Dystalna symetryczna polineuropatia cukrzycowa
Streszczenie
Dystalna symetryczna polineuropatia stanowi najczęstsze przewlekłe powikłanie cukrzycy. Powoduje wzrost liczby hospitalizacji, wyraźnie pogarsza jakość życia chorych i jest jednym z czynników decydujących o ich zwiększonej śmiertelności. Zespół stopy cukrzycowej, który niejednokrotnie jest następstwem polineuropatii może prowadzić do konieczności amputacji kończyn, stając się przyczyną inwalidztwa wśród chorych. Patogeneza neuropatii cukrzycowej łączy w sobie zaburzenia metaboliczne oraz mikronaczyniowe. Badanie w kierunku obecności neuropatii cukrzycowej należy przeprowadzać wśród chorych corocznie. Rozpoznanie polineuropatii cukrzycowej opiera się na badaniu podmiotowym, przedmiotowym, testach oceniających funkcje czuciowe oraz badaniu przewodnictwa nerwowego. W różnicowaniu należy uwzględnić inne czynniki mogące powodować uszkodzenie obwodowego układu nerwowego. Tym niemniej w typowych postaciach polineuropatii cukrzycowej dalsza diagnostyka zwykle nie jest konieczna. Warty zaakcentowania jest fakt braku w pełni skutecznych metod leczenia neuropatii cukrzycowej. Pomimo coraz lepszego zrozumienia patogenezy schorzenia oraz szeroko prowadzonych badań nad nowymi lekami ingerującymi w patomechanizm choroby, to nadal efekty farmakoterapii niejednokrotnie nie spełniają oczekiwań chorych. Leczenie polineuropatii cukrzycowej polega na optymalizacji kontroli glikemii, w tym zwłaszcza na unikaniu hipoglikemii oraz dużych dobowych wahań glikemii, wyrównaniu ciśnienia tętniczego oraz zaburzeń lipidowych. W leczeniu przyczynowym stosuje się również kwas alfa-liponowy, benfotiaminę oraz inhibitory konwertazy angiotensyny. Silne dolegliwości bólowe spowodowane polineuropatią wymagają leczenia objawowego. Mając na uwadze fakt, że zachorowalność na cukrzycę rośnie w zastraszającym tempie, należy oczekiwać wzrostu częstości występowania polineuropatii cukrzycowej. Tak więc niezbędne jest stałe poszerzanie wiedzy o tej coraz częstszej chorobie i jej powikłaniach.
Słowa kluczowe: cukrzycaprzewlekłe powikłaniadystalna symetryczna polineuropatia
Referencje
- Vinik AI, Park TS, Stansberry KB, et al. Diabetic neuropathies. Diabetologia. 2000; 43(8): 957–973.
- Boulton AJM, Malik RA, Arezzo JC, et al. Diabetic somatic neuropathies. Diabetes Care. 2004; 27(6): 1458–1486.
- Cabezas-Cerrato J. The prevalence of clinical diabetic polyneuropathy in Spain: a study in primary care and hospital clinic groups. Neuropathy Spanish Study Group of the Spanish Diabetes Society (SDS). Diabetologia. 1998; 41(11): 1263–1269.
- Dyck PJ, Kratz KM, Karnes JL, et al. The prevalence by staged severity of various types of diabetic neuropathy, retinopathy, and nephropathy in a population-based cohort: the Rochester Diabetic Neuropathy Study. Neurology. 1993; 43(4): 817–824.
- Vinik AI, Nevoret ML, Casellini C, et al. Diabetic neuropathy. Endocrinol Metab Clin North Am. 2013; 42(4): 747–787.
- Lee CC, Perkins BA, Kayaniyil S, et al. Peripheral neuropathy and nerve dysfunction in individuals at high risk for type 2 diabetes: the PROMISE cohort. Diabetes Care. 2015; 38(5): 793–800.
- Tesfaye S, Stevens LK, Stephenson JM, et al. Prevalence of diabetic peripheral neuropathy and its relation to glycaemic control and potential risk factors: the EURODIAB IDDM Complications Study. Diabetologia. 1996; 39(11): 1377–1384.
- Nathan DM, Genuth S, Lachin J, et al. Diabetes Control and Complications Trial Research Group. The effect of intensive treatment of diabetes on the development and progression of long-term complications in insulin-dependent diabetes mellitus. N Engl J Med. 1993; 329(14): 977–986.
- Intensive blood-glucose control with sulphonylureas or insulin compared with conventional treatment and risk of complications in patients with type 2 diabetes (UKPDS 33). The Lancet. 1998; 352(9131): 837–853.
- Patel A, MacMahon S, Chalmers J, et al. ADVANCE Collaborative Group. Intensive blood glucose control and vascular outcomes in patients with type 2 diabetes. N Engl J Med. 2008; 358(24): 2560–2572.
- Adler AI, Boyko EJ, Ahroni JH, et al. Risk factors for diabetic peripheral sensory neuropathy. Results of the Seattle Prospective Diabetic Foot Study. Diabetes Care. 1997; 20(7): 1162–1167.
- Janahi NM, Santos D, Blyth C, et al. Diabetic peripheral neuropathy, is it an autoimmune disease? Immunol Lett. 2015; 168(1): 73–79.
- Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u osób z cukrzycą 2023. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. https://ptdiab.pl/zalecenia-ptd/zalecania-aktywni-czlonkowie-2023 (11.09.2023).
- Pop-Busui R, Boulton AJM, Feldman EL, et al. Diabetic neuropathy: a position statement by the american diabetes association. Diabetes Care. 2017; 40(1): 136–154.
- Selvarajah D, Kar D, Khunti K, et al. Diabetic peripheral neuropathy: advances in diagnosis and strategies for screening and early intervention. Lancet Diabetes Endocrinol. 2019; 7(12): 938–948.
- Feldman EL, Callaghan BC, Pop-Busui R, et al. Diabetic neuropathy. Nat Rev Dis Primers. 2019; 5(1): 42.
- Sloan G, Selvarajah D, Tesfaye S. Pathogenesis, diagnosis and clinical management of diabetic sensorimotor peripheral neuropathy. Nat Rev Endocrinol. 2021; 17(7): 400–420.
- Witek P, Sieradzki J. Wpływ leczenia Benfotiaminą na dolegliwości bólowe w polineuropatii cukrzycowej. Diabetologia Praktyczna. 2003; 4(4): 273–277.
- Niafar M, Hai F, Porhomayon J, et al. The role of metformin on vitamin B12 deficiency: a meta-analysis review. Intern Emerg Med. 2015; 10(1): 93–102.
- Callaghan BC, Gao L, Li Y, et al. Diabetes and obesity are the main metabolic drivers of peripheral neuropathy. Ann Clin Transl Neurol. 2018; 5(4): 397–405.
- Ziegler D, Tesfaye S, Spallone V, et al. Screening, diagnosis and management of diabetic sensorimotor polyneuropathy in clinical practice: International expert consensus recommendations. Diabetes Res Clin Pract. 2022; 186: 109063.
- Stein J, Geisel J, Obeid R. Association between neuropathy and B-vitamins: a systematic review and meta-analysis. Eur J Neurol. 2021; 28(6): 2054–2064.
![](https://journals.viamedica.pl/plugins/generic/popups/images/icons/close.png)