Wybór prawidłowej metody leczenia chorych z guzami jajnika zależy od rodzaju guza, przy czym zmiany niezłośliwe mogą być obserwowane lub usuwane za pomocą metod o minimalnej inwazyjności, takich jak laparoskopia lub minilaparotomia. Zabiegi chirurgiczne u kobiet z guzami granicznymi mogą być mniej agresywne, szczególnie jeżeli ze względu na wiek chorej istotne jest zachowanie płodności. Podobna sytuacja występuje u pacjentek z rakiem jajnika w I stopniu zaawansowania klinicznego. Decyzja o rozszerzeniu procedur diagnostycznych jest z kolei istotna, gdy wykryty guz może być zmianą zaawansowaną klinicznie albo guzem przerzutowym do jajnika. Nowoczesne sposoby wstępnego przedoperacyjnego różnicowania różnych typów zmian przydatków macicy u kobiet oraz metody oceny prawdopodobieństwa istnienia zmiany złośliwej w badanym guzie opierają się obecnie przede wszystkim na badaniu ultrasonograficznym i na ocenie ekspresji wybranych markerów nowotworowych. W pracy omówiono „klasyczne” i najnowsze zastosowanie metody „prostych reguł” zaproponowanej przez Międzynarodową Grupę Analizy Guzów Jajnika (IOTA) w 2008 roku oraz sposoby wykorzystania w diagnostyce ultrasonograficznej guzów jajnika pierwszego politomicznego modelu prognostycznego ADNEX grupy IOTA. Model ten pozwala na ocenę prawdopodobieństwa, że w badanym guzie przydatkowym wystąpi jedna z 5 kategorii: guzy niezłośliwe, raki graniczne, raki w I stopniu oraz w II–IV stopniu zaawansowania klinicznego, a także guzy przerzutowe do jajnika. W pracy przedstawiono praktyczne sposoby wykorzystania metody „prostych” reguł i modelu ADNEX w diagnostyce ambulatoryjnej i klinicznej.