Hemochromatoza pierwotna — wykorzystanie krwi pochodzącej z leczniczych krwioupustów do celów klinicznych

Streszczenie

W wielu krajach obserwuje się obecnie spadek liczby krwiodawców, a w konsekwencji zmniejszenie zasobów krwi i jej składników przeznaczonych do celów klinicznych. Jednym z działań podejmowanych w celu poprawy sytuacji jest dopuszczenie do oddawania krwi osób z rozpoznaną hemochromatozą pierwotną — uwarunkowaną genetycznie chorobą, której następstwem jest zespół przeciążenia żelazem. Najbardziej efektywny sposób jej leczenia opiera się na wykonywaniu częstych krwioupustów w celu eliminacji z organizmu nadmiaru żelaza.
Krew pochodząca z leczniczych krwioupustów jest często niszczona. Obawy związane z jej wykorzystywaniem do celów klinicznych dotyczą przede wszystkim dodatkowych czynników wpływających na bezpieczeństwo tak pozyskanych składników krwi, brak jednak obecnie przekonujących dowodów na zwiększenie zagrożenia dla biorców otrzymujących krew od dawców z HH. Podnoszone są także zastrzeżenia odnoszące się do problemów organizacyjnych i kosztów oraz wątpliwości natury etycznej dotyczące dobrowolności donacji.
W Polsce — zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami — osoby z HH nie mogą oddawać krwi w czasie występowania objawów choroby, a także w trakcie stosowanego leczenia innego niż krwioupusty. O możliwości oddania krwi oraz częstotliwości kolejnych donacji decyduje lekarz w jednostce organizacyjnej publicznej służby krwi, w porozumieniu z lekarzem prowadzącym leczenie hemochromatozy.
Zasady postępowania wobec tej grupy potencjalnych krwiodawców w innych krajach charakteryzują się znacznym zróżnicowaniem. W wielu opracowaniach podkreśla się obecnie potrzebę opracowania — na podstawie wyników dostępnych badań — jednolitych, optymalnych zasad postępowania.