Tom 16 (2024): Continuous Publishing
Artykuł przeglądowy
Opublikowany online: 2025-02-26
Wyświetlenia strony
184
Wyświetlenia/pobrania artykułu
7
Implantacja protez w chorobach trzustki — kiedy, która i dlaczego? Aktualna perspektywa
Gastroenterologia Kliniczna 2024;16(1):100-113.
Streszczenie
Wstęp: Protezowanie przewodu trzustkowego jest trudnym zadaniem dla gastroenterologa interwencyjnego. Wskazania do implantacji protezy trzustkowej dzielą się na profilaktyczne i terapeutyczne. W niniejszej pracy przedstawiono przegląd aktualnie dostępnej literatury i technik stosowanych w przypadku poszczególnych wskazań do wszczepienia protezy do przewodu trzustkowego. Metody: Przeprowadzono przegląd systematyczny literatury (Pubmed.gov), wykorzystując następujące słowa kluczowe: endoskopia interwencyjna, protezownie przewodu trzustkowego, zapalenie trzustki po ERCP, przetoki trzustki, trzustka dwudzielna. Wyniki: Profilaktyczne wszczepienie protezy (stentu) ma na celu zapobieganie zapaleniu trzustki po endoskopowej cholangiopankreatografii wstecznej przez stosowanie cienkich (3–5 Fr) i krótkich (3–5 cm) protez trzustkowych, przynajmniej u pacjentów wysokiego ryzyka. Terapeutyczne wszczepienie protezy służy do przywrócenia prawidłowego przepływu soku trzustkowego przy zwężeniach, przeciekach, przetokach lub anatomicznych wadach rozwojowych przewodu trzustkowego. W zależności od etiologii stosuje się protezy plastikowe lub metalowe protezy samorozprężalne. Inną techniką protezowania dróg trzustkowych jest nakłucie pod kontrolą ultrasonografii endoskopowej z umieszczeniem protezy. Tę technikę stosuje się jako alternatywny dostęp do głównego przewodu trzustkowego, gdy dostęp przezbrodawkowy jest niemożliwy. Oprócz wszczepiania protez plastikowych, które dają dobre rezultaty, alternatywną metodą dającą obiecujące wyniki może być implantacja protez LAMS (lumen apposing self-expandable metal stents). Dyskusja: Zabiegi protezowania trzustki są trudne i złożone, dlatego powinny być wykonywane przez doświadczonych endoskopistów w wyspecjalizowanych placówkach. To może zapewnić pacjentom optymalne leczenie z najlepszym możliwym wynikiem.
Słowa kluczowe: endoskopia interwencyjnaprotezowanie trzustkizapalenie trzustki po ERCPprzetoki trzustkowetrzustka dwudzielna
Referencje
- Cheng CL, Sherman S, Watkins JL, et al. Risk factors for post-ERCP pancreatitis: a prospective multicenter study. Am J Gastroenterol. 2006; 101(1): 139–147.
- Tryliskyy Y, Bryce GJ. Post-ERCP pancreatitis: Pathophysiology, early identification and risk stratification. Adv Clin Exp Med. 2018; 27(1): 149–154.
- Sutton VR, Hong MKY, Thomas PR. Using the 4-hour post-ERCP amylase level to predict post-ERCP pancreatitis. JOP. 2011; 12(4): 372–376.
- Dumonceau JM, Andriulli A, Elmunzer BJ, et al. Prophylaxis of post-ERCP pancreatitis: European Society of Gastrointestinal Endoscopy (ESGE) Guideline — updated June 2014. Endoscopy. 2014; 46(9): 799–815.
- Freeman ML, DiSario JA, Nelson DB, et al. Risk factors for post-ERCP pancreatitis: a prospective, multicenter study. Gastrointest Endosc. 2001; 54(4): 425–434.
- Choudhary A, Bechtold ML, Arif M, et al. Pancreatic stents for prophylaxis against post-ERCP pancreatitis: a meta-analysis and systematic review. Gastrointest Endosc. 2011; 73(2): 275–282.
- Mazaki T, Masuda H, Takayama T. Prophylactic pancreatic stent placement and post-ERCP pancreatitis: a systematic review and meta-analysis. Endoscopy. 2010; 42(10): 842–853.
- Afghani E, Akshintala VS, Khashab MA, et al. 5-Fr vs. 3-Fr pancreatic stents for the prevention of post-ERCP pancreatitis in high-risk patients: a systematic review and network meta-analysis. Endoscopy. 2014; 46(7): 573–580.
- Deviere J. Pancreatic stents. Gastrointest Endosc Clin N Am. 2011; 21(3): 499–510.
- Harewood GC, Pochron NL, Gostout CJ. Prospective, randomized, controlled trial of prophylactic pancreatic stent placement for endoscopic snare excision of the duodenal ampulla. Gastrointest Endosc. 2005; 62(3): 367–370.
- Gambitta P, Aseni P, Villa F, et al. Safety of endoscopic snare ampullectomy for adenomatous ampullary lesions: focus on pancreatic stent placement to prevent pancreatitis. Surg Laparosc Endosc Percutan Tech. 2021; 31(4): 462–467.
- Wang Y, Qi M, Hao Y, et al. The efficacy of prophylactic pancreatic stents against complications of post-endoscopic papillectomy or endoscopic ampullectomy: a systematic review and meta-analysis. Therap Adv Gastroenterol. 2019; 12: 1756284819855342.
- Minami K, Iwasaki E, Kawasaki S, et al. A long (7 cm) prophylactic pancreatic stent decreases incidence of post-endoscopic papillectomy pancreatitis: a retrospective study. Endosc Int Open. 2019; 7(12): E1663–E1670.
- Alkhiari R, Kahaleh M. Characteristics of benign pancreatic duct stricture. In: Lee DK. ed. Advanced ERCP for complicated and refractory biliary and pancreatic diseases. Springer, Singapore 2020: 143–146.
- Ross A, Kozarek RA. Therapeutic pancreatic endoscopy. Dig Liver Dis. 2010; 42(11): 749–756.
- Chandrasekhara V, Chathadi KV, Acosta RD, et al. ASGE Standards of Practice Committee. The role of endoscopy in benign pancreatic disease. Gastrointest Endosc. 2015; 82(2): 203–214.
- Dumonceau JM, Delhaye M, Tringali A, et al. Endoscopic treatment of chronic pancreatitis: European Society of Gastrointestinal Endoscopy (ESGE) Guideline - Updated August 2018. Endoscopy. 2019; 51(2): 179–193.
- Alkhiari R, Kahaleh M. Management of benign pancreatic strictures. Adv ERCP Compl Refract Bil Pancr Dis. 2019; 1: 147–152.
- Chathadi KV, Chandrasekhara V, Acosta RD, et al. ASGE Standards of Practice Committee. The role of ERCP in benign diseases of the biliary tract. Gastrointest Endosc. 2015; 81(4): 795–803.
- Nabi Z, Lakhtakia S. Endoscopic management of chronic pancreatitis. Dig Endosc. 2021; 33(7): 1059–1072.
- Costamagna G, Bulajic M, Tringali A, et al. Multiple stenting of refractory pancreatic duct strictures in severe chronic pancreatitis: long-term results. Endoscopy. 2006; 38(3): 254–259.
- Tringali A, Bove V, Vadalà di Prampero SF, et al. Long-term follow-up after multiple plastic stenting for refractory pancreatic duct strictures in chronic pancreatitis. Endoscopy. 2019; 51(10): 930–935.
- Sauer BG, Gurka MJ, Ellen K, et al. Effect of pancreatic duct stent diameter on hospitalization in chronic pancreatitis: does size matter? Pancreas. 2009; 38(7): 728–731.
- Eleftherladis N, Dinu F, Delhaye M, et al. Long-term outcome after pancreatic stenting in severe chronic pancreatitis. Endoscopy. 2005; 37(3): 223–230.
- Rösch T, Daniel S, Scholz M, et al. Endoscopic treatment of chronic pancreatitis: a multicenter study of 1000 patients with long-term follow-up. Endoscopy. 2002; 34(10): 765–771.
- Weber A, Schneider J, Neu B, et al. Endoscopic stent therapy in patients with chronic pancreatitis: a 5-year follow-up study. World J Gastroenterol. 2013; 19(5): 715–720.
- Korpela T, Udd M, Lindström O, et al. Fully covered self-expanding metal stents for benign refractory pancreatic duct strictures in chronic pancreatitis. Scand J Gastroenterol. 2019; 54(3): 365–370.
- Li TT, Song SL, Xiao LN, et al. Efficacy of fully covered self-expandable metal stents for the management of pancreatic duct strictures in chronic pancreatitis: A systematic review and meta-analysis. J Gastroenterol Hepatol. 2020; 35(7): 1099–1106.
- Sharaiha RZ, Novikov A, Weaver K, et al. Fully covered self-expanding metal stents for refractory pancreatic duct strictures in symptomatic chronic pancreatitis, US experience. Endosc Int Open. 2019; 7(11): E1419–E1423.
- Sofi AA, Khan MA, Ahmad S, et al. Comparison of clinical outcomes of multiple plastic stents and covered metal stent in refractory pancreatic ductal strictures in chronic pancreatitis- a systematic review and meta-analysis. Pancreatology. 2021; 21(5): 854–861.
- Cahen DL, van der Merwe SW, Laleman W, et al. A biodegradable non-covered self-expandable stent to treat pancreatic duct strictures in chronic pancreatitis: a proof of principle. Gastrointest Endosc. 2018; 87(2): 486–491.
- Larsen M, Kozarek R. Management of pancreatic ductal leaks and fistulae. J Gastroenterol Hepatol. 2014; 29(7): 1360–1370.
- Cicek B, Parlak E, Oguz D, et al. Endoscopic treatment of pancreatic fistulas. Surg Endosc. 2006; 20(11): 1706–1712.
- Pelaez-Luna M, Vege SS, Petersen BT, et al. Disconnected pancreatic duct syndrome in severe acute pancreatitis: clinical and imaging characteristics and outcomes in a cohort of 31 cases. Gastrointest Endosc. 2008; 68(1): 91–97.
- Grobmyer S, Hunt D, Forsmark C, et al. Pancreatic stent placement is associated with resolution of refractory grade c pancreatic fistula after left-sided pancreatectomy. Am Surg. 2009; 75(8): 654–658.
- Liao Z, Gao R, Wang W, et al. A systematic review on endoscopic detection rate, endotherapy, and surgery for pancreas divisum. Endoscopy. 2009; 41(5): 439–444.
- Gutta A, Fogel E, Sherman S. Identification and management of pancreas divisum. Expert Rev Gastroenterol Hepatol. 2019; 13(11): 1089–1105.
- Coleman SD, Eisen GM, Troughton AB, et al. Endoscopic treatment in pancreas divisum. Am J Gastroenterol. 1994; 89(8): 1152–1155.
- Schlosser W, Rau BM, Poch B, et al. Surgical treatment of pancreas divisum causing chronic pancreatitis: the outcome benefits of duodenum-preserving pancreatic head resection. J Gastrointest Surg. 2005; 9(5): 710–715.
- Cotton PB. Congenital anomaly of pancreas divisum as cause of obstructive pain and pancreatitis. Gut. 1980; 21(2): 105–114.
- Bertin C, Pelletier AL, Vullierme MP, et al. Pancreas divisum is not a cause of pancreatitis by itself but acts as a partner of genetic mutations. Am J Gastroenterol. 2012; 107(2): 311–317.
- Lin TK, Abu-El-Haija M, Nathan JD, et al. Pancreas divisum in pediatric acute recurrent and chronic pancreatitis: report from INSPPIRE. J Clin Gastroenterol. 2019; 53(6): e232–e238.
- Garg PK, Khajuria R, Kabra M, et al. Association of SPINK1 gene mutation and CFTR gene polymorphisms in patients with pancreas divisum presenting with idiopathic pancreatitis. J Clin Gastroenterol. 2009; 43(9): 848–852.
- Gelrud A, Sheth S, Banerjee S, et al. Analysis of cystic fibrosis gener product (CFTR) function in patients with pancreas divisum and recurrent acute pancreatitis. Am J Gastroenterol. 2004; 99(8): 1557–1562.
- Michailidis L, Aslam B, Grigorian A, et al. The efficacy of endoscopic therapy for pancreas divisum: a meta-analysis. Ann Gastroenterol. 2017; 30(5): 550–558.
- Vitale GC, Vitale M, Vitale DS, et al. Long-term follow-up of endoscopic stenting in patients with chronic pancreatitis secondary to pancreas divisum. Surg Endosc. 2007; 21(12): 2199–2202.
- Will U, Reichel A, Fueldner F, et al. Endoscopic ultrasonography-guided drainage for patients with symptomatic obstruction and enlargement of the pancreatic duct. World J Gastroenterol. 2015; 21(46): 13140–13151.
- Tyberg A, Bodiwala V, Kedia P, et al. EUS-guided pancreatic drainage: A steep learning curve. Endosc Ultrasound. 2020; 9(3): 175–179.
- Giovannini M. EUS-guided pancreatic duct drainage: ready for prime time? Gastrointest Endosc. 2013; 78(6): 865–867.
- Kuwatani M, Nagai K, Takishin Y, et al. Endoscopic ultrasonography-guided pancreaticoduodenostomy with a lumen-apposing metal stent to treat main pancreatic duct dilatation. Endoscopy. 2022; 54(3): E113–E114.
- Chun H, Kim E, Hyun J, et al. Gastrointestinal and biliary stents. J Gastroenterol Hepatol. 2010; 25(2): 234–243.
- Cheng JLS, Bruno MJ, Bergman JJ, et al. Endoscopic palliation of patients with biliary obstruction caused by nonresectable hilar cholangiocarcinoma: efficacy of self-expandable metallic Wallstents. Gastrointest Endosc. 2002; 56(1): 33–39.
- Bang JiY, Varadarajulu S. Lumen-apposing metal stents for endoscopic ultrasonography-guided interventions. Dig Endosc. 2019; 31(6): 619–626.
