Wirus Zika — nowo pojawiający się czynnik zakaźny przenoszony przez krew
Streszczenie
Wirus Zika jest arbowirusem z rodzaju Flavivirus. Wykazuje tropizm do komórek płodów oraz
osób dorosłych, między innymi do komórek męskiego układu płciowego. Przenosi się drogą
wektorową przez komary z rodzaju Aedes, poprzez zakażoną krew i tkanki, a także kontakt
płciowy. Uprzywilejowanie immunologiczne męskich jąder może tłumaczyć przetrwanie wirusa
w jego tkankach i stanowienie aktywnego rezerwuaru wirusa. W ostatnim okresie przeniesienie
przez komary zakażenia wirusem Zika potwierdzono w 70 krajach z obszaru Ameryki
Południowej i Środkowej, Afryki Środkowej, Azji Południowej, rejonu Południowego Pacyfiku.
Okres wylęgania zakażenia trwa od kilku dni do tygodnia. Choroba przebiega bezobjawowo
nawet w 80% przypadków. Pełnoobjawowa choroba przypomina grypę z odropodobną wysypką
obejmującą skórę całego ciała z towarzyszącym świądem.
Zakażenie wirusem Zika może skutkować małogłowiem i/lub uszkodzeniem ośrodkowego
układu nerwowego u płodu. U dorosłych może wystąpić zespół Guillaina-Barrégo. Stwierdzono
także, że zakażeniu wirusem Zika mogą towarzyszyć ostre zakażenia wirusem dengue
i/lub wirusem chikungunya. Z tego względu zaleca się równoczesne badanie markerów kilku
arbowirusów.
W celu laboratoryjnego potwierdzenia zakażenia wirusem Zika należy stosować metody molekularne
(RT-PCR), pozwalające wykryć RNA wirusa. Obecnie dostępne testy serologiczne
mają ograniczoną wartość w diagnostyce zakażeń. Niektóre z obecnie znanych i stosownych
leków (chlochinina, azytromycyna, sofosbuvir) okazują się skuteczne w leczeniu zakażenia
wirusem Zika. W Polsce obowiązuje aktualnie 28-dniowa dyskwalifikacja krwiodawców powracających
z obszarów o potwierdzonej transmisji wirusa Zika lub zgłaszających kontakty
seksualne z osobami, u których stwierdzono zakażenia wirusem Zika, lub z osobami, które
przebywały na terenach występowania zakażeń wirusem Zika. Zalecenia te nie dotyczą krwiodawców
oddających osocze przeznaczone wyłącznie do frakcjonowania.
Słowa kluczowe: wirus Zikaflawiwirusmałogłowiezespół Guillaina-Barrégo
Referencje
- Liu H, Shen L, Zhang XL, et al. From discovery to outbreak: the genetic evolution of the emerging Zika virus. Emerg Microbes Infect. 2016; 5(10): e111.
- Barzon L, Pacenti M, Franchin E, et al. Infection dynamics in a traveller with persistent shedding of Zika virus RNA in semen for six months after returning from Haiti to Italy, January 2016. Euro Surveill. 2016; 21(32).
- Nicastri E, Castilletti C, Liuzzi G, et al. Persistent detection of Zika virus RNA in semen for six months after symptom onset in a traveller returning from Haiti to Italy, February 2016. Euro Surveill. 2016; 21(32).
- Ma W, Li S, Ma S, et al. Zika Virus Causes Testis Damage and Leads to Male Infertility in Mice. Cell. 2016; 167(6): 1511–1524.e10.
- Froeschl G, Huber K, von Sonnenburg F, et al. Long-term kinetics of Zika virus RNA and antibodies in body fluids of a vasectomized traveller returning from Martinique: a case report. BMC Infect Dis. 2017; 17(1): 55.
- Arsuaga M, Bujalance SG, Díaz-Menéndez M, et al. Probable sexual transmission of Zika virus from a vasectomised man. Lancet Infect Dis. 2016; 16(10): 1107.
- Murray KO, Gorchakov R, Carlson AR, et al. Prolonged Detection of Zika Virus in Vaginal Secretions and Whole Blood. Emerg Infect Dis. 2017; 23(1): 99–101.
- Aubry M, Teissier A, Huart M, et al. Zika Virus Seroprevalence, French Polynesia, 2014-2015. Emerg Infect Dis. 2017; 23(4): 669–672.
- Petersen LR, Jamieson DJ, Honein MA. Zika virus. N Engl J Med. 2016; 375: 294–5.
- European Centre for Disease Prevention and Control. Rapid Risk Assessment. Zika virus disease epidemic: potential association with microcephaly and Guillain-Barré syndrome, Fourth update, 9 March 2016, Stockholm. : ECDC.
- Nhan T-X, Musso D. Émergence du virus Zika. Virologie. 2015; 19: 225–35.
- Honein MA, Dawson AL, Petersen EE, et al. US Zika Pregnancy Registry Collaboration. Birth Defects Among Fetuses and Infants of US Women With Evidence of Possible Zika Virus Infection During Pregnancy. JAMA. 2017; 317(1): 59–68.
- Muller WJ, Miller ES. Preliminary Results From the US Zika Pregnancy Registry: Untangling Risks for Congenital Anomalies. JAMA. 2017; 317(1): 35–36.
- Honein MA, Jamieson DJ. Monitoring and Preventing Congenital Zika Syndrome. N Engl J Med. 2016; 375(24): 2393–2394.
- Parra B, Lizarazo J, Jiménez-Arango JA, et al. Guillain-Barré Syndrome Associated with Zika Virus Infection in Colombia. N Engl J Med. 2016; 375(16): 1513–1523.
- Frontera JA, da Silva IRF. Zika Getting on Your Nerves? The Association with the Guillain-Barré Syndrome. N Engl J Med. 2016; 375(16): 1581–1582.
- Azevedo RSS, Araujo MT, Martins Filho AJ, et al. Zika virus epidemic in Brazil. I. Fatal disease in adults: Clinical and laboratorial aspects. J Clin Virol. 2016; 85: 56–64.
- Boyer Chammard T, Schepers K, Breurec S, et al. Severe Thrombocytopenia after Zika Virus Infection, Guadeloupe, 2016. Emerg Infect Dis. 2017; 23(4): 696–698.
- Vinhaes ES, Santos LA, Dias L, et al. Transient Hearing Loss in Adults Associated With Zika Virus Infection. Clin Infect Dis. 2017; 64(5): 675–677.
- Kodati S, Palmore TN, Spellman FA, et al. Bilateral posterior uveitis associated with Zika virus infection. Lancet. 2017; 389(10064): 125–126.
- Niemeyer B, Niemeyer R, Borges R, et al. Acute Disseminated Encephalomyelitis Following Zika Virus Infection. Eur Neurol. 2017; 77(1-2): 45–46.
- Galliez RM, Spitz M, Rafful PP, et al. Zika Virus Causing Encephalomyelitis Associated With Immunoactivation. Open Forum Infect Dis. 2016; 3(4): ofw203.
- Aletti M, Lecoules S, Kanczuga V, et al. Transient myocarditis associated with acute Zika virus infection. Clin Infect Dis. 2017; 64(5): 678–679.
- Lustig Y, Mannasse B, Koren R, et al. Superiority of West Nile Virus RNA Detection in Whole Blood for Diagnosis of Acute Infection. J Clin Microbiol. 2016; 54(9): 2294–2297.
- Faye O, Faye O, Diallo D, et al. One-step RT-PCR for detection of Zika virus. J Clin Virol. 2008; 43(1): 96–101.
- Gourinat AC, O'Connor O, Calvez E, et al. Detection of Zika virus in urine. Emerg Infect Dis. 2015; 21(1): 84–86.
- Steinhagen K, Probst C, Radzimski C, et al. Serodiagnosis of Zika virus (ZIKV) infections by a novel NS1-based ELISA devoid of cross-reactivity with dengue virus antibodies: a multicohort study of assay performance, 2015 to 2016. Euro Surveill. 2016; 21(50).
- Delvecchio R, Higa LM, Pezzuto P, et al. Chloroquine, an Endocytosis Blocking Agent, Inhibits Zika Virus Infection in Different Cell Models. Viruses. 2016; 8(12).
- Retallack H, Di Lullo E, Arias C, et al. Zika virus cell tropism in the developing human brain and inhibition by azithromycin. Proc Natl Acad Sci U S A. 2016; 113(50): 14408–14413.
- Bullard-Feibelman KM, Govero J, Zhu Z, et al. The FDA-approved drug sofosbuvir inhibits Zika virus infection. Antiviral Res. 2017; 137: 134–140.
