Profilaktyka śródciążowa i okołoporodowa konfliktu serologicznego
Streszczenie
Do lat siedemdziesiątych XX wieku choroba hemolityczna płodu i/lub noworodka stanowiła istotną przyczynę umieralności okołoporodowej, zachorowalności noworodków, a także była przyczyną długotrwałej niepełnosprawności
w późniejszym wieku. Wprowadzenie profilaktyki okołoporodowej oraz śródciążowej pozwoliło na znaczącą redukcję
częstości występowania choroby hemolitycznej płodu i/lub noworodka (HDFN) w Polsce i na świecie. Artykuł omawia
zagadnienie immunoprofilaktyki konfliktu serologicznego oraz aktualnie obowiązujące zalecenia i standardy
opieki nad kobietą Rh-ujemną w Polsce.
Słowa kluczowe: konflikt serologicznychoroba hemolityczna płodu i/lub noworodkaimmunoglobulina anty-RhDimmunoprofilaktyka
Referencje
- Eder AF. Update on HDFN: new information on long-standing controversies. Immunohematology. 2006; 22(4): 188–195.
- Crowther CA, Middleton P, McBain RD. Anti-D administration in pregnancy for preventing Rhesus alloimmunisation. Cochrane Database Syst Rev. 2013(2): CD000020.
- Gieleżyńska A, Fabijańska-Mitek J. Płodowo-matczyny przeciek krwi – wykrywanie i ocena ilościowa. Pol. Merk.Lek. 2011; XXX. ; 177: 219–223.
- Bugiera M. Choroba hemolityczna płodu i noworodka – profilaktyka, diagnostyka i leczenie. Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia. 2012; 5. ; 2: 85–88.
- Stern K, Goodman H, Berger M. Experimental Isoimmunization to Hemoantigens in Man. Rhesus haemolytic disease. 1961: 161–169.
- Fung Kee Fung K, Eason E, Crane J, et al. Maternal-Fetal Medicine Committee, Genetics Committee. Prevention of Rh alloimmunization. J Obstet Gynaecol Can. 2003; 25(9): 765–773.
- MacKenzie IZ, Roseman F, Findlay J, et al. The kinetics of routine antenatal prophylactic intramuscular injections of polyclonal anti-D immunoglobulin. BJOG. 2006; 113(1): 97–101.
- Stern K, Goodman HS, Berger M. Experimental isoimmunisation to hemoantigens in man. Journal of Immunology. 1961; 87: 189.
- Pollack W, Gorman JG, Freda VJ, et al. Results of clinical trials of RhoGAM in women. Transfusion. 1968; 8(3): 151–153.
- Zipursky A, Israels LG. The pathogenesis and prevention of Rh immunization. Canadian Medical Association Journal. 1967; 97: 1245–57.
- Fabijańska-Mitek J. Przeciek płodowo-matczyny: skutki kliniczne i metody ocenyActa Haematologica Polonica, 2011, 41. ; 3: 445–451.
- Huchet J, Dallemagne S, Huchet C, et al. The antepartum use of anti-D immunoglobulin in rhesus negative women. Parallel evaluation of fetal blood cells passing through the placenta. The results of a multi-centre study carried out in the region of Paris. European Journal of Obstetrics, Gynecology, and Reproductive Biology. 1987; 16: 101–11.
- Bowman JM, Pollock JM. Rh isoimmunization during pregnancy: antenatal prophylaxis. Can Med Assoc J. 1978; 18. ; 118(6): 627–30.
- Jones ML, Wray J, Wight J, et al. A review of the clinical effectiveness of routine antenatal anti-D prophylaxis for rhesus-negative women who are pregnant. BJOG. 2004; 111(9): 892–902.
- Liumbruno GM, D'Alessandro A, Rea F, et al. The role of antenatal immunoprophylaxis in the prevention of maternal-foetal anti-Rh(D) alloimmunisation. Blood Transfus. 2010; 8(1): 8–16.
- Chilcott J, Jones ML, Wight J, et al. A review of the clinical effectiveness and cost-effectiveness of routine anti-D prophylaxis for pregnant women who are rhesus-negative. Health Technology Assessment. 2003; 7(4).
- Urbaniak SJ. The scientific basis of antenatal prophylaxis. BJOG: An International Journal of Obstetrics and Gynaecology. 1998; 105(s18): 11–18.
- Thornton JG, Page C, Foote G, et al. Efficacy and long term effects of antenatal prophylaxis with anti-D immunoglobulin. BMJ. 1989; 298(6689): 1671–1673.
- Meisel H, Reip A, Faltus B, et al. Transmission of hepatitis C virus to children and husbands by women infected with contaminated anti-D immunoglobulin. Lancet. 1995; 345(8959): 1209–1211.
- Bio Products Laboratory. The clinical and cost effectiveness of routine antenatal prophylaxis for rhesus negative women in pregnancy. A submission to the National Institute for Clinical Excellence. ; 2001.
- Kumpel BM, Elson CJ. Mechanism of anti-D-mediated immune suppression--a paradox awaiting resolution? Trends Immunol. 2001; 22(1): 26–31.
- Coopamah MD, Freedman J, Semple JW. Anti-D initially stimulates an Fc-dependent leukocyte oxidative burst and subsequently suppresses erythrophagocytosis via interleukin-1 receptor antagonist. Blood. 2003; 102(8): 2862–2867.
- Boruchov AM, Heller G, Veri MC, et al. Activating and inhibitory IgG Fc receptors on human DCs mediate opposing functions. J Clin Invest. 2005; 115(10): 2914–2923.
- Kumpel BM. On the mechanism of tolerance to the Rh D antigen mediated by passive anti-D (Rh D prophylaxis). Immunol Lett. 2002; 82(1-2): 67–73.
- Zalecenia stosowania immunoglobuliny anty-RhD w profilaktyce konfliktu matczyno-płodowego w zakresie antygenu D z układu Rh obowiązujące od dnia 18.12.2015 r. Narodowe Centrum Krwi.
- ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 23 września 20 r. w sprawie standardów postępowania oraz procedur medycznych przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki okołoporodowej sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem. Dz U 10. ; 187: 1259.
- Drozdowska-Szymczak A, Czaplińska N, Borek-Dziecioł B, et al. [Severe hemolytic disease of the newborn as a result of late and undiagnosed alloimmunization--case report]. Ginekol Pol. 2014; 85(3): 226–229.
- Lo YM, Tein MS, Lau TK, et al. Quantitative analysis of fetal DNA in maternal plasma and serum: implications for noninvasive prenatal diagnosis. Am J Hum Genet. 1998; 62(4): 768–775.
- Bijok J, Gorzelnik K, Massalska D, et al. [Non-invasive prenatal diagnosis of the most common aneuploidies with cell-free fetal DNA in maternal serum--preliminary results]. Ginekol Pol. 2014; 85(3): 208–213.
- Chitty LS, Finning K, Wade A, et al. Diagnostic accuracy of routine antenatal determination of fetal RHD status across gestation: population based cohort study. BMJ. 2014; 349: g5243.
- Benachi A, Delahaye S, Leticee N, et al. Impact of non-invasive fetal RhD genotyping on management costs of rhesus-D negative patients: results of a French pilot study. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol. 2012; 162(1): 28–32.
- Teitelbaum L, Metcalfe A, Clarke G, et al. Costs and benefits of non-invasive fetal RhD determination. Ultrasound Obstet Gynecol. 2015; 45(1): 84–88.
- Clausen FB, Christiansen M, Steffensen R, et al. Report of the first nationally implemented clinical routine screening for fetal RHD in D- pregnant women to ascertain the requirement for antenatal RhD prophylaxis. Transfusion. 2012; 52(4): 752–758.
- Soothill PW, Finning K, Latham T, et al. Use of cffDNA to avoid administration of anti-D to pregnant women when the fetus is RhD-negative: implementation in the NHS. BJOG. 2015; 122(12): 1682–1686.
- Wikman AT, Tiblad E, Karlsson A, et al. Noninvasive single-exon fetal RHD determination in a routine screening program in early pregnancy. Obstet Gynecol. 2012; 120(2 Pt 1): 227–234.