Postępowanie z zespołem hiperstymulacji jajników u chorych wymagających leczenia szpitalnego
, 1
Streszczenie
Zespół hiperstymulacji jajników (OHSS) jest ciężkim powikłaniem kontrolowanej hiperstymulacji jajników (COH). Pomimo istotnego zwiększenia liczby technik wspomaganego rozrodu (ART), OHSS jest coraz rzadziej wstępującym powikłaniem. Wiąże się to z właściwą identyfikacją czynników ryzyka, wdrożeniem nowych schematów COH oraz udoskonaleniem technik kriokonserwacji zarodków. Zmniejszająca się liczba przypadków OHSS prowadzi do tego, że lekarze ginekolodzy niespecjalizujący się w ART mogą być niewystarczająco przygotowani do właściwej opieki nad pacjentkami, które zgłaszają się w czasie dyżuru z powodu dość szybko narastających dolegliwości charakterystycznych dla tego zespołu. Patogeneza choroby polega na masywnym przesięku bogatego w białko płynu z przestrzeni wewnątrznaczyniowej do surowiczych jam ciała (otrzewnej, opłucnej i osierdzia), a jej obraz kliniczny zależy od stopnia zaawansowania zmian. W większości przypadków pacjentki z OHSS można leczyć w warunkach ambulatoryjnych. Jednak przy ciężkim przebiegu konieczna jest hospitalizacja w celu odpowiedniego nawodnienia pacjentki, monitorowania bilansu płynów i ewentualnego odbarczenia wodobrzusza. Jednym z najgroźniejszych powikłań OHSS jest żylna choroba zakrzepowo-zatorowa (ŻChZZ). Z tego powodu odpowiednia profilaktyka przeciwzakrzepowa powinna być szeroko stosowana.
Słowa kluczowe: zespół hiperstymulacji jajnikówpowikłania leczenia niepłodności
Referencje
- Gliozheni O, Hambartsoumian E, Strohmer H, et al. ART in Europe, 2017: results generated from European registries by ESHRE. Human Reproduction Open. 2021(3): hoab026.
- RCOG Green top guideline no.5. The Management of Ovarian Hyperstimulation Syndrome. 2016.
- Mourad S, Brown J, Farquhar C. Interventions for the prevention of OHSS in ART cycles: an overview of Cochrane reviews. Cochrane Database Syst Rev. 2017; 1: CD012103.
- Montanelli L, Delbaere A, Di Carlo C, et al. A mutation in the follicle-stimulating hormone receptor as a cause of familial spontaneous ovarian hyperstimulation syndrome. J Clin Endocrinol Metab. 2004; 89(3): 1255–1258.
- Rodien P, Beau I, Vasseur C. Ovarian hyperstimulation syndrome (OHSS) due to mutations in the follicle-stimulating hormone receptor. Ann Endocrinol (Paris). 2010; 71(3): 206–209.
- Lazzaretti C, Riccetti L, Sperduti S, et al. Inferring biallelism of two FSH receptor mutations associated with spontaneous ovarian hyperstimulation syndrome by evaluating FSH, LH and HCG cross-activity. Reprod Biomed Online. 2019; 38(5): 816–824.
- Nastri CO, Ferriani RA, Rocha IA, et al. Ovarian hyperstimulation syndrome: pathophysiology and prevention. J Assist Reprod Genet. 2010; 27(2-3): 121–128.
- Gómez R, Soares SR, Busso C, et al. Physiology and pathology of ovarian hyperstimulation syndrome. Semin Reprod Med. 2010; 28(6): 448–457.
- Golan A, Weissman A. Symposium: Update on prediction and management of OHSS. A modern classification of OHSS. Reprod Biomed Online. 2009; 19(1): 28–32.
- Rabau E, David A, Serr DM, et al. Human menopausal gonadotropins for anovulation and sterility. Results of 7 years of treatment. Am J Obstet Gynecol. 1967; 98(1): 92–98.
- Wallach E, Schenker J, Weinstein D. Ovarian Hyperstimulation Syndrome: A Current Survey. Fertility and Sterility. 1978; 30(3): 255–268.
- Golan A, Ron-el R, Herman A, et al. Ovarian hyperstimulation syndrome: an update review. Obstet Gynecol Surv. 1989; 44(6): 430–440.
- Wallach E, Navot D, Bergh P, et al. Ovarian hyperstimulation syndrome in novel reproductive technologies: prevention and treatment. Fertility and Sterility. 1992; 58(2): 249–261.
- Brinsden PR. Textbook of in vitro fertilization and assisted reproduction: the Bourn Hall guide to clinical and laboratory practice ; based upon the clinical and laboratory practices and teaching courses at Bourn Hall Clinic with special guest contributions. 3. ed. Taylor & Francis, London 2005.
- Mathur RS, Akande AV, Keay SD, et al. Distinction between early and late ovarian hyperstimulation syndrome. Fertil Steril. 2000; 73(5): 901–907.
- Abramov Y, Elchalal U, Schenker JG. Pulmonary manifestations of severe ovarian hyperstimulation syndrome: a multicenter study. Fertil Steril. 1999; 71(4): 645–651.
- Timmons D, Montrief T, Koyfman A, et al. Ovarian hyperstimulation syndrome: A review for emergency clinicians. Am J Emerg Med. 2019; 37(8): 1577–1584.
- Aboulghar MA, Mansour RT, Serour GI, et al. Moderate ovarian hyperstimulation syndrome complicated by deep cerebrovascular thrombosis. Hum Reprod. 1998; 13(8): 2088–2091.
- Stewart JA, Hamilton PJ, Murdoch AP. Thromboembolic disease associated with ovarian stimulation and assisted conception techniques. Hum Reprod. 1997; 12(10): 2167–2173.
- Jing Z, Yanping Li. Middle cerebral artery thrombosis after IVF and ovarian hyperstimulation: a case report. Fertil Steril. 2011; 95(7): 2435.e13–2435.e15.
- Phillips LL, Gladstone W, vande Wiele R. Studies of the coagulation and fibrinolytic systems in hyperstimulation syndrome after administration of human gonadotropins. J Reprod Med. 1975; 14(4): 138–143.
- Practice Committee of the American Society for Reproductive Medicine. Electronic address: ASRM@asrm.org, Practice Committee of the American Society for Reproductive Medicine, Practice Committee of American Society for Reproductive Medicine, Practice Committee of the American Society for Reproductive Medicine, Practice Committee of the American Society for Reproductive Medicine, Practice Committee of the American Society for Reproductive Medicine, Practice Committee of the American Society for Reproductive Medicine. Ovarian hyperstimulation syndrome. Fertil Steril. 2004; 82 Suppl 1(5 Suppl 1): S81–S86.
- Witt DM, Nieuwlaat R, Clark NP, et al. American Society of Hematology 2018 guidelines for management of venous thromboembolism: optimal management of anticoagulation therapy. Blood Adv. 2018; 2(22): 3257–3291.
- Sennström M, Rova K, Hellgren M, et al. Thromboembolism and in vitro fertilization - a systematic review. Acta Obstet Gynecol Scand. 2017; 96(9): 1045–1052.
- Carizza C, Abdelmassih V, Abdelmassih S, et al. Cabergoline reduces the early onset of ovarian hyperstimulation syndrome: a prospective randomized study. Reprod Biomed Online. 2008; 17(6): 751–755.
- Leitao VMS, Moroni RM, Seko LMD, et al. Cabergoline for the prevention of ovarian hyperstimulation syndrome: systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Fertil Steril. 2014; 101(3): 664–675.
- Tang H, Hunter T, Hu Y, et al. Cabergoline for preventing ovarian hyperstimulation syndrome. Cochrane Database Syst Rev. 2012(2): CD008605.
