Niedobór witaminy B12 u chorych długotrwale leczonych metforminą
Streszczenie
Metformina jest podstawowym lekiem w farmakoterapii chorych na cukrzycę
typu 2. Z uwagi na ograniczone pr zeciwwskazania oraz dobrą tolerancję leczenia
stosowana jest u dużej liczby pacjentów. Do możliwych działań niepożądanych należą
zaburzenia wchłaniania witaminy B12 (kobalaminy). Objawy niedoboru kobalaminy
mogą być mylnie rozpoznawane jako przewlekłe powikłanie cukrzycy — neuropatia
cukrzycowa, co sprawia, że leczenie pr zyczynowe nie jest wdrażane. U pacjentów
długotrwale leczonych metforminą zaleca się okresowe oznaczanie stężenia kobalaminy,
w diagnostyce użyteczne może być również oznaczenie podwyższonych
wartości kwasu metylomalonowego. W leczeniu niedoborów oraz zapobieganiu ich
ponownemu wystąpieniu należy rozważyć zarówno domięśniową, jak i doustną formę
suplementacji.
Słowa kluczowe: metforminadziałania niepożądaneniedobórwitamina B12kobalaminaneuropatia
Referencje
- Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2022. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego; Current Topics in Diabetes. 2022; 2(1): 1–134.
- Milewicz A, Kudła M, Spaczyński R, et al. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego, Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników oraz Polskiego Towarzystwa Endokrynologii Ginekologicznej w sprawie diagnostyki i leczenia zespołu policystycznych jajników. Endokrynologia Polska. 2018; 69(4).
- Charakterystyka produktu leczniczego. METFORMIN GALENA.
- de Jager J, Kooy A, Lehert P, et al. Long term treatment with metformin in patients with type 2 diabetes and risk of vitamin B-12 deficiency: randomised placebo controlled trial. BMJ. 2010; 340: c2181.
- Marar O, Senturk S, Agha A, et al. Prevalence of vitamin B12 deficiency in patients with type 2 diabetes mellitus on metformin. Diyala Journal of Medicine. 2022; 23(1): 22–32.
- Yang W, Cai X, Wu H, et al. Associations between metformin use and vitamin B levels, anemia, and neuropathy in patients with diabetes: a meta-analysis. J Diabetes. 2019; 11(9): 729–743.
- Chapman LE, Darling AL, Brown JE. Association between metformin and vitamin B deficiency in patients with type 2 diabetes: A systematic review and meta-analysis. Diabetes Metab. 2016; 42(5): 316–327.
- American Diabetes Association. Introduction: Standards of Medical Care in Diabetes-2022. Diabetes Care. 2022; 45(Suppl 1): S1–S2.
- Traczyk W, Trzebski A. Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej. PZWL, Warszawa 2004.
- Bożek A, Strojek K. Niedobór witaminy B12 u chorych przewlekle leczonych metforminą. Terapia, Warsaw Voice S.A., Warszawa 2012.
- Interna Szczeklika 2021 Wyd. [13] / zespół red. P. Gajewski [i in.], Kraków: Medycyna Praktycza 2021.
- Sun Yu, Lai MS, Lu CJ. Effectiveness of vitamin B12 on diabetic neuropathy: systematic review of clinical controlled trials. Acta Neurol Taiwan. 2005; 14(2): 48–54.
- Miller JW. Proton Pump Inhibitors, H2-Receptor Antagonists, Metformin, and Vitamin B-12 Deficiency: Clinical Implications. Adv Nutr. 2018; 9(4): 511S–518S.
- Sanz-Cuesta T, Escortell-Mayor E, Cura-Gonzalez I, et al. OB12 Group. Oral versus intramuscular administration of vitamin B12 for vitamin B12 deficiency in primary care: a pragmatic, randomised, non-inferiority clinical trial (OB12). BMJ Open. 2020; 10(8): e033687.
- Wang H, Li L, Qin LL, et al. Oral vitamin B versus intramuscular vitamin B for vitamin B deficiency. Cochrane Database Syst Rev. 2018; 3(3): CD004655.
