Tom 8, Nr 3-4 (2023)
Artykuł przeglądowy
Opublikowany online: 2024-03-15
Pobierz cytowanie

Zespół HELLP — aktualny stan wiedzy

Paweł Radkowski123, Justyna Opolska4, Klaudia Michalska5, Katarzyna Podhorodecka1, Dorota Bartoś-Zdrojewska6
Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2023;8(3-4):147-155.
Afiliacje
  1. Oddział Kliniczny Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Olsztynie, Polska
  2. Katedra Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Wydział Lekarski, Collegium Medicum Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Polska
  3. Klinika — Hospital zum Heiligen Geist we Fritzlar, Niemcy
  4. Katedra Położnictwa, Szkoła Zdrowia Publicznego, Collegium Medicum Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Polska
  5. Katedra Położnictwa, Szkoła Zdrowia Publicznego, Collegium Medicum Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie
  6. Oddział Kliniczny Ginekologiczno-Położniczy, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Olsztynie, Polska

dostęp płatny

Tom 8, Nr 3-4 (2023)
Prace poglądowe
Opublikowany online: 2024-03-15

Streszczenie

Zespół HELLP manifestuje się poprzez trzy charakterystyczne objawy: hemolizę, podwyższone poziomy enzymów wątrobowych oraz niską liczbę płytek krwi. Pomimo że obraz kliniczny ten nie jest nowy, termin „HELLP” odegrał ważną rolę w podniesieniu świadomości dotyczącej tego schorzenia, często występującego u kobiet w ciąży i mo­gącego prowadzić do powikłań w kolejnych ciążach. Jednoznaczna przyczyna i patogeneza zespołu HELLP nie są znane, jednak istnieje podejrzenie, że jest to ogólnoustrojowe zaburzenie zapalne, wywołujące objawy podobne do tych obserwowanych w przypadku stanu przedrzucawkowego. Stawia się hipotezę, że choroba ta może wynikać z nieprawidłowej implantacji trofoblastu, prowadzącej do niedokrwienia łożyska i naczyniowej niewydolności. Poziomy czynnika von Willebranda są znacznie podwyższone, co może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak krwotoki i choroba zakrzepowo-zatorowa. Objawy zespołu HELLP obejmują nudności, wymioty oraz bóle w nadbrzuszu lub w prawym górnym kwadrancie brzucha. Jednym z najpoważniejszych powikłań jest pęknięcie wątroby, które może prowadzić do zgonu zarówno matki, jak i płodu. Podczas ciąży, w przypadku podejrzenia uszkodzenia wątroby, konieczne jest uwzględnienie trzech chorób: ostrego stłuszczenia wątroby w ciąży, ostrego wirusowego zapalenia wątroby oraz wewnątrzwątrobowej cholestazy ciężarnych. Ostre stłuszczenie wątroby w ciąży i zespół HELLP mają wspólne objawy mikropęcherzykowego zwyrodnienia tłuszczowego hepatocytów. Rozróżnienie zespołu HELLP od rzadkich zagrażających życiu chorób, takich jak zakrzepowa plamica małopłytkowa (TTP) czy zespół hemolityczno-mocznicowy (HUS), stanowi znaczne wyzwanie. Zakrzepowa plamica małopłytkowa różni się od zespołu HELLP występowaniem bardziej nasilonej hemolizy i trombocytopenii, której towarzyszy żółtaczka, a także niskim wzrostem lub brakiem wzrostu aktywności aminotransferaz. W przypadku podejrzenia zespołu HELLP ważne jest regularne monitorowanie ciśnienia tętniczego, pulsu, temperatury oraz przeprowadzanie badań ginekologicznych, laboratoryjnych i ultrasonograficznych w celu oceny stanu matki i płodu. Podawanie glikokortykosteroidów stanowi kluczowy aspekt leczenia zespołu HELLP.

Streszczenie

Zespół HELLP manifestuje się poprzez trzy charakterystyczne objawy: hemolizę, podwyższone poziomy enzymów wątrobowych oraz niską liczbę płytek krwi. Pomimo że obraz kliniczny ten nie jest nowy, termin „HELLP” odegrał ważną rolę w podniesieniu świadomości dotyczącej tego schorzenia, często występującego u kobiet w ciąży i mo­gącego prowadzić do powikłań w kolejnych ciążach. Jednoznaczna przyczyna i patogeneza zespołu HELLP nie są znane, jednak istnieje podejrzenie, że jest to ogólnoustrojowe zaburzenie zapalne, wywołujące objawy podobne do tych obserwowanych w przypadku stanu przedrzucawkowego. Stawia się hipotezę, że choroba ta może wynikać z nieprawidłowej implantacji trofoblastu, prowadzącej do niedokrwienia łożyska i naczyniowej niewydolności. Poziomy czynnika von Willebranda są znacznie podwyższone, co może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak krwotoki i choroba zakrzepowo-zatorowa. Objawy zespołu HELLP obejmują nudności, wymioty oraz bóle w nadbrzuszu lub w prawym górnym kwadrancie brzucha. Jednym z najpoważniejszych powikłań jest pęknięcie wątroby, które może prowadzić do zgonu zarówno matki, jak i płodu. Podczas ciąży, w przypadku podejrzenia uszkodzenia wątroby, konieczne jest uwzględnienie trzech chorób: ostrego stłuszczenia wątroby w ciąży, ostrego wirusowego zapalenia wątroby oraz wewnątrzwątrobowej cholestazy ciężarnych. Ostre stłuszczenie wątroby w ciąży i zespół HELLP mają wspólne objawy mikropęcherzykowego zwyrodnienia tłuszczowego hepatocytów. Rozróżnienie zespołu HELLP od rzadkich zagrażających życiu chorób, takich jak zakrzepowa plamica małopłytkowa (TTP) czy zespół hemolityczno-mocznicowy (HUS), stanowi znaczne wyzwanie. Zakrzepowa plamica małopłytkowa różni się od zespołu HELLP występowaniem bardziej nasilonej hemolizy i trombocytopenii, której towarzyszy żółtaczka, a także niskim wzrostem lub brakiem wzrostu aktywności aminotransferaz. W przypadku podejrzenia zespołu HELLP ważne jest regularne monitorowanie ciśnienia tętniczego, pulsu, temperatury oraz przeprowadzanie badań ginekologicznych, laboratoryjnych i ultrasonograficznych w celu oceny stanu matki i płodu. Podawanie glikokortykosteroidów stanowi kluczowy aspekt leczenia zespołu HELLP.

Pobierz cytowanie

Słowa kluczowe

zespół HELLP; ciąża; stan przedrzucawkowy

Informacje o artykule
Tytuł

Zespół HELLP — aktualny stan wiedzy

Czasopismo

Ginekologia i Perinatologia Praktyczna

Numer

Tom 8, Nr 3-4 (2023)

Typ artykułu

Artykuł przeglądowy

Strony

147-155

Opublikowany online

2024-03-15

Wyświetlenia strony

338

Wyświetlenia/pobrania artykułu

161

Rekord bibliograficzny

Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2023;8(3-4):147-155.

Słowa kluczowe

zespół HELLP
ciąża
stan przedrzucawkowy

Autorzy

Paweł Radkowski
Justyna Opolska
Klaudia Michalska
Katarzyna Podhorodecka
Dorota Bartoś-Zdrojewska

Referencje (9)
  1. Raeh W. Das HELLP-Syndrom - eine interdisziplinäre Herausforderung Dtsch Arztebl. Deutsches Ärzteblatt. 1998; 95(47): A-2997-3002.
  2. Poniedziałek-Czajkowska E, Leszczyńska-Gorzelak B, Mierzyński R. Zespół HELLP – patogeneza i postêpowanie kliniczne. Przegląd Menopauzalny. 2010; 4: 252–260.
  3. Suchocki S, Piec P. Zespół HELLP – nadal trudny problem współczesnego położnictwa HELLP syndrome – still challenging problem of current obstetrics. Ginekologia i Położnictwo. 2007; 4(6): 55–65.
  4. Khalid F, Mahendraker N, Tonismae T. Zespół HELLP. W: StatPearls. Treasure Island (Floryda): Wydawnictwo StatPearls. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK560615/ (styczeń 2022).
  5. Gardikioti A, Venou TM, Gavriilaki E, et al. Molecular Advances in Preeclampsia and HELLP Syndrome. Int J Mol Sci. 2022; 23(7).
  6. Alese M, Moodley J, Naicker T. Preeclampsia and HELLP syndrome, the role of the liver. The Journal of Maternal-Fetal & Neonatal Medicine. 2019; 34(1): 117–123.
  7. Dusse L, Alpoim P, Silva J, et al. Revisiting HELLP syndrome. Clinica Chimica Acta. 2015; 451: 117–120.
  8. Baszczuk A, Szlachtowska E, Kopczyński Z. Laboratoryjna Diagnostyka Różnicowa Zespołu HELLP. Nowiny Lekarskie. 2011; 80(6): 461–468.
  9. Palmrich P, Binder C, Zeisler H. Świadomość położników w zakresie długoterminowych zagrożeń u kobiet ze stanem przedrzucawkowym lub zespołem HELLP w wywiadzie. Arch Gynecol Obstet. 2021.

Regulamin

Ważne: serwis https://journals.viamedica.pl/ wykorzystuje pliki cookies. Więcej >>

Używamy informacji zapisanych za pomocą plików cookies m.in. w celach statystycznych, dostosowania serwisu do potrzeb użytkownika (np. język interfejsu) i do obsługi logowania użytkowników. W ustawieniach przeglądarki internetowej można zmienić opcje dotyczące cookies. Korzystanie z serwisu bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci komputera. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności.

Czym są i do czego służą pliki cookie możesz dowiedzieć się na stronie wszystkoociasteczkach.pl.

Wydawcą serwisu jest VM Media Group sp. z o.o., ul. Świętokrzyska 73, 80–180 Gdańsk

tel.:+48 58 320 94 94, faks:+48 58 320 94 60, e-mail:  viamedica@viamedica.pl