21(7).
- Who Mers-Cov Research Group. State of Knowledge and Data Gaps of Middle East Respiratory Syndrome Coronavirus (MERS-CoV) in Humans. PLoS Curr. 2013; 5.
- Shen C, Wang Z, Zhao F, et al. Treatment of 5 Critically Ill Patients With COVID-19 With Convalescent Plasma. JAMA. 2020; 323(16): 1582–1589.
- Hung IFn, To KKw, Lee CK, et al. Convalescent plasma treatment reduced mortality in patients with severe pandemic influenza A (H1N1) 2009 virus infection. Clin Infect Dis. 2011; 52(4): 447–456.
- Luke TC, Casadevall A, Watowich SJ, et al. Hark back: passive immunotherapy for influenza and other serious infections. Crit Care Med. 2010; 38(4 Suppl): e66–e73.
- E.W. Gould Human serum in the treatment of influenza bronchopneumonia N Y Med J. 1919; 109: 666–667.
- J. Holst Convalescent serum in the treatment of influenza Nor Mag Laegevidenskaben. 1919; 80: 31–561.
- W. Huff-Hewitt Human serum in influenza. Br Med J. 1919; 1: 575.
- Griensven Jv, Edwards T, Lamballerie Xde, et al. Evaluation of Convalescent Plasma for Ebola Virus Disease in Guinea. N Engl J Med. 2016; 374(1): 33–42.
- Who Mers-Cov Research Group. State of Knowledge and Data Gaps of Middle East Respiratory Syndrome Coronavirus (MERS-CoV) in Humans. PLoS Curr. 2013; 5.
- Wong VWS, Dai D, Wu AKL, et al. Treatment of severe acute respiratory syndrome with convalescent plasma. Hong Kong Med J. 2003; 9(3): 199–201.
- https://microbenotes.com/neutralization-test-introduction-and-types.
- Cheng Y, Wong R, Soo YOY, et al. Use of convalescent plasma therapy in SARS patients in Hong Kong. Eur J Clin Microbiol Infect Dis. 2005; 24(1): 44–46.
- Piechotta V, Iannizzi C, Chai KLi, et al. Convalescent plasma or hyperimmune immunoglobulin for people with COVID-19: a rapid review. Cochrane Database Syst Rev. 2020; 5: CD013600.
- Joyner MJ, Carter RE, Senefeld JW, et al. Convalescent Plasma Antibody Levels and the Risk of Death from Covid-19. N Engl J Med. 2021; 384(11): 1015–1027.
- Food and Drug Administration. EUA 26382: emergency use authorization (EUA) request. ; 2020.
- https://www.nih.gov/news-events/news-releases/nih-clinical-trial-testing-hyperimmune-intravenous-immunoglobulin-plus-remdesivir-treat-covid-19-begins.
- Peter Vandeberg, Maria Cruz, José María Diez, Production of anti-SARS-CoV-2 hyperimmune globulin from convalescent plasma bioRxiv 2020. 11. ; 18: 388991.
- Flegel WA. Pathogenesis and mechanisms of antibody-mediated hemolysis. Transfusion. 2015; 55 Suppl 2: S47–S58.
- Liu L, Wang P, Nair M, et al. Potent neutralizing antibodies against multiple epitopes on SARS-CoV-2 spike. Nature. 2020; 584(7821): 450–456.
- Inpatient treatment with anti-coronavirus immunoglobulin (ITAC) [monograph on the internet]. clinicaltrials.gov; 2020. Available from: https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04546581).
